Τελικά τα παιχνίδια έχουν φύλο;
γράφει η Κρίστη Πόππη
Υποψήφια Διδάκτωρ
Παιδοψυχολόγος
Τα μικρά παιδιά γνωρίζουν την διασκέδαση μέσα από ποικίλες δραστηριότητες. Οι δραστηριότητες αυτές, π.χ. το χτίσιμο ενός πύργου με τουβλάκια ή το συμβολικό παιχνιδί μπορεί να πραγματοποιηθούν εξίσου καλά είτε με ροζ είτε με μπλε παιχνίδια. Το παιχνίδι είναι ο τρόπος των παιδιών να κάνουν τον κόσμο δικό τους, να τον εξερευνήσουν, να κατανοήσουν όλες τις εμπειρίες που βιώνουν και να ξεπεράσουν όσα τους αναστατώνουν. Το παιχνίδι είναι ένα ακόμη μέσον για να προάγουμε τη συναισθηματική έκφραση των παιδιών. Θέλουμε τα παιδιά να μπορούν να εκφράσουν έντονα συναισθήματα με ασφάλεια και σεβασμό.
Η συναισθηματική σύνδεση, η ενσυναίσθηση και η συναισθηματική νοημοσύνη μαθαίνονται μέσα από τις σχέσεις και ενισχύονται μέσα από το παιχνίδι. Δυστυχώς, όπως αναφέρει ο Lawrence Cohen στο βιβλίο του «Playful parenting», κάποια από τα πράγματα που θα βοηθούσαν τα αγόρια να συνδεθούν και να ενισχύσουν περαιτέρω τις προαναφερθείσες ικανότητες θεωρούνται «κοριτσίστικα», π.χ. αγκαλίτσες, παιχνίδι με κούκλες, χορός. Κάποια αγόρια συμμετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες αλλά αυθόρμητα τα κορίτσια ενθαρρύνονται περισσότερο να αναμειχθούν σε αυτές. Συνήθως όταν παίζουμε με τα αγόρια με κάποια κουκλάκια τύπου playmobil τείνουμε να τα κάνουμε να παλέψουν ή να αντιμετωπίσουν κάποια περιπέτεια ενώ με τα κορίτσια συνήθως θα παίξουμε «οικογένεια» ή θα τους αλλάξουμε ρούχα/μαλλιά κλπ. Μήπως όμως ήρθε η ώρα μέσα στο παιχνίδι να συνδεόμαστε περισσότερο με τα αγόρια και να ενδυναμώνουμε περισσότερο τα κορίτσια;
Τα παιδιά είναι παιδιά και αγαπάνε να παίζουν με οδηγό την φαντασία τους. Τα μικρά παιδιά χρησιμοποιούν τα παιχνίδια για να δοκιμάσουν νέους ρόλους, πειραματίζονται και εξερευνούν τα ενδιαφέροντα τους. Πολλά δίχρονα/τρίχρονα αγόρια θα παίξουν με κούκλες ή θα ζητήσουν να δοκιμάσουν την στέκα της αδερφής τους και πολλά κορίτσια θα προσποιηθούν οτι είναι πειρατές και δεν θα θέλουν να φορέσουν φορέματα, χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι για τις μετέπειτα σεξουαλικές τους προτιμήσεις. Όταν όμως αυτές οι συμπεριφορές των παιδιών μας τρομάζουν, τότε τους μαθαίνουμε να φοβούνται το διαφορετικό και καταπιέζουμε το ένστικτο τους για παιχνίδι. Η δυνατότητα να στηρίζουμε τα παιδιά μας με την αγάπη χωρίς όρια που τόσο χρειάζονται, βασίζεται στην ικανότητα που διαθέτουμε να διαχειριζόμαστε τις προσωπικές μας φοβίες.
Για να δούμε όμως σε τί μπορεί να μας βοηθήσει μια κούκλα μέσα στο παιχνίδι;
• Εκδραμάτιση: τα παιδιά κατά τον 2ο/3ο χρόνο της ζωής τους αλληλεπιδρούν με τις κούκλες και εκδραματίζουν διάφορες καθημερινές δραστηριότητες μέσα στο παιχνίδι με αυτές. Το συμβολικό αυτό παιχνίδι είναι πολύ σημαντικό και για την μετέπειτα γνωστική ανάπτυξη του παιδιού.
• Ντύσιμο: για να μάθει ένα παιδί να ντύνεται και να ξεντύνεται μόνο του είναι ευκολότερο να κάνει πρακτική πρώτα σε μια κούκλα.
• Φαγητό: για να μάθει το παιδί να τρώει μόνο του και να πειραματίζεται με διαφορετικές τροφές μπορούμε πρώτα να προσποιηθούμε οτι ταϊζουμε π.χ. μπρόκολο (σε μορφή πράσινης πλαστελίνης) μια κούκλα.
• Εκπαίδευση τουαλέτας/μπάνιο: τα παιδιά που μαθαίνουν πρώτα στις κούκλες τους να πάνε τουαλέτα προετοιμάζονται καλύτερα για να πάνε και εκείνα. Το ίδιο ισχύει και με το μπάνιο, αφού πολλά παιδιά είτε αρνούνται να μπουν στο μπάνιο είτε να βγουν από το μπάνιο. Μέσα από το παιχνίδι οικειοποιούνται την διαδικασία και επικοινωνούν συναισθήματα.
• Προετοιμασία για αδερφάκι: οι κούκλες βοηθάνε τα μικρά παιδιά να κάνουν πρακτική και να προετοιμαστούν κατάλληλα για το αδερφάκι που έρχεται.
Σε παιχνίδια φαντασίας λοιπόν, τόσο με τα αγόρια όσο και με τα κορίτσια, μπορούμε να εισάγουμε χαρακτήρες με πλούσιο συναισθηματικό κόσμο και να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναγνωρίσουν την σωματική αίσθηση που συνοδεύει κάθε συναίσθημα. Χωρίς το παιχνίδι ή τις λέξεις για να εκφραστούν, τα παιδιά οδηγούνται συνήθως σε αρνητικές παρορμητικές συμπεριφορές. Προσπαθήστε να επικοινωνήσετε με τα παιδιά σας μέσα από το παιχνίδι. Μη φοβάστε! Το μόνο που μπορεί να συμβεί αν το δοκιμάσετε είναι να διασκεδάσετε.
[divider]
H Κρίστη Πόππη είναι παιδοψυχολόγος και υποψήφια Διδάκτωρ.
Διατηρεί το προσωπικό της γραφείο στην Θεσσαλονίκη και συντονίζει τις διαδραστικές ομάδες γονέων «Parents’ Talks»
Δεν αμφισβητω τα οσα λεει η Παιδοψυχολογος,εγω εχω δυο παιδια, ηλικιας 6 και 2.5ετων,η μεγαλυτερη ειναι κοριτσι και ο μικρος αγορι,επειδη τα περισοτερα παιχνιδια στο σπιτι ειναι κοριτσιστικα, κουκλες κτλ,ο μικρος δεν δινει σημασια σε αυτα,απο την αλλη εχουμε φροντισει να του παρουμε πολλα και διαφορα αμαξακια μικρα απο μικρη ηλικια, ετσι ωστε να συνηθισει οτι τα παιχνιδια του ειναι ΑΥΤΑ,δεν προσπαθισαμε ποτε να εκπαιδευσουμε τα παιδια μεσω παιχνιδιου, ο μικρος δεν φοραει πανα απο 2ετων,και η μεγαλη απο 1.5ετων,ουτε γιο γιο, τα βαλαμε, κατευθιαν στην τουαλετα,με μια εβδομαδα υπομονη, και λιγο παραπανω, ταπαιδια μαθανε αυτη την συνηθεια,οσον αφορα την σεξουαλικη συμπεριφορα,πρεπει να ειναι εμφυτο στο τι κατευθυνση θα παρει το παιδι, εμεις οι γονεις ας κανουμε το μερος μας, δειχνοντας στα πσιδισ μας αυτα που πρεπει οχι αυτα που μας διευκολινουν.
Θα ήταν ενδιαφέρον ένα άρθρο για το παιχνίδι σε μεγαλύτερες ηλικίες παιδιών, σχολικής ηλικίας.. Αλήθεια ποια είναι συνήθως η ηλικία που το παιχνίδι σταματά? Εγώ προσωπικά έχω έντονη την ανάμνηση ότι έχασα σχεδόν ξαφνικά εντελώς το ενδιαφέρον μου να παίζω με τις κούκλες και τα παιχνίδια μου, τον Σεπτέμβριο της χρονιάς που πήγα 1η γυμνασίου.