Διαζύγια έντονης αντιδικίας: επιπτώσεις στα παιδιά και συμβουλές για γονείς

Σε ένα διαζύγιο τα πιο ευάλωτα μέλη είναι σίγουρα τα παιδιά. Εκείνα έρχονται αντιμέτωπα με πλήθος συναισθημάτων και χρειάζεται να νιώσουν ασφάλεια και σταθερότητα. Για το λόγο αυτό ο τρόπος που οι ίδιοι οι γονείς θα χειριστούν τον χωρισμό τους, είναι καθοριστικός για την ψυχολογία τους. Δυστυχώς όμως, αρκετά διαζύγια εξελίσσονται σε αντιδικία, με δυσκολίες στην επικοινωνία και εντάσεις. Όταν αυτό συμβαίνει, τα παιδιά, βρίσκονται πάντα εν μέσω των πυρών. Χωρίς να έχουν προλάβει να πενθήσουν τον χωρισμό των γονέων, έρχεται μια πρόσθετη συνθήκη, αυτή των καβγάδων, η οποία δε τους επιτρέπει να αφομοιώσουν όλες τις αλλαγές στην καθημερινότητα, έτσι όπως διαμορφώνεται. Επιπλέον, οι γονείς όντας οι ίδιοι απασχολημένοι με τις προσωπικές τους διαφωνίες, αδυνατούν να προσφέρουν την απαραίτητη ενέργεια και φροντίδα προς τα παιδιά με αποτέλεσμα για εκείνα να αυξάνεται η θλίψη και η ανασφάλεια.

Τα παιδιά στη μέση της αντιδικίας.

Τα παιδιά μπαίνοντας στη μέση της αντιδικίας μπορεί να αναλάβουν πολλαπλούς ρόλους. Γίνονται διαμεσολαβητές, πυροσβέστες, σύμβουλοι, φροντιστές. Είναι αυτά που καλούνται να διευκολύνουν την επικοινωνία μεταξύ των γονέων, όταν αυτή είναι αδύνατη. Έτσι μεταφέρουν πληροφορίες από τον ένα στον άλλο και συχνά ρυθμίζουν πρακτικά ζητήματα που αφορούν τις οικονομικές καθημερινές εκκρεμότητες, τις ώρες επαφής με τον γονέα που έχει φύγει κ.α. Στις εντάσεις συχνά μπαίνουν στη μέση και επαναφέρουν την ισορροπία, ενώ ταυτόχρονα αναλαμβάνουν να παρηγορήσουν, να στηρίξουν και να φροντίσουν τον γονέα που κάθε φορά θεωρούν πιο ευάλωτο. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις όπου συναντάμε παιδιά που συμβουλεύουν τους γονείς πώς να φερθούν, ενημερώνονται και εκφράζουν άποψη για τα δικαστικά δρώμενα και συμμαχούν με έναν εκ των δύο γονέων σα να είναι το διαζύγιο μια ομαδική υπόθεση. Τέλος, αναλαμβάνουν τη φροντίδα των μικρότερων αδερφών όταν νιώθουν ότι οι γονείς δεν δύνανται να το κάνουν.

Πώς νιώθουν τότε τα παιδιά;

Το παιδί που βρίσκεται στη μέση ενός διαζυγίου αντιδικίας τις περισσότερες φορές μοιάζει ώριμο και υπεύθυνο, ικανό να αναλάβει ευθύνες και να τις φέρει εις πέρας. Όμως στην πραγματικότητα είναι τρομαγμένο και πληγωμένο. Δε του επιτρέπεται να ζήσει την ηλικία του και να αυτονομηθεί σταδιακά, χτίζοντας τη δική του προσωπικότητα. Αν παρατηρήσουμε πιο προσεκτικά, θα δούμε ότι πίσω από το ρόλο του ενήλικα γονέα που έχει αναλάβει, υπάρχει μελαγχολία, νευρικότητα, επιθετική συμπεριφορά, χαμηλή επίδοση στο σχολείο, απομόνωση από παρέες και φίλους, φοβίες, σωματοποίηση (εμφάνιση σωματικών συμπτωμάτων) κ.α. Όταν η ένταση καταλαγιάσει, οι συνέπειες για τα παιδιά θα είναι τεράστιες. Μεγαλώνοντας αυτά θα νιώθουν ότι έχουν την ευθύνη των γονέων και θα δυσκολευτούν να δημιουργήσουν δικές τους υγιείς σχέσεις.

Πως μπορείτε οι γονείς να προστατεύσετε τα παιδιά σας;

• Όσο δύσκολο και αν φαίνεται προσπαθήστε να διαχωρίσετε τον γονεϊκό από το συζυγικό ρόλο. Χωρίζετε ως σύζυγοι, όχι ως γονείς. Ως γονείς είναι σίγουρο ότι αγαπάτε τα παιδιά σας και ότι επιθυμείτε την ψυχική και σωματική τους υγεία. Σκεφτείτε αλλά ταυτόχρονα αφουγκραστείτε πώς μπορεί να νιώθουν εκείνα βιώνοντας όλη αυτή την αντιδικία. Ποια είναι τα συναισθήματα τους, οι σκέψεις τους αλλά και οι αλλαγές που εντοπίζετε στη συμπεριφορά τους.
• Αναλάβετε τη δική σας ευθύνη σε όσα συμβαίνουν και μην εθελοτυφλείτε, θεωρώντας ότι φταίει μόνο ο / η πρώην σύζυγος. Σε μια αντιδικία, συμβάλλουν όλα τα μέρη και πρέπει να δείτε τι μπορείτε ο καθένας ξεχωριστά να κάνει για να τη σταματήσει.
• Αναρωτηθείτε τι εικόνα και ποια πρότυπα προσφέρετε στα παιδιά σας. Τι θα θέλατε να μάθουν από εσάς σε μερικά χρόνια από τώρα, πως θα επιθυμούσατε τα ίδια να συμπεριφέρονται στις δικές τους σχέσεις ως ενήλικες.
• Όσο πιεσμένοι, φορτισμένοι ή αγχωμένοι και αν είστε θυμηθείτε ότι τα παιδιά δεν είναι φίλοι σας. Όταν νιώθετε την ανάγκη να μιλήσετε με κάποιον αναζητήστε φίλους, συγγενείς ή κάποιον ειδικό. Τα παιδιά δεν μπορούν να αναλάβουν το ρόλο του συμβούλου και επιβαρύνονται σημαντικά όταν ακούνε τα δικά σας προβλήματα.
• Τέλος, σκεφτείτε τι θέλετε να πετύχετε, επιτρέποντας στα παιδιά να γίνουν ο διαμεσολαβητής ανάμεσα σε εσάς και τον/την πρώην σύντροφο σας. Αυτό φαινομενικά μπορεί να είναι πολύ βολικό, σας απαλλάσσει από μια επικοινωνία η οποία δεν σας είναι ευχάριστη, όμως στην πραγματικότητα αυτό το οποίο εσείς δεν επιθυμείτε το παραδίδεται στα παιδιά σας, κάνοντας τα κοινωνούς μιας άβολης κατάστασης. Στο ίδιο πλαίσιο έγκειται και η τάση να ενημερώνετε τα παιδιά για τις κινήσεις του / της πρώην συζύγου, για όσα δε σας αρέσουν σε αυτόν/ην, προσπαθώντας στην πραγματικότητα να εξασφαλίσετε τον θυμό τους απέναντι σε εκείνον/η. Αυτό όμως που δε συνειδητοποιείτε είναι το πόσο πολύ πληγώνετε τα παιδιά με αυτό τον τρόπο. Εκείνα χρειάζεται να γνωρίζουν ότι και οι δύο γονείς είναι καλοί και τα αγαπάνε. Σε διαφορετική περίπτωση, βιώνουν απόρριψη, γεγονός καταστροφικό για την αυτοεκτίμηση και την εικόνα του εαυτού τους. Μακροπρόθεσμα επομένως και όταν η ένταση καταλαγιάσει, θα έχετε να αντιμετωπίσετε μεγαλύτερα προβλήματα που θα αφορούν την ψυχολογία και την συναισθηματική κατάσταση των παιδιών σας, η οποία σίγουρα θα έχει πληγεί.

Συμπερασματικά

Προσπαθήστε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση με ψυχραιμία, αφήστε την αγάπη για τα παιδιά σας να υπερισχύσει του θυμού που προκύπτει από το διαζύγιο και συμπεριφερθείτε με τρόπο που θα ωφελεί πρώτα από όλα εκείνα. Και σε αυτή τη δύσκολη συνθήκη, σας έχουν ανάγκη περισσότερο από κάθε άλλη φορά και χρειάζεται να είστε δίπλα τους και να τα φροντίσετε.

πηγή: psycholozin.gr