Τεστ πατρότητας – Προϋποθέσεις και δικλείδες ασφαλείας

γράφει η Δρ. Λήδα Κοβάτση

Ιατρός-Ειδική Ιατροδικαστής

Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Ο έλεγχος της πατρότητας, της μητρότητας και των συγγενικών σχέσεων εν γένει, μέσω της ανάλυσης του γενετικού υλικού (DNA), είναι μία ιατρική διαγνωστική εξέταση με σημαντικές κοινωνικές, οικονομικές και ψυχολογικές συνέπειες για τους εμπλεκόμενους.

Για το λόγο αυτό, πρέπει οι συμμετέχοντες να είναι ενήμεροι για το τεστ που πρόκειται να διενεργηθεί και να έχουν προετοιμαστεί ψυχολογικά για κάθε πιθανό αποτέλεσμα.

Οι ενδιαφερόμενοι εμπιστεύονται στους επιστήμονες το γενετικό τους υλικό και πρέπει αυτοί να τιμήσουν την εμπιστοσύνη τους, τηρώντας τους κανόνες της βιοηθικής και της Ιατρικής επιστήμης και ακολουθώντας διεθνώς αναγνωρισμένες μεθόδους και πρακτικές που εξασφαλίζουν την ορθότητα του αποτελέσματος.

Η ορθότητα του αποτελέσματος και κατά συνέπεια η αξιοπιστία του εργαστηρίου, εξασφαλίζεται ακολουθώντας συγκεκριμένους κανόνες σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, από τη λήψη του δείγματος μέχρι την έκδοση του αποτελέσματος.

Η λήψη του δείγματος είναι ίσως το κρισιμότερο στάδιο στη διαδικασία αυτή. Ως πηγή γενετικού υλικού, σήμερα χρησιμοποιείται το δείγμα «σιέλου» (επιθηλιακά κύτταρα της παρειάς) και όχι το αίμα.

Παρ’ όλο που η λήψη δείγματος «σιέλου» τεχνικά είναι ή φαίνεται απλή, ωστόσο αποτελεί ιατρική πράξη και πρέπει να διενεργείται από ιατρό. Σε αντίθετη περίπτωση, οποιοσδήποτε από τους εμπλεκόμενους μπορεί να προσβάλει την αξιοπιστία του αποτελέσματος, προσβάλλοντας την ορθότητα της δειγματοληψίας.

Ο ιατρός που διενεργεί τη δειγματοληψία είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο της ταυτότητας των δοτών, για την τήρηση των κανόνων της βιοηθικής, για την τήρηση του ιατρικού απορρήτου και φυσικά για τη σωστή λήψη των δειγμάτων.

Η λήψη των δειγμάτων σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ανατεθεί στους ίδιους τους εμπλεκόμενους για τους παρακάτω λόγους:

-Απαιτείται οπωσδήποτε πριν τη λήψη των δειγμάτων η εξακρίβωση της ταυτότητας των δοτών από ανεξάρτητο άτομο.

-Απαιτείται οπωσδήποτε πριν τη λήψη των δειγμάτων η εξασφάλιση ότι θα τηρηθούν οι κανόνες της βιοηθικής. Έτσι, για τη λήψη δείγματος από οποιοδήποτε ενήλικο άτομο απαιτείται προηγουμένως η έγγραφη συγκατάθεση από αυτό, ενώ για τη λήψη δείγματος από ανήλικο άτομο, απαιτείται η συγκατάθεση και των δύο κηδεμόνων του.

-Παρ’ όλο που η λήψη δείγματος «σιέλου» φαίνεται τεχνικά απλή, μπορεί να προκύψουν διάφορα προβλήματα εάν αυτή διενεργηθεί από ένα άτομο που δεν έχει τις ανάλογες γνώσεις ή επιστημονική κατάρτιση. Τέτοια προβλήματα μπορεί να είναι η συλλογή ανεπαρκούς δείγματος, ή η «επιμόλυνση» του δείγματος του δότη με γενετικό υλικό του ατόμου που διενεργεί τη δειγματοληψία. Στις περιπτώσεις αυτές, η τεχνικά ανεπαρκής δειγματοληψία διαπιστώνεται στο τέλος της ανάλυσης και πρέπει να επαναληφθεί όλη η διαδικασία από την αρχή, γεγονός που συνεπάγεται την οικονομική επιβάρυνση των ενδιαφερομένων.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθύνονται σε εργαστήρια που τηρούν τους παραπάνω κανόνες, διασφαλίζοντας την ορθότητα των αποτελεσμάτων και μέσω αυτής, το κύρος του ίδιου του εργαστηρίου. Εργαστήρια που είναι πιστοποιημένα ή διαπιστευμένα κατά ISO τηρούν υποχρεωτικά τους κανόνες αυτούς.

Διαβάστε περισσότερα στο www.test-patrotitas.web.auth.gr

Στοιχεία επικοινωνίας

Τηλ. 2310999222/6937399699

kovatsi@med.auth.gr