Μίμηση, μια σημαντική δεξιότητα

Μίμηση, μια σημαντική δεξιότητα για την ανάπτυξη των παιδιών

Άραγε τι μας έρχεται στο μυαλό όταν ακούμε την λέξη μίμηση;

Η πιο απλή απάντηση, κάνω ότι κάνεις!

Κάπως έτσι λοιπόν λειτουργεί η μίμηση. Και εύλογα στο σημείο αυτό αναρωτιέται κανείς και γιατί είναι τόσο σημαντική η δεξιότητα αυτή στην ανάπτυξη των παιδιών;

Γιατί έτσι μαθαίνουν να επικοινωνούν, να μιλάνε, και γενικότερα έτσι μαθαίνουν την γλώσσα!

Η μίμηση αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της παιδικής ηλικίας. Σε κάθε στάδιο τα παιδιά μαθαίνουν βλέποντας, ακούγοντας και πράττοντας, παίζοντας ώρες ατέλειωτες επαναλαμβανόμενα παιχνίδια, επαναλαμβάνονταςαμέτρητα αστεία και μιμούμενοι τα λόγια τραγουδιών ή εκφράσεις μεγαλύτερων (δάσκαλοι, γονείς, διαφημίσεις κ.α.). Αυτοί είναι μερικοί τρόποι που χρησιμοποιούν τα παιδιά για να μιμηθούν και να μάθουν.

Παρατηρώντας κανείς την αναπτυξιακή πορεία ενός παιδιού, θα δει ότι ένα νεογέννητο μερικών ωρών (στις περισσότερες περιπτώσεις) μπορεί να μιμηθεί έναν ενήλικα ο οποίος βγάζει την γλώσσα του κάνοντας τη γνωστή γκριμάτσα. Σύμφωνα με έρευνες λοιπόν, τα βρέφη είναι σε θέση να μιμηθούν τις εκφράσεις των γονιών τους από τις πρώτες κιόλας ημέρες, οπότε και ξεκινάει το “παιχνίδι” της μίμησης. Μεγαλώνοντας, μιμούνται εκφράσεις προσώπου, ήχους, τόνους σχηματίζοντας έτσι το περίγραμμα της γλώσσας τους.

Από τις πρώτες χειρονομίες που παρατηρούνται στα μωρά (<8 μηνών) είναι τα παλαμάκια και ο χαιρετισμός, τις οποίες και κατακτούν μέσω της μίμησης των ενηλίκων. Όσο περισσότερο χρησιμοποιείται αυτές τις ενέργειες ή παρόμοιες προς το παιδί σας τόσο πιο πιθανόν είναι να τις μιμηθεί και να τις εκτελέσει. Μέχρι την ηλικία των 18 μηνών τα μικρά παιδιά θα αρχίσουν να μιμούνται απλές ενέργειες όπως το σκούπισμα ενός τραπεζιού, το ανακάτεμα του φαγητού κ.α.

Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω λοιπόν, αντιλαμβανόμαστε ότι η ικανότητα των μικρών παιδιών να μιμούνται τις ενέργειες των άλλων είναι ένας σημαντικός μηχανισμός για την απόκτηση νέας γνώσης. Προϋπόθεση για να υπάρξει μίμηση είναι, να είναι ανεπτυγμένες οι αισθήσεις του παιδιού, δηλαδή η ακοή και η όραση ή έστω μια από τις δύο. Έτσι μεγαλώνοντας, όλα αυτά που ακούνε και βλέπουν τα μικρά παιδιά θα τα αναπαράγουν!

Στην νηπιακή ηλικία το φαινόμενο της μίμησης είναι πιο ξεκάθαρο καθώς στο μιμητικό παιχνίδι συμπεριλαμβάνονται πλέον τα παιχνίδια και οι λεκτικές εκφράσεις. Τα νήπια αλληλοεπιδρούν αντιγράφοντας ο ένας τον άλλο και όσο μεγαλώνουν παρατηρείται ότι αυτός ο τύπος μίμησης αυξάνεται, κάνοντας την εμφάνιση του το συμβολικό παιχνίδι. Μέσω των παραπάνω δίνεται στο παιδί η δυνατότητα να δοκιμάσει νέους ρόλους και να δει τον κόσμο διαφορετικά, αναπτύσσοντας την φαντασία, κοινωνικότητα και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων.

 Πως μπορούν οι γονείς να ενισχύσουν την μίμηση των παιδιών;

•  Μιμηθείτε το παιδί για να σας μιμηθεί (ήχοι-χειρονομίες- εκφράσεις προσώπου)
•  Διαβάστε παραμύθια
•  Παίξτε με τους ήχους (Ποιο ζωάκι είμαι;)
•  Παίξτε παντομίμα
•  Παρατηρείστε στιγμές όπου μπορεί να μιμηθεί στιγμιαία κάποια χειρονομία, ήχο ή πράξη και δείξτε τον ενθουσιασμό σας ώστε να ενισχύσετε αυτή την συμπεριφορά
•  Παίξτε ρόλους/ θέατρο

Τι μπορεί να υποδηλώνει η απουσία μίμησης ή η μίμηση λανθασμένων προτύπων;

Η έλλειψη μίμησης μπορεί να συνδέεται με κάποια αναπτυξιακή διαταραχή. Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα των διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών, η πλειοψηφία των περιπτώσεων, δεν αναπτύσσουν μιμητικές δεξιότητες. Ακόμη ένα παιδί που παρουσιάζει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου ή/ και της ομιλίας συνήθως δεν έχει ανεπτυγμένη σε ικανοποιητικό βαθμό την μίμηση.

Πέραν των παραπάνω θα μπορούσαμε να σημειώσουμε και τις περιπτώσεις όπου ένα παιδί παρουσιάζει φωνολογική διαταραχή (αντικατάσταση φωνημάτων π.χ. /β/ αντί για /δ/) λόγω λανθασμένου προτύπου. Αυτό παρατηρείται όταν ένας εκ των δύο γονέων δεν αρθρώνει καθαρά κάποιους φθόγγους της γλώσσας.

Από τη λογοθεραπεύτρια Χριστίνα Φραγκοπούλου.

πηγή oloigiatopaidi.gr