Άγχος αποχωρισμού: Πρακτικές συμβουλές πρόληψης και αντιμετώπισης

Περιγραφή περιστατικού

«Η κόρη μου κλαίει στην πόρτα του νηπιαγωγείου, πέστε μου τι να κάνω!»
Στο τηλέφωνο η μητέρα ακούγεται πολύ ανήσυχη. Το τετράχρονο κοριτσάκι της αρνείται να μπει στο αυτοκίνητο για να πάει στο νηπιαγωγείο. Κι όταν ακόμη μπει, αρχίζει να παραπονιέται, ότι θα κάνει εμετό, χλομιάζει κι όλο παρακαλά για ακόμα ένα γύρω με το αυτοκίνητο, «και μετά θα κατεβώ», πριν η μητέρα σταματήσει στο νηπιαγωγείο. Κι όταν επιτέλους γίνει αυτό, τότε η Χριστίνα κρατά σφικτά τη μητέρα της, κλαίει και αρνείται να μπει στο νηπιαγωγείο. Και της μητέρας τα μάτια είναι βουρκωμένα, «νιώθω απαίσια γιατί το μωρό μου υποφέρει έτσι» και τότε γυρνάνε πίσω στο σπίτι. Η Χριστίνα είναι ευχαριστημένη και στο σπίτι είναι ένα χαρούμενο και ήσυχο κοριτσάκι. 

Αυτά διηγείται η πολύ εκδηλωτική και ευαίσθητη, νεαρή στην ηλικία μητέρα. Όταν βλέπω μητέρα και κόρη, ένα λιγνό, καστανό, κάπως χλωμό κοριτσάκι, βλέπω συνάμα και το πόσο συνδεδεμένες είναι. Η Χριστίνα κάθεται πολύ κοντά στη μητέρα της, την κοιτά καλά στα μάτια προτού πει οτιδήποτε και η μητέρα κάθε λίγο την αγγίζει στο κεφαλάκι.

Συμπεριφορά της Χριστίνας στο νηπιαγωγείο και το προδιαθεσικοί παράγοντες

Η Χριστίνα ζωγραφίζει το νηπιαγωγείο της, ένα σχέδιο με έκδηλες τις ικανότητες της, παιδάκια παίζουν στις κούνιες, τοποθετεί τον εαυτό της στο κέντρο, λέγοντας πόσο της αρέσει το νηπιαγωγείο!!! Είναι ένα ζωντανό, χαρούμενο σχέδιο. Στο παιγνίδι χρησιμοποιεί το κουκλόσπιτο, φτιάχνοντας μια οικογένεια, στο δωμάτιο η μητέρα και το «μωρό» και ο πατέρας να κάθεται στο σαλόνι.

Από την οικογένεια μαθαίνω ότι η Χριστίνα όταν γεννήθηκε, ήταν συχνά άρρωστη, αργότερα διαπιστώθηκε κάποια αλλεργία στο γάλα. Η μητέρα ανησυχούσε και έπρεπε να είναι πολύ προσεκτική στο τι θα έτρωγε και να είναι παρούσα, μήπως και έπαιρνε κάτι που δεν ήταν επιτρεπτό. Συχνές μικροαρρώστιες έκαναν αναγκαία, όπως λέει η μητέρα, την παραμονή της Χριστίνας στο δωμάτιο των γονιών της.

Γιατί η Χριστίνα κλαίει και γιατί ο Γιάννης, ο Γιώργος και η Μαρία μπαίνουν γελαστοί στην πόρτα του νηπιαγωγείου;
Η Χριστίνα είναι ένα κοριτσάκι ευαίσθητο, με μια προϊστορία γεμάτη ανησυχία και αναγκαία υπερπροστασία από τη μητέρα, λόγω της αρρώστιας της. Αυτή η αρρώστια έδεσε στενά τις δυο, δημιουργώντας μια εξάρτηση, που τώρα, στο στάδιο που θα έπρεπε να κάνει τα πρώτα βήματα «ανεξαρτησίας» της και να κατανοήσει τον εαυτό της σαν ξέχωρο άτομο, είναι δύσκολο να αλλάξει. Η μητέρα έχει κι αυτή τις δυσκολίες της να αφήσει τη Χριστίνα να απομακρυνθεί από κοντά της, ο αποχωρισμός είναι επίπονος και για την ίδια και η Χριστίνα το ξέρει.
Μέσα στη Χριστίνα, μα και στη μητέρα, αρχίζουν να λειτουργούν μηχανισμοί περιέργειας μα και φαντασίας. Το νηπιαγωγείο είναι γι’ αυτήν «άγνωστο» και καθετί το νέο, προκαλεί στην αρχή φόβο. Για τη μητέρα είναι ένας χώρος, που το παιδί της θα περνά κάποιες ώρες που πριν περνούσε μαζί της. Τι θα συναντήσει η Χριστίνα εκεί, θα την αγαπούν οι δασκάλες της, θα τα καταφέρει με τα άλλα παιδάκια; Θα προσέχουν το κορίτσι της, θα είναι «καλές μητέρες»;

Αυτά τα ερωτήματα την απασχολούν. Από τη μεριά της, η Χριστίνα αναρωτιέται μήπως η μητέρα νοιώθει μοναξιά στο σπίτι, μήπως και δεν είναι χαρούμενη. Αυτά τα ερωτήματα και φαντασίες, σχηματίζουν εικόνες και είναι βασικά στοιχεία της συμπεριφοράς που εκδηλώνεται στο σπίτι, στο δρόμο για το νηπιαγωγείο, μα και στην πόρτα. Η μητέρα λέει, πως όταν ο πατέρας παίρνει τη Χριστίνα, τότε αυτή μπαίνει πιο ήσυχα στο νηπιαγωγείο. Ο πατέρας έχει σίγουρα κάποιες άλλες εμπειρίες με την κορούλα του, μα και κάποιες άλλες εικόνες, έτσι μπορεί και αφήνει τη Χριστίνα στο κατώφλι, κι αυτή το νιώθει και το ξέρει. Ο πατέρας δεν ανησυχεί για τον αποχωρισμό.

Η Χριστίνα έχει άγχος αποχωρισμού, ένα φόβο στενά συνδεδεμένο με τη σχέση της με τη μητέρα και την εξάρτηση της από αυτή. Η Χριστίνα θα πρέπει να κάνει τα πρώτα βήματα «ανεξαρτησίας» της, να στηριχτεί στις δυνάμεις της. Αμφιταλαντεύεται ακόμα, κλαίγοντας στην πόρτα, μα συγχρόνως σχεδιάζει το σχολείο της σαν κάτι το πολύ όμορφο, δείχνοντας πόσο θέλει να τα καταφέρει να πάει.

Συμβουλές: Τι πρέπει να κάνουμε για να αποφύγουμε αυτό που συμβαίνει στη Χριστίνα;
1. Ξέρετε ότι το κάθε παιδί είναι ξέχωρο και η αντιμετώπιση του θα πρέπει να είναι διαφορετική.
2. Η προετοιμασία για την είσοδο στο νηπιαγωγείο θα πρέπει να γίνει και για τα παιδιά και για τους γονείς. Γνωριμία με το χώρο και τα άτομα του νηπιαγωγείου, κάποιες σκέψεις για το πώς θα αλλάξει η ζωή της μητέρας όταν το «μωρό» δεν είναι πια στο σπίτι. Αν υπάρχει πατέρας, μην τον αφήνετε έξω από την ομάδα σας σε αυτή τη διεργασία. Ο ρόλος του είναι σημαντικός και πολύ βοηθητικός, ιδίως όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα αποχωρισμού. Το παιδί θα πρέπει να ξέρει ότι όλοι είναι σύμφωνοι με την «ανεξαρτητοποίηση» του.
3. Ίσως μερικά παιδιά έχουν ανάγκη από κάποιο σταδιακό αποχωρισμό, κάνετε το σε συμφωνία με το νηπιαγωγείο, πρέπει, όμως, να γίνει σωστά. Μην ξεχνάτε, ότι το τι θα συμβεί στο σπίτι, αφού πάρετε το παιδί σας από το νηπιαγωγείο, τα σχόλια και η συμπεριφορά σας, θα επηρεάσουν την επόμενη μέρα!

πηγή www.paidiatros.com