Η συνεισφορά του babywearing στο δεσμό γονέα-βρέφους

Το babywearing δεν αποτελεί νέα μόδα, παρόλο που πολλοί είναι εκείνοι που παραξενεύονται στη θέα ενός μωρού σε μάρσιπο. Κι όμως, μετά την αγκαλιά, είναι ο πιο παλιός, άνετος και βολικός τρόπος να κυκλοφορείς με το μωρό σου χωρίς να χρειάζεσαι τίποτα επιπλέον. Προσφέρει στον γονέα συνεχή επαφή με το παιδί, ενώ παράλληλα αφήνει τα χέρια του ελεύθερα, ώστε να εργαστεί, να ψωνίσει, να ασχοληθεί με οικιακές δουλείες ή με τα μεγαλύτερα παιδιά της οικογένειας.Ένας μάρσιπος αγκαλιάς είναι πιθανότατα το πιο πρακτικό και χρήσιμο δώρο που μπορούμε να κάνουμε σε έναν νέο γονιό.

Ποια τα οφέλη για τον γονέα;

Άνεση, ελευθερία κινήσεων, ξεκούραστη αγκαλιά με το βρέφος. Η συνεχής επαφή με το νεογνό από τη γέννα έχει αποδειχθεί πώς μειώνει αισθητά τον κίνδυνο επιλόχειας κατάθλιψης, προάγει τον αποκλειστικό θηλασμό, ενώ βοηθάει και τους δυο γονείς να αναπτύξουν πιο γρήγορα δεσμό με το βρέφος. Ο μάρσιπος προσφέρει την απαραίτητη εγγύτητα και τη ζεστασιά της κοντινής επαφής. Ο γονιός μπορεί με τον κατάλληλο μάρσιπο να «φοράει» το μωρό του από την πρώτη στιγμή μέχρι και όσο μπορεί ο ίδιος και θέλει το παιδί.

Τι προσφέρει, όμως, στο παιδί και στη ψυχική του ανάπτυξη;

Η απάντηση είναι πως του προσφέρει την αποκλειστική και συνεχή επαφή με τον γονέα.

Δηλαδή τα πάντα…

Γιατί όλος ο κόσμος του νεογέννητου μωρού είναι ο γονιός του, και ειδικότερα η μητρική φιγούρα.

Το βρέφος μόλις γεννιέται έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τον εξωτερικό κόσμο. Όλα είναι άγνωστα στο μικροσκοπικό πλασματάκι με την θολή όραση. Μοναδικά γνώριμα ερεθίσματα είναι η φωνή των γονιών του, ο χτύπος της καρδιάς της μητέρας, οι ήχοι του σώματός της. Αισθάνεται ακόμη ένα με το σώμα της μητέρας του, δεν καταλαβαίνει πως το ίδιο είναι ξεχωριστή οντότητα. Για αυτό άλλωστε οι πρώτοι τρεις μήνες ζωής ενός βρέφους έχουν ονομαστεί: «το τέταρτο τρίμηνο». Το σώμα της μητέρας και η αγκαλιά της το ηρεμεί, το θρέφει ψυχικά αλλά και σωματικά-μέσω του θηλασμού.

Με τον μάρσιπο αυτή η αίσθηση είναι διαρκής, καθώς η μητέρα μπορεί να κινηθεί, να θηλάσει, να κυκλοφορήσει πιο άνετα στην καθημερινότητά της χωρίς να αποχωρίζεται το βρέφος. Ικανοποιεί την ανάγκη του βρέφους για συνεχή σωματική επαφή, τόσο ζωτική και απαραίτητη για το ίδιο όσο η αναπνοή, ο ύπνος, η τροφή. Δεν είναι τυχαίο που στη φιλοσοφία του ap (attachment parenting) το babywearing αναφέρεται ως μια από τις βασικές αρχές που μπορεί να διευκολύνουν γονέα και βρέφος να αναπτύξουν ασφαλή δεσμό (κατά Bowlby). Η ανάγκη διαρκούς επαφής δέρμα με δέρμα (skin to skin contact) διευκολύνεται με έναν μάρσιπο.

Οι κολικοί που βιώνει στην αρχή της ζωής του το βρέφος καθώς και η συχνή εμφάνιση γοπ (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) ανακουφίζονται αρκετά όταν το βρέφος βρίσκεται και θηλάζει σε όρθια θέση, κάτι που ο μάρσιπος το κάνει εφικτό για ώρα, χωρίς να επιβαρύνονται τα χέρια, η πλάτη και η μέση του γονέα.

Μεγαλώνοντας το βρέφος αρχίζει να εξερευνά τον κόσμο γύρω του. Αρχικά μέσω της μυρωδιάς, της γεύσης, της αφής. Σιγά σιγά η όραση του βελτιώνεται και λατρεύει να βλέπει πρόσωπα, ειδικότερα τα οικεία. Ο μάρσιπος προσφέρει κοντινή επαφή με το πρόσωπο του γονέα, καθώς η σωστή θέση είναι η απόσταση φιλιού. Και όσο βελτιώνεται η όραση, τόσο καλύτερα μπορεί να παρατηρήσει τα πάντα γύρω του από την γονεϊκή αγκαλιά. Κι αυτό γιατί του παρέχεται όχι μόνο καλύτερη οπτική απο το ύψος του ενήλικα, αλλά και η απαραίτητη ασφάλεια που του χαρίζει η γνώριμη αγκαλιά του.

Στην ηλικία των 6-7 μηνών, εκδηλώνεται πλέον το άγχος αποχωρισμού. Το βρέφος πανικοβάλλεται όταν χάνει τον φροντιστή του από το οπτικό του πεδίο. Δεν μπορεί να κατανοήσει την έννοια του χρόνου και κάθε αποχωρισμός, ακόμη και ολιγόλεπτης διάρκειας, φαντάζει στον ψυχισμό του ως εγκατάλειψη. Παράλληλα, σε αυτήν την ηλικία ξεκινάνε οι πρώτες ενοχλήσεις από δόντια, η εισαγωγή στις τροφές και οι πιθανές δυσανεξίες. Ένας καλός μάρσιπος δίνει λύση στον γονέα καθώς του λύνει – στην κυριολεξία – τα χέρια, προσφέροντας ανακούφιση στο μωρό.

Ανάμεσα 10-14 μηνών, τα περισσότερα μωρά περπατάνε, αλλά συνεχίζουν να έχουν ως πηγή ασφάλειας την γονεϊκή αγκαλιά. Μεγαλώνοντας κι άλλο, μπορούν να εξερευνήσουν άνετα όλο το σπίτι, αλλά φυσικά δεν μπορούν να περπατήσουν για ώρα εκτός σπιτιού. Η έμφυτη, όμως, ανάγκη για εξερεύνηση δεν τα αφήνει να κάτσουν για πολλή ώρα στο καρότσι. Ούτε είναι εύκολο για το γονιό να σέρνει ένα άδειο καρότσι κυνηγώντας παράλληλα το παιδί. Έτσι, είναι γνώριμες οι εικόνες των παιδιών στο καρότσι που κλαίνε γοερά επειδή θέλουν να βγουν ή του γονέα που αγχωμένος έχει αγκαλιά το παιδί, οδηγώντας παράλληλα το καρότσι. Πολλές φορές ο γονιός καταλήγει να χρειάζεται επιπλέον άτομο-βοηθό για να βγει έξω από το σπίτι είτε για τη βόλτα του, είτε για εξωτερικές δουλειές, αλλιώς προτιμάει να μείνει μέσα. Ο μάρσιπος, λοιπόν, συνεχίζει να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο καθώς ο γονιός μπορεί να συνεχίσει να τον φοράει ή να τον βάλει στην τσάντα του, χωρίς να εμποδίζονται οι κινήσεις του καθώς το παιδί τρέχει και ανακαλύπτει. Μόλις το παιδί κουραστεί ή δυσανασχετήσει, ο μάρσιπος είναι και πάλι η λύση, ανακουφίζοντας το με την επαφή και το χάδι του γονέα.

Πώς συνεισφέρει αυτό θετικά στον ψυχισμό του παιδιού; Πρωτίστως του προσφέρει έναν πιο ήρεμο και ξεκούραστο γονέα – βασική προϋπόθεση για ένα πιο χαρούμενο παιδί. Ο ίδιος αισθάνεται πιο σίγουρος και άνετος στην καθημερινή του βόλτα με το παιδί. Επιπλέον, το παιδί απολαμβάνει πιο άμεση επαφή με τον γονέα και μια αίσθηση ισοτιμίας, μιας που βρίσκεται και παρατηρεί τον κόσμο από το ίδιο ύψος με εκείνον και τους περισσότερους γύρω του. Όταν θελήσει το ίδιο, ο γονέας απλώς κατεβάζει το παιδί από τον μάρσιπο, χωρίς το άγχος της δυσκολίας κινήσεων ή του κουβαλήματος του καροτσιού και έτσι το παιδί δεν παρεμποδίζεται από τη φυσική του ανάγκη και τάση για εξερεύνηση. Το εξωτερικό περιβάλλον γίνεται πιο προσιτό με την άμεση επαφή και το ίδιο νιώθει πιο ελεύθερο, νιώθει πως οι ανάγκες του ακούγονται και ικανοποιούνται. Η σωματική ανάπτυξη του παιδιού βρίσκεται σε ισορροπία με τη ψυχική. Τα οφέλη πολλά.

Πότε μπορεί να αποβεί επιζήμια η χρήση μάρσιπου;

• Όταν ο μάρσιπος δεν είναι ο κατάλληλος. Οι συμβατικοί μάρσιποι έχουν κατηγορηθεί από την ορθοπεδική κοινότητα για πρόβλημα στα ισχύα του παιδιού. Οι μάρσιποι αγκαλιάς, που κρατάνε τη θέση καθίσματος του παιδιού σε σχήμα Μ και αγκαλιάζουν τη φυσική στάση σώματος ενός βρέφους και προσαρμόζονται πάνω του, αλλά και στο σώμα του γονέα, είναι οι πλέον κατάλληλοι, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνήθως εώς και 15 κιλά (ή και παραπάνω, αναλόγως των προδιαγραφών), και δεν ταλαιπωρούν ούτε το παιδί ούτε τον γονέα. Υπάρχουν πολλά είδη αναλόγως τις προτιμήσεις και τις ανάγκες κάθε οικογένειας: ring sling, pouch, wrap, full buckle, mei tai.
• Όταν ο γονέας τους χρησιμοποιεί ως μέσο έλευσης ύπνου συστηματικά/καθημερινά, παρεμποδίζοντας το παιδί να αναπτύξει υγιή σχέση με τον ύπνο. Το ίδιο, φυσικά, ισχύει και για οποιοδήποτε άλλο μέσο (πχ καρότσι, βόλτα με αμάξι κ.α.) χρησιμοποιείται σε συχνή βάση από τον γονέα για τον ίδιο σκοπό.
• Όταν ο γονιός παραγνωρίζει ή αμελεί τα φυσιολογικά στάδια ανάπτυξης του παιδιού ή καταλήγει σε υπερβολική χρήση του μάρσιπου, εμποδίζοντας στην ουσία το παιδί να αναπτύξει και να εξελίξει τις αντοχές του στο περπάτημα, κανοντάς το πιο μαλθακό ή εμποδίζοντάς το να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του. Το ίδιο λάθος γίνεται πολύ συχνά με την παρατεταμένη χρήση καροτσιού. Αυτο ισχύει αναφορικά με τις περιπτώσεις όπου η αγκαλιά δεν είναι απαίτηση/ανάγκη του παιδιού, αλλά χρησιμοποιείται απο τον γονιό αποκλειστικά και μόνο προς δική του διευκόλυνση (πχ για να μην τρέχει πίσω απο το παιδί, να το εμποδίσει να πιάνει πράγματα κλπ)

Το πιο συχνό επιχείρημα εναντίον του μάρσιπου είναι το ίδιο με εκείνο κατά της αγκαλιάς: το παιδί θα καλομάθει και θα θέλει συνέχεια αγκαλιά/δεν θα περπατήσει/θα γίνει μαμόθρεφτο-κακομαθημένο. Ευτυχώς, όλο και περισσότεροι νέοι γονείς αμφισβητούν και απορρίπτουν παρόμοιες σοφιστείες που ανήκουν στο παρελθόν, και ενημερώνονται για τα οφέλη της συνεχούς επαφής με τα βρέφη και την ασφάλεια που προσφέρει η αγκαλιά στο παιδί και τη συμβολή της στη σωστή ανάπτυξή του. Ο μάρσιπος δίνει τη δυνατότητα σε γονέα και παιδί να βρίσκονται σε συνεχή επαφή, τοποθετώντας στο επίκεντρο την καθημερινές δραστηριότητες της οικογένειας και τον κόσμο γύρω τους, επιτρέποντας έτσι  στο παιδί να τον ανακαλύψει από τη σιγουριά της γονεϊκής αγκαλιάς.

Η εβδομάδα 2-8 Οκτώβρη είναι η διεθνής εβδομάδα babywearing. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ψάξουν αν γίνονται συναντήσεις/δράσεις στην πόλη τους μέσα από την ελληνική ομάδα babywearing στο facebook: Babywearing Greece-Love & Appreciation .

πηγή www.maxmag.gr