Ποια γλώσσα πρέπει να μιλάμε στα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού; – (Συμπεριλαμβάνει Ασκήσεις)

Το πώς μιλάμε στα παιδιά με ΔΑΦ είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την επικοινωνία με τα παιδιά. Πολλές φορές τυχαίνει και μία «άσχημη» συμπεριφορά του παιδιού να προέρχεται από τον τρόπο που επικοινωνήσαμε μαζί του. Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε:

Με λίγα λόγια και απλά :

«Λοιπόν, που είναι το βιβλίο σου, βρες το βιβλίο σου και να γράψε αμέσως τις ασκήσεις που έχεις να κάνεις για αύριο, για να μην σε μαλώσει η δασκάλα σου.»

Το παιδί με ΔΑΦ θα δυσκολευτεί αρκετά να λύσει την εξίσωση αυτή. Η πιο πιθανή σκέψη του θα είναι «αύριο θα με μαλώσει η δασκάλα!!!» και η πιο πιθανή συμπεριφορά θα είναι να μην δώσει καμία σημασία σε όσα άκουσε γιατί απλά δεν κατάλαβε ποιο είναι το ζητούμενο. Η φράση λοιπόν «γράψε τις ασκήσεις σου» θα ήταν πολύ πιο κατανοητή και πιο εύκολα εκτελέσιμη.

ΑΣΚΗΣΗ: Δοκιμάστε να παραφράσετε τις παρακάτω προτάσεις ώστε να γίνουν πιο κατανοητές για τα παιδιά σας, χωρίς να χάσουν το κεντρικό νόημα τους.

·         Να είσαι δίκαιος, είχες την ευκαιρία σου και τώρα την έχασες, θα την έχει πάλι εν καιρώ.

·         Που νομίζεις ότι βρίσκεσαι; Δεν κάνουμε έτσι εδώ μέσα, υπάρχουν κανόνες εδώ.

·         Έκανες τρομερή δουλειά με αυτή την εργασία, δεν το περίμενα από εσένα, νομίζω πως η μαμά θα το ευχαριστηθεί- Μπράβο σου!

 Το ΟΧΙ, ΜΗΝ και το ΔΕΝ:

Πολλοί γονείς δυσκολεύονται να αποφύγουν τις αρνητικές προτάσεις. Προσπαθήστε να λέτε λιγότερα όχι, μην, δεν. Τα παιδία με ΔΑΦ δυσκολεύονται στην κατανόηση αρνητικών προτάσεων και εννοιών.

Η μαμά λέει:

«Αν δεν κάνεις τις εργασίες σου, δεν θα πας βόλτα» το παιδί σκέπτεται «δεν θα πάω»

«Όταν κάνεις τις εργασίες σου, θα πας βόλτα»  δηλαδή  «θα πάω βόλτα»

Επίσης, οι περισσότερες χειριστικές συμπεριφορές έχουν άμεση σχέση με τα δικά μας «μην φτύνεις, μην τρέχεις, όχι άστο κάτω κ.α». Τα παιδιά κατανοούν ότι μας ενοχλεί η συγκεκριμένη συμπεριφορά τους και αναζητούν την αρνητική προσοχή μας με αυτό τον τρόπο.

Τέλος, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας πως τα πολλά όχι, μην και δεν, προκαλούν εκνευρισμό ακόμα και σε εμάς. Καλό θα ήταν να συμφωνήσουν όλα τα μέλη της οικογένειας με την βοήθεια του θεραπευτή του παιδιού, για το πότε είναι αναγκαίο και πως θα λένε «όχι» στο παιδί.

ΑΣΚΗΣΗ: Μετατρέψτε τις προτάσεις από αρνητικές σε θετικές όπως στο παράδειγμα:

Παραδείγματα

Μην πιάνεις τους τοίχους με λερωμένα χέρια / σε παρακαλώ πλύνε τα χέρια σου

Δεν έπρεπε να χτυπήσεις την αδελφή σου για το παιχνίδι / έπρεπε να ρωτήσεις για να πάρεις το παιχνίδι.

Δεν θα φας γλυκό αν δεν φας πρώτα το φαγητό σου / φάε το φαγητό σου και μετά θα φας το γλυκό σου

Δεν είναι ώρα να παίξεις /__________________________

Δεν έχω πρόβλημα να πας στην θάλασσα   /__________________________

Μην κάθεσαι στον ήλιο /__________________________

Αν δεν βάλεις το καπέλο σου θα φύγουμε /__________________________

Δεν ήσουν καλό παιδί σήμερα /__________________________

Μεταφορές, παρομοιώσεις και αφηρημένες έννοιες

Τα παιδιά με ΔΑΦ έχουν μεγάλη δυσκολία να αντιληφθούν τις μεταφορές, παρομοιώσεις και τις αφηρημένες έννοιες. Είναι απαραίτητο να αποφεύγουμε να τις χρησιμοποιούμε όταν ο σκοπός της επικοινωνίας είναι να γίνουμε κατανοητοί. Είναι όμως πολύ καλό να τους εξηγούμε και να τους μαθαίνουμε το τι σημαίνουν και πότε τις χρησιμοποιούμε.

«Έπεσα απ’ τα σύννεφα…..»  δεν σημαίνει ότι έπεσα από τα σύννεφα, όταν το λέμε σημαίνει πως ξαφνιάστηκα.

«Τι τρέχει Γιώργο;» δεν σημαίνει ότι τρέχει κάτι μέσα στο δωμάτιο, όταν το λέμε σημαίνει τι έγινε; Τι κάνεις;

«Θα σε φάω, αν το ξανακάνεις» δεν θα σε δαγκώσω, όταν το λέμε σημαίνει ότι θα σε μαλώσω.

«Αυτός είναι σαν νάνος» δεν είναι νάνος, είναι κοντός πολύ.

«Είσαι σαν ζωγραφιά» δεν είσαι ζωγραφιά, αλλά είσαι όμορφος.

ΑΣΚΗΣΗ: Γράψτε μαζί με το παιδί σας τι σημαίνουν τα παρακάτω;

Είσαι χρυσό παιδί                 ->____________________________________

Πρέπει να κόψουμε δρόμο ->____________________________________

Περπάτα σαν την γάτα         ->____________________________________

Έγινε σαν το λεμόνι από τον φόβο του ->____________________________________

Δεν μπορώ να πάρω τα πόδια μου      ->____________________________________

Μαρμελάδα έχεις στα αυτιά σου;        ->____________________________________

Θα σου κόψω τα πόδια αν το ξανακάνεις ->___________________________________

Να είστε Ακριβείς:

Φανταστείτε να σας βάζουν σε ένα αυτοκίνητο και να ξεκινάτε ένα ταξίδι. Δεν ξέρετε ούτε που πάτε, ούτε πόση ώρα θα κάνετε να φτάσετε, ούτε τι και ποιόν θα συναντήσετε εκεί, ούτε πότε θα επιστρέψετε. Όταν ρωτάτε παίρνετε απαντήσεις όπως :

«Σε λίγο… , όταν έρθει η ώρα…, θα πάμε μακριά…, όταν μπορέσει ο μπαμπάς…»

Πως θα αισθανόσασταν;

Με τα παιδιά μας πρέπει να είμαστε ακριβείς όσων αφορά τον χρόνο και τον χώρο. Δημιουργεί μεγάλο άγχος και ανασφάλεια να μην γνωρίζουν πότε θα συμβεί τι και που. Τα παιδιά με ΔΑΦ χρειάζονται χρόνο και προετοιμασία για καινούργιες καταστάσεις. Πολλές φορές χρησιμοποιούμε οπτικά προγράμματα ή άλλα οπτικά ερεθίσματα (ρολόγια, κλεψύδρες κ.α) για να αποφύγουμε εκρήξεις θυμού που προέρχονται από δυσκολίες στην μετάβαση ή στο πότε θα έχουν πρόσβαση σε ένα αντικείμενο ή σε μια δραστηριότητα.

Πάνω απ’ όλα πρέπει όλοι μας να μιλάμε με σεβασμό και αγάπη στα παιδιά μας.

Χρήστος Κάρμης

Ψυχολόγος

ΠΗΓΗ:http://autismfasma.blogspot.gr/