Οκτώ (8) λόγοι που το παιδί δεν κάνει αυτό που λέμε, την πρώτη φορά που το λέμε

Αναρωτιέστε συχνά γιατί επαναλαμβάνετε την ίδια φράση στα παιδιά σας τουλάχιστον 5 φορές χωρίς καμία ανταπόκριση; Γιατί καταλήγετε να τα σύρετε στο μπάνιο και ακόμη δεν έχετε βρεί τρόπο να τα καταφέρετε? Μπορεί κάτι τέτοιο να ακούγεται ακραίο, ωστόσο πολλοί γονείς αντιμετωπίζουν καθημερινά το ίδιο πρόβλημα: μα γιατί δεν με ακούει;

Κι όμως υπάρχει μια απάντηση, για την ακρίβεια πολλές. Ας δούμε λοιπόν όχι έναν, αλλά οκτώ λόγους για τους οποίους ένα παιδί αρνείται να συνεργαστεί και πως μπορεί ένας γονιός να το αντιμετωπίσει.

Τα παιδιά δεν ενστερνίζονται τις δικές μας προτεραιότητες.

Κανένα παιδί δεν κατανοεί γιατί ένα μπάνιο είναι τόσο σημαντικό. Και σίγουρα εκείνη τη στιγμή κάνει κάτι πιo ενδιαφέρον που φαίνεται να του κεντρίζει την προσοχή περισσότερο. Ενδεχομένως για έναν γονιό αυτό να φαίνεται ασήμαντο, ωστόσο για το παιδί το παιχνίδι είναι η «δουλειά» του καθώς μέσα από αυτό μαθαίνει και εξελίσσεται. Δεν θα πρέπει λοιπόν να απογοητεύεστε, καθώς αυτό που όλοι προσδοκούμε είναι ένα παιδί με ισχυρά εσωτερικά κίνητρα, παρά ένα παιδί που αναμένει από εσάς να το διασκεδάσετε.

Πλησιάστε λοιπόν το παιδί σας, παρατηρήστε αυτό που κάνει τη δεδομένη στιγμή και αναγνωρίστε την προτεραιότητα που αυτό έχει θέσει:

«Ουάου, τι υπέροχο τρένο! Μπορείς να μου δείξεις πως δουλεύει;»

Έπειτα, προειδοποιείστε τον πως επρόκειται να συμβεί μια αλλαγή στο πρόγραμμά του:

«Κώστα, είναι η ώρα του μπάνιου. Θέλεις να ξεκινήσεις τώρα ή σε πέντε λεπτά; Εντάξει, πέντε λεπτά αλλά χωρίς φασαρία, έτσι; Πολύ ωραία, ας δώσουμε τα χέρια λοιπόν».

Εκπαιδεύουμε τα παιδιά να μην μας δίνουν σημασία, εκτός αν τους φωνάξουμε ή τα απειλήσουμε.

Τα παιδια δεν είναι ανόητα. Γνωρίζουν πως μπορούν να κερδίσουν έξτρα χρόνο πρίν το μπάνιο εάν απλώς σας αγνοήσουν. Αυτό δεν τα κάνει απαραιτήτως «κακά παιδιά».

Έχουν «εκπαιδευτεί» ωστόσο να μην σας παίρνουν στα σοβαρά έως ότου βάλετε τις φωνές.

Ένας τρόπος να απευθυνθείτε λοιπόν στο παιδί σας δεν είναι σίγουρα από το άλλο δωμάτιο. Πλησιάστε κοντά και αγγίξτε το. Επικοινωνήστε μαζί του δίνοντας σημασία στο τι κάνει εκείνη τη στιγμή.

Έπειτα πείτε:

«Με συγχωρείς Μαρία μου…πρέπει να σου πω κάτι» και περιμένετε έως ότου σας κοιτάξει στα μάτια.

Έαν βρίσκεται μπροστά στην οθόνη κάποιας ηλεκτρονικής συσκευής, προειδοποιήστε την πως πρόκειται να πατήσετε την παύση της τηλεόρασης ή του παιχνιδιού. Μην δώσετε την οδηγία χωρίς να υπάρχει βλεμματική επαφή, καθώς μόνο τότε θα αντιληφθεί το παιδί πως το εννοείτε. Μπορείτε να δώσετε μια προειδοποίση στο παιδί και έπειτα να μείνετε σταθεροί και συνεπείς στο όριο που έχετε εξ’αρχής συμφωνήσει μαζί του.

Ολοκληρώστε τη διαδικασία ως έχει, αλλιώς μαθαίνετε στο παιδί σας να μην παίρνει στα σοβαρά τα αιτήματά σας.

Χρειάζονται τη βοήθειά μας προκειμένου να κάνουν τη μετάβαση.

Όταν είστε απασχολημένοι στην οθόνη του υπολογιστή, σίγουρα σας είναι δύσκολο να σηκωθείτε και να ασχοληθείτε με ένα παιδί που γκρινιάζει. Τα παιδία βιώνουν την επαναλαμβανόμενη πίεση με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που εμείς προσλαμβάνουμε το παράπονό τους, δηλαδή σταματάνε να δίνουν σημασία και αφαιρούνται.

Όπως είπαμε, μπορείτε να δώσετε μια προειδοποίηση. Όταν επιστρέψετε στα 5 λεπτά που έχετε συμφωνήσει, συνδεθείτε ξανά μαζί του σχολιάζοντας κάτι από το παιχνίδι του: «Ουάου, κοίτα πως κινούνται αυτά τα τρένα!» Τότε υπενθυμίστε του την συμφωνία σας:

«Γλυκιέ μου τα πέντε λεπτά πέρασαν. Θυμάσαι τι συμφωνήσαμε; Πέντε λεπτά και καμία φασαρία. Είναι ώρα για μπάνιο τώρα.»

Έπειτα, δημιουργήστε μια γέφυρα ανάμεσα στο παιχνίδι του και αυτό που του ζητάτε:

«Θές να αναμετρηθούν τα τρένα μέχρι το μπάνιο να δούμε ποιό θα φτάσει πιο γρήγορα; Εγώ θα πάρω αυτό και εσύ αυτό… ας τρέξουμε!».

Ο μετωπιαίος φλοιός των παιδιών ακόμα αναπτύσσεται.

Ο μετωπιαίος φλοιός των παιδιών εξακολουθεί να αναπτύσσει την ικανότητά τους να αλλάξουν «ταχύτητα» από αυτό που θέλουν σε αυτό που εσείς θέλετε. Κάθε φορά που ορίζετε ένα όριο που απαιτεί από το παιδί να εγκαταλείψει αυτό που θέλει προκειμένου να κάνει ό,τι εσείς του ζητάτε, πρέπει να κάνει μια επιλογή. Όταν αποφασίσει ότι η σχέση του μαζί σας είναι πιο σημαντική από ό,τι θέλει αυτή τη στιγμή, ακολουθεί το αίτημά σας. Κάθε φορά που το κάνει αυτό, ενισχύει την ικανότητα του εγκεφάλου του να ανακατευθύνει τον εαυτό του προς έναν υψηλότερο στόχο. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά αναπτύσσουν την αυτοπειθαρχία. Αυτό όμως συμβαίνει μόνο αν το παιδί σας «αλλάξει ταχύτητες» πρόθυμα. Αν το σύρετε ουρλιάζοντας και χτυπώντας, τότε αντιστέκεται και δεν επιλέγει. Δεν κατασκευάζει εκείνα τα αυτοδιάκριτα μονοπάτια. Άλλωστε γι’αυτό το λόγο εμπεριέχεται ο όρος «εαυτός» στην «αυτοπειθαρχία», καθώς είναι κάτι που επιλέγεται από μέσα μας.

Ο τρόπος να το πετύχετε  είναι να θέσετε τα όρια με ενσυναίσθηση έτσι ώστε να θέλει να συνεργαστεί και να εξασκεί το μυαλό του στην επιλογή υψηλότερων στόχων.

Τα παιδιά νιώθουν πως δεν ακούγονται.

Δεν μπορούμε να αναγκάσουμε τα παιδιά να υπακούσουν, εκτός αν είμαστε πρόθυμοι να τα βλάψουμε σωματικά και ψυχικά. Θα πρέπει να θέλουν τα ίδια να συνεργαστούν. Ευτυχώς, πολύ συχνά τα παιδιά μας εκπλήσουν και ακολουθούν τους κανόνες, εφόσον αισθάνονται πως εισακούγονται.

Έτσι λοιπόν, αναγνωρίστε τη θέση τους. Εάν είναι δυνατόν, δώστε τους μια επιλογή.

«Σε ακούω. Το λές δυνατά και καθαρά πως ΔΕΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΜΠΑΝΙΟ. Βάζω στοίχημα πως όταν μεγαλώσεις δε θα κάνεις ποτέ μπάνιο, σωστά; …Απόψε όμως πρέπει να κάνεις το μπάνιο σου. Τί προτιμάς, να γεμίσουμε την μπανιερα ή να κάνεις ένα ντούζ;»

Μερικές φορές, ακούγοντας την οπτική του παιδιού σας ενδέχεται να σας πείσει να συμβιβαστείτε ή να αλλάξετε τη θέση σας. Αυτό από μόνο του δεν θα πρέπει να αποτελεί πρόβλημα. Απλά εξηγήστε

το σκεπτικό σας, έτσι ώστε το παιδί σας να ξέρει ότι ήταν η λύση που πρότεινε αυτό που σας έκανε να αλλάξετε γνώμη και όχι η επιμονή του.

Τα παιδιά αισθάνονται αποκομμένα από εσάς.

Όταν ένα παιδί δεν ακολουθεί τις οδηγίες μας είναι επειδή νιώθει αποσυνδεδεμένο από εμάς. Μα πως συμβαίνει αυτό; Επείδη δεν ήταν μαζί σας όλη μέρα. Ή επειδή χάσατε την υπομονή σας μαζί του το πρωί. Ή σας έχει θυμώσει που κρατάτε συνεχώς αγκαλιά το μικρό του αδερφάκι. Ή επειδή στηρίζεστε σε διαλλείματα ή τιμωρίες ως λύσεις πειθαρχίας αντί στην επικοινωνία. Ή απλά επειδή είναι ένας μικρός άνθρωπος σε ένα μεγάλο κόσμο, που φοβάται και καταπιέζει τους φόβους του μπλοκάροντας την ικανότητά του να συνδεθεί με τους άλλους με αγάπη.

Συμμεριστείτε τις εμπειρίες του παιδιού σας όσο περισσότερο μπορείτε, ακόμη και όταν του δίνετε μια οδηγία. Με αυτό τον τρόπο ξαναχτίζετε την επαφή. Να είστε προετοιμασμένοι για τυχόν δυσφορικά συναισθήματα που μπορεί να αναδυθούν όταν το παιδί σας νιώσει τη επανασύνδεση μαζί σας. Αφού θα έχει πρώτα την ευκαιρία να σας δείξει την αναστάτωσή του, έπειτα θα νιώσει ξανά έτοιμο να συνεδεθεί και να συνεργαστεί μαζί σας.

Έχουν παραιτηθεί.

Τα παιδιά απευθύνονται στους γονείς για φροντίδα και καθοδήγηση. Όταν πειστούν πως βρισκόμαστε στο πλευρό τους, τότε θέλουν και να μας ευχαριστήσουν.  Εάν λοιπόν το παιδί σας είναι προκλητικό ή βρίσκεστε συνεχώς σε «παιχνίδια εξουσίας» μαζί τους, αυτό είναι το σημάδι πως η σχέση σας χρειάζεται ενδυνάμωση και ενίσχυση.

Ένας τρόπος να το πετύχετε είναι να διαθέτε τουλάχιστον μισή ώρα σε καθημερινή βάση μόνο μαζί του. Πολλοί γονείς υποτιμούν την σημασία αυτής της αλληλεπίδρασης καθώς μοιάζει πολύ απλή. Η σημασία της ωστόσο είναι καθοριστική, καθώς πρόκειται για μια απτή έκφραση της αγάπης σας προς το παιδί, της προθυμίας σας να το βάλετε πρώτο στις προταιρεότητές σας και να το αγαπήσετε.

Οι στιγμές γέλιου επίσης μας δένουν με τα παιδιά μας και τα μικρά πειράγματα είναι συνήθως ο ευκολότερος τρόπος να προκαλέσουμε το γέλιο τους. Κάθε παιδί χρειάζεται αυτές τις μικρές καθημερινές χαρές προκειμένου να μείνει συνδεδεμένο με τους γονείς. Όταν η σχέση σας είναι τεταμένη, το γέλιο είναι η οδός πρός την επανασύνδεση.

Είναι και αυτοί άνθρωποι.

Η πίεση προκαλεί απομάκρυνση. Όλοι οι άνθρωποι αντιστέκονται στον έλεγχο, ακόμη και τα παιδιά. Όσο πιο πολύ υφίστανται αυτή την πίεση, τα πιο ανθεκτικά και πεισματάρικα παιδιά επαναστατούν ενώ τα πιο υπάκουα στερούνται της ικανότητας να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.

Βεβαιωθείτε λοιπόν πως το παιδί σας γνωρίζει ότι βρίσκεστε στο πλευρό του και δώστε του τη δυνατότητα της επιλογής. Διαπαιδαγωγείστε το παιδί σας αντί να προσπαθείτε να το ελέγξετε.

Μαθαίνοντας στα παιδιά την αυτοπειθαρχία τους δίνουν την ευκαιρία να παίρνουν τις αποφάσεις για τη ζωή τους, να μάθουν να υπερασπίζονται τη θέση τους σωστά και να μην γίνονται υποχείριο των άλλων. Γίνονται πολλές συζητήσεις για το αν η ανυπακοή σχετίζεται με τα «κακομαθημένα» παιδιά. Κάτι τέτοιο δε θα έπρεπε να απασχολεί τους γονείς καθώς υπακοή δεν σημαίνει αυτομάτως και υποταγή. Υπάρχει τεράστια διαφορά στην τυφλή υποταγή και την πειθαρχία καθώς η τελευταία πηγάζει από τα ίδια τα παιδιά.  Ποιός δεν θα ήθελε λοιπόν να μεγαλώσει συνεργάσιμα παιδιά με αυτοπειθαρχιά;

Το να θέτουμε λοιπόν όρια  με ενσυναίσθηση απαιτεί πολλή δουλειά και κόπο, κυρίως στην αρχή. Σίγουρα θα μας ήταν ευκολότερο εάν τα παιδιά συμμορφώνονταν αμέσως σε κάθε μας οδηγία. Το θετικό σε όλη αυτή τη διαδικασία όμως είναι ότι ακολουθώντας αυτές τις πρακτικές όχι μόνο αυξάνεται η αυτοπειθαρχία τους, αλλά μαθαίνουν πως εάν εσείς είστε σταθεροί και συνεπείς με τη στάση σας δεν θα χρειάζεται να ζητάτε το ίδιο πράγμα πέντε φορές. Έτσι η ώρα του μπάνιου θα είναι ευκολότερη για όλους.

πηγή: paidagogiko.gr