Ιώσεις και αποχή από το σχολείο: από πού μπορεί να «κολλήσαμε»;

13/09/2017

Με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ένα θέμα που θα απασχολήσει και φέτος τις μαμάδες είναι το πότε μπορεί να επιστρέψει το άρρωστο παιδί στο σχολείο. Το προηγούμενο, μάλιστα, ερώτημα συνήθως έπεται της εύλογης απορίας «από πού μπορεί να κολλήσαμε» την εκάστοτε ίωση.

Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε τη διαφορά ίωσης και λοίμωξης από μικρόβιο: η απλή ίωση «θα κάνει τον κύκλο της» και δεν επιδέχεται συνήθως ειδικής θεραπείας, παρά μόνον υποστηρικτικής αγωγής (καθάρισμα της μυτούλας, μπόλικα προσφερόμενα υγρά, αντιπυρετικά – αναλγητικά κλπ). Αντίθετα, η λοίμωξη από μικρόβιο (και όχι από ιό) θα πρέπει να στοιχειοθετείται και να δίδεται αντιβιοτική αγωγή κατά περίπτωση.

γράφει ο Ιωάννης Κυριακίδης

Διευθυντής Παιδιατρικής 404 ΓΣΝ Λάρισας

Οι ιώσεις έχουν μερικά κοινά χαρακτηριστικά, όπως πυρετό, αδυναμία, μυϊκούς πόνους, και ναυτία, αλλά γενικώς δεν υπάρχει κανόνας. Μερικά εξανθήματα είναι χαρακτηριστικά και ο παιδίατρος μπορεί με μια ματιά να σας περιγράψει τη συνήθη διαδρομή της αντίστοιχης ίωσης (λοιμώδες ερύθημα για τον ιό Parvo B19, επιχείλιος έρπητας ή ουλοστοματίτιδα στον HSV1, αιφνίδιο εξάνθημα στον ιό HHV-6 ή -7, εξάνθημα σε χέρια-πόδια-στόμα στον ιό Coxsackie A16 και στον εντεροϊό 71, ανεμευλογιά ή έρπης ζωστήρας στον ιό VZV, ιλαρά και ερυθρά από τους αντίστοιχους ιούς κ.ο.κ.). Στις περισσότερες, όμως, περιπτώσεις ο ιός παραμένει άγνωστος και δε μας απασχολεί κιόλας να τον ταυτοποιήσουμε, καθώς βελτιώνεται η κλινική εικόνα του παιδιού με το πέρασμα των ημερών.

Στο ερώτημα πότε «κόλλησε» το παιδί την ίωση δεν υπάρχει μια δεδομένη απάντηση, καθώς αυτό το διάστημα μπορεί να κυμαίνεται από μερικές ώρες μέχρι και αρκετές εβδομάδες πριν. Χαρακτηριστικά, η γρίπη (influenza type Β) εμφανίζεται μετά από 12 μόλις ώρες από την επαφή με άνθρωπο που νοσεί, ενώ η ιλαρά, της οποίας την έξαρση δυστυχώς ξαναζούμε εν έτει 2017, εμφανίζεται κατά μέσο όρο 12,5 μέρες μετά την επαφή με άρρωστο από ιλαρά. Εδώ να υπογραμμιστούν δυο σημαντικά στοιχεία: δεν είναι όλοι οι ιοί το ίδιο μεταδοτικοί (άλλος «κολλά» πολύ πιο εύκολα από κάποιον άλλον, πχ η γρίπη) και δε μεταδίδει το παιδί συνεχώς κατά τη διάρκεια της ίωσης, παρά μόνο συγκεκριμένες ημέρες πριν και μετά κατά περίπτωση (πχ 4 ημέρες πριν και 4 μετά την εμφάνιση του εξανθήματος της ιλαράς, 2 ημέρες πριν ως και 1 εβδομάδα μετά την εμφάνιση του εξανθήματος της ανεμευλογιάς κλπ).

Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η μεγάλη διακύμανση των ημερών «επώασης» (των ημερών που χρειάζονται από την επαφή με τον άρρωστο μέχρι να εμφανίσει το παιδί συμπτώματα) και της περιόδου μεταδοτικότητας των διάφορων ιώσεων (των ημερών που το παιδί μας μπορεί να «κολλήσει» τους γύρω του).

Συμπερασματικά, είναι ανώφελο να κατηγορήσουμε κάποιον ότι μας κόλλησε μια ίωση, καθώς πολλές φορές «κολλήσαμε» την ώρα που αυτός που υποπτευόμαστε δεν είχε εμφανίσει καν τα πρώτα συμπτώματα της ίωσης. Αν ένα παιδί έχει συμπτώματα ίωσης, τότε σημαίνει ότι όλες τις προηγούμενες ημέρες (ίσως και εβδομάδες) θα μπορούσε να είχε «κολλήσει» το παιδί μας. Επομένως, είναι ανώφελο να αναλωθούμε στο ποιος μας μετέδωσε μια ίωση, εκτός αν πρόκειται για νόσο «εξαφανισμένη», όπως η ανεμευλογιά, η ιλαρά κλπ, όπου με τη συνεργασία γονέων – παιδιάτρου – εκπαιδευτικού προσωπικού θα αναζητηθεί η «αρχή» της λοίωξης και θα παρθούν τα κατάλληλα μέτρα.

Οι ιώσεις είναι ένα μέρος της διαδρομής μας κατά τα σχολικά χρόνια, συνήθως 6 με 12 φορές το χρόνο για τα παιδιά στον παιδικό σταθμό με τον αριθμό των ιώσεων ανά έτος να μειώνεται κάθε χρονιά που μεγαλώνει το παιδί. Φερόμαστε υπεύθυνα και κρατάμε το παιδί με ίωση στο σπίτι για όσο χρειάζεται, μαθαίνουμε κανόνες υγιεινής στο σπίτι παίζοντας και εμβολιαζόμαστε επαρκώς.

Καλή σχολική χρονιά με όσο το δυνατόν λιγότερες ιώσεις!