Ασφαλής ‘Υπνος – ένα άρθρο που πρέπει να διαβαστεί από όλους μας!

Από Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής

ΔΗΛΩΣΗ  ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ   ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ  ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ 

Σύνδρομο  αιφνιδίου βρεφικού θανάτου και άλλοι θάνατοι βρεφών που σχετίζονται με τον ύπνο

Επέκταση  των εισηγήσεων για ασφαλές περιβάλλον ύπνου βρεφών

Παρόλη τη μεγάλη μείωση περιστατικών  συνδρόμου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου  από τότε που η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής εξέδωσε την εισήγηση της το 1992, τα βρέφη να  μην τοποθετούνται για ύπνο μπρούμυτα , αυτή η πτώση έχει σταματήσει τα τελευταία χρόνια.

Ταυτόχρονα, άλλες αιτίες  μη αναμενόμενου αιφνίδιου θανάτου βρεφών που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου (θάνατοι που σχετίζονται με τον ύπνο), συμπεριλαμβανομένων πνιγμονής, ασφυξίας, παγίδευσης και άλλων μη ειδικών αιτιών θανάτου, έχουν αυξηθεί σε συχνότητα, ιδιαίτερα από τότε που η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής έκδωσε την τελευταία της αναφορά για το SIDS το 2005.

Έχει γίνει ιδιαίτερα σημαντικό να εξεταστούν αυτές οι άλλες αιτίες θανάτου βρεφών που έχουν σχέση με τον ύπνο. Πολλοί από τους τροποποιήσιμους και μη τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για το Σύνδρομο αιφνιδίου  βρεφικού θανάτου  και ασφυξίας είναι  αξιοπρόσεχτα παρόμοιοι.  Έτσι, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής επεκτείνει τις συστάσεις της από του να επικεντρώνονται μόνο στο Σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, στο να επικεντρώνονται σε ένα ασφαλές περιβάλλον ύπνου που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο όλων των θανάτων βρεφών που σχετίζονται με τον ύπνο, συμπεριλαμβανομένου του Συνδρόμου αιφνίδιου ξαφνικού θανάτου βρεφών.

Οι συστάσεις που περιγράφονται σε αυτή την αναφορά περιλαμβάνουν  τοποθέτηση του μωρού ανάσκελα, χρήση σκληρού στρώματος, θηλασμό, τοποθέτηση στο ίδιο δωμάτιο των γονιών  αλλά όχι στο ίδιο κρεβάτι, εμβόλια ρουτίνας, σκέψη για χρήση πιπίλας , αποφυγή μαλακών παπλωμάτων, υπερθέρμανσης και της έκθεσης σε καπνό τσιγάρου, αλκοόλ και παράνομων ναρκωτικών. Η λογική πίσω από αυτές τις εισηγήσεις θα συζητηθεί με λεπτομέρεια σε αυτή την  αναφορά.

Εισαγωγή

Το Σύνδρομο αιφνιδίου βρεφικού θανάτου (SIDS) αναφέρεται στους θανάτους βρεφών που δεν μπορούν να εξηγηθούν μετά από μια λεπτομερή εξέταση της περίπτωσης, που περιλαμβάνει  εξέταση χώρου, αυτοψία και εξέταση του  κλινικού ιστορικού. O ξαφνικός απροσδόκητος θάνατος Βρεφών (SUID), γνωστός και ως ξαφνικός απροσδόκητος θάνατος στη βρεφική ηλικία (SUDI), είναι μια ορολογία που χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιοδήποτε ξαφνικό και απροσδόκητο θάνατο, είτε μπορεί να εξηγηθεί είτε όχι (περιλαμβανομένου του SIDS),  που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας. Μετά από την εξέταση της περίπτωσης, ο ξαφνικός απροσδόκητος θάνατος βρέφους μπορεί να αποδοθεί σε πνιγμονή, ασφυξία, παγίδευση, λοίμωξη, πνιγμό από εμετό, μεταβολικές ασθένειες, αρρυθμία ή χτύπημα (τυχαίο ή μη).

Η διαφοροποίηση μεταξύ του SIDS και άλλων SUID, ιδιαίτερα αυτών που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου είτε είναι υπό επιτήρηση η όχι, (θάνατοι βρεφών σχετικοί με ύπνο), όπως είναι η ασφυξία, είναι δύσκολη και συνήθως δεν μπορεί να καθοριστεί μόνο από την αυτοψία. Απαιτούνται επίσης εξέταση χώρου και εξέταση του κλινικού ιστορικού. Πολλοί από τους μεταβλητούς και αμετάβλητους παράγοντες κινδύνου για το Σύνδρομο Ξαφνικού Θανάτου Βρεφών (SIDS) και ασφυξίας είναι κατά πολύ παρόμοιοι.  Αυτό το άρθρο επικεντρώνεται στο υποσύνολο των ξαφνικών αιφνιδίων θανάτων νεογνών (SUID) που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Οι εισηγήσεις που αναφέρονται εδώ αναπτύχθηκαν για να μειώσουν τον κίνδυνο SIDS, πνιγμού σχετικού με τον ύπνο, ασφυξίας και παγίδευσης μεταξύ βρεφών στο γενικό πληθυσμό. Όπως καθορίζεται από επιδημιολόγους, ο κίνδυνος αναφέρεται στην πιθανότητα ότι θα έχουμε ένα αποτέλεσμα δεδομένης της παρουσίας ενός συγκεκριμένου παράγοντα ή παραγόντων.

Παρόλο που και οι 18 εισηγήσεις που βρίσκονται πιο κάτω  απευθύνονται στους γονείς, παροχείς υπηρεσιών υγείας και άλλους που φροντίζουν βρέφη, οι τελευταίες 4 εισηγήσεις απευθύνονται επίσης και σε δημιουργούς πολιτικής υπηρεσιών υγείας, ερευνητές και επαγγελματίες που φροντίζουν ή δουλεύουν για τα βρέφη. Επίσης, επειδή κάποιες συμπεριφορές, όπως το κάπνισμα, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για το βρέφος, κάποιες εισηγήσεις απευθύνονται σε έγκυες γυναίκες ή που μπορεί να κυοφορήσουν στο εγγύς  μέλλον.

Ο πίνακας 1 κάνει μια περίληψη των κυριοτέρων εισηγήσεων, μαζί με τη δύναμη της κάθε εισήγησης. Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχουν γίνει τυχαίες ελεγχόμενες δοκιμές σε σχέση με το SIDS και άλλους θανάτους σχετικούς με τον ύπνο. Αντ΄ αυτού, οι μελέτες περιπτώσεων είναι το σύνηθες.

Λόγω του ότι οι περισσότερες επιδημιολογικές μελέτες που καθιέρωσαν τους παράγοντες κινδύνου και πάνω στους οποίους είναι βασισμένες αυτές οι εισηγήσεις περιλαμβάνουν βρέφη μέχρι την ηλικία του ενός έτους, αυτές οι εισηγήσεις για τη θέση ύπνου και το περιβάλλον ύπνου πρέπει να χρησιμοποιούνται με συνέπεια για βρέφη μέχρι 1 έτους. Σε μεμονωμένες ιατρικές καταστάσεις κάποιος γιατρός ίσως εισηγηθεί κάτι διαφορετικό μετά που θα ζυγίσει τους σχετικούς κινδύνους και οφέλη.

Για τη βιβλιογραφική επισκόπηση και αναλύσεις πληροφοριών, υπάρχει αναφορά στο συνοδευτικό άρθρο: <<Τεχνική αναφορά-SIDS και άλλοι θάνατοι βρεφών που σχετίζονται με τον ύπνο>>. Ανάλυση εισηγήσεων για ασφαλές περιβάλλον ύπνου για βρέφη», διαθέσιμο σε αυτό το τεύχος του Pediatrics.

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

1) Στην πλάτη για ύπνο σε κάθε ύπνο– Για να μειωθεί ο κίνδυνος για SIDS, τα βρέφη πρέπει να τοποθετούνται για ύπνο στην ύπτια θέση (ανάσκελα) για κάθε ύπνο από κάθε φροντιστή μέχρι την ηλικία του 1 έτους. Ο ύπνος στο πλάι δεν είναι ασφαλής και δεν συστήνεται.

  α) Η ύπτια θέση ύπνου δεν αυξάνει τον κίνδυνο πνιγμού και εισρόφησης σε βρέφη, ακόμα και σε αυτά με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αφού έχουν προστατευτικούς μηχανισμούς αεροφόρων οδών. Βρέφη με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση πρέπει να τοποθετούνται  για ύπνο στην ύπτια θέση  για κάθε ύπνο, με την σπάνια εξαίρεση βρεφών για τα οποία ο κίνδυνος θανάτου από επιπλοκές λόγω γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι μεγαλύτερος από τον κίνδυνο Συνδρόμου Ξαφνικού Θανάτου Βρεφών ( πχ. τα βρέφη με δυσλειτουργίες των άνω αεροφόρων οδών για τα οποία οι προστατευτικοί μηχανισμοί των αεροφόρων οδών είναι εξασθενισμένοι) που  περιλαμβάνει βρέφη με ανατομικές ανωμαλίες, όπως σχισμή του λάρυγγα τύπου 3 ή 4, που δεν έχουν υποστεί αντι-αναγωγική εγχείρηση.

Η ανύψωση του κεφαλιού του βρεφικού κρεβατιού ενώ το βρέφος βρίσκεται ανάσκελα δεν συνιστάται. Δεν είναι αποτελεσματικό στη μείωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, και επίσης αυτή η ύψωση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το βρέφος να γλιστρήσει στο κάτω μέρος του κρεβατιού σε μια θέση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την αναπνοή.

  β) Τα πρόωρα βρέφη  βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο συνδρόμου αιφνιδίου βρεφικού θανάτου και η συσχέτιση μεταξύ ύπνου μπρούμυτα και συνδρόμου αιφνιδίου βρεφικού θανάτου μεταξύ βρεφών με χαμηλό βάρος  γέννησης  ισούται με ή ίσως είναι πιο ισχυρή από τη συσχέτιση μεταξύ τελειόμμηνων  βρεφών. Τα πρόωρα βρέφη και τα άλλα βρέφη στη Μονάδα εντατικής παρακολούθησης νεογνν, πρέπει να τοποθετούνται στην ύπτια θέση για ύπνο μόλις η κλινική τους κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί και πολύ πριν το αναμενόμενο εξιτήριο τους,  στην ηλικία των 32 εβδομάδων  ηλικίας κύησης. Το προσωπικό της Μονάδας πρέπει να επικυρώνει τις οδηγίες ασφαλούς ύπνου με τους γονείς των βρεφών, από τη στιγμή εισαγωγής στη Μονάδα.

 γ) Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ότι με την τοποθέτηση των βρεφών στο πλάι τις πρώτες ώρες ζωής καθαρίζουν οι αεροφόρες οδοί από αμνιακό υγρό και μειώνεται ο κίνδυνος εισρόφησης. Βρέφη στο δωμάτιο νεογνών και βρέφη που βρίσκονται στο δωμάτιο των γονέων πρέπει να τοποθετούνται στην ύπτια θέση μόλις είναι έτοιμα να τοποθετηθούν στο κρεβατάκι.

 δ)  Παρόλο που δεδομένα, για να κάνουμε συγκεκριμένες εισηγήσεις  για το πότε είναι ασφαλές τα βρέφη να κοιμούνται μπρούμυτα ή στο πλάι  δεν υπάρχουν, οι μελέτες που έχουν καθιερώσει ότι η μπρούμυτα και πλαϊνή θέση για ύπνο είναι παράγοντες κινδύνου για SIDS περιλαμβάνουν βρέφη μέχρι 1 έτους σε ηλικία. Έτσι, τα βρέφη πρέπει να συνεχίσουν να τοποθετούνται ανάσκελα μέχρι την ηλικία του ενός έτους. Όταν το βρέφος μπορεί να γυρίσει από ανάσκελα μπρούμυτα ή το αντίστροφο,  μπορεί να του επιτραπεί να παραμείνει στη θέση που έχει πάρει.

2) Χρήση στερεάς επιφάνειας ύπνου– Ένα στερεό (συμπαγές) στρώμα κρεβατιού, καλυμμένο με σεντόνι που εφαρμόζεται κάτω από το στρώμα με λαστιχάκι, είναι η συστηνόμενη επιφάνεια ύπνου για μείωση κινδύνου SIDS και ασφυξίας.

  α) Βρεφικά κρεβατάκια, φορητά κρεβατάκια, παρκάκια για παιχνίδια ή ψάθινα κρεβατάκια που ακολουθούν τα πρότυπα ασφαλείας του CPSC και  της Αμερικανικής  Εταιρίας Ελέγχου Προϊόντων συστήνονται. Επίσης, γονείς και παροχείς πρέπει να ελέγχουν  ότι τα προϊόντα δεν έχουν ανακληθεί. Κρεβατάκια με μέρη που λείπουν δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται και ο γονιός ή ο παροχέας δεν πρέπει να προσπαθήσει να ενώσει κομμάτια από κρεβατάκι που έχουν σπάσει, αφού πολλοί θάνατοι συνδέονται με κρεβατάκια που έχουν σπάσει ή έχουν μέρη που λείπουν ( συμπεριλαμβανομένων αυτών που υποτίθεται πως έχουν φτιαχτεί).

  β) Μόνο στρώματα σχεδιασμένα για το συγκεκριμένο κρεβάτι πρέπει να χρησιμοποιούνται. Τα στρώματα πρέπει να είναι στιβαρά και να διατηρούν  το σχήμα τους ακόμα κι όταν χρησιμοποιείται το εφαρμοσμένο σωστό σεντόνι για το συγκεκριμένο μοντέλο, έτσι ώστε να μην υπάρχουν κενά μεταξύ του στρώματος και της άκρης του οποιουδήποτε είδους  κρεβατιού. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μαξιλάρια αντί για στρώματα ούτε ως συμπληρώματα στρώματος. Μαλακά στρωσίδια όπως μαξιλάρια, παπλώματα ή κουβερτούλες δεν πρέπει να τοποθετούνται κάτω από το κοιμισμένο βρέφος, ακόμα κι αν καλύπτονται από σεντόνι που εφαρμόζει. Αν χρησιμοποιείται αδιάβροχο κάλυμμα στρώματος, πρέπει να είναι λεπτό και να εφαρμόζει καλά στο στρώμα.

  γ) Τα βρέφη δεν πρέπει να τοποθετούνται για ύπνο σε κρεβάτια ενηλίκων λόγω κινδύνου παγίδευσης και ασφυξίας. Επίσης , φορητά κάγκελα κρεβατιού δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για βρέφη λόγω κινδύνου παγίδευσης και στραγγαλισμού.

  δ) Το βρέφος πρέπει να κοιμάται σε μια περιοχή ελεύθερη από κινδύνους, όπως σχοινάκια που κρέμονται, ηλεκτρικά καλώδια και σχοινάκια κουρτινών επειδή μπορεί να υπάρχει κίνδυνος στραγγαλισμού.

  ε) Συσκευές καθίσματος, όπως καρεκλάκια αυτοκινήτου, καροτσάκια, κούνιες και υφασμάτινες ζώνες δεν συνιστώνται για καθημερινό ύπνο στο νοσοκομείο ή στο σπίτι. Βρέφη μικρότερα των 4 μηνών βρίσκονται σε ιδιαίτερο κίνδυνο αφού μπορεί να πάρουν θέσεις που μπορεί να προκαλέσουν κινδύνους ασφυξίας ή απόφραξης των αεροφόρων οδών. Όταν χρησιμοποιούνται υφασμάτινες ζώνες για τη μεταφορά είναι σημαντικό να σιγουρευτούμε ότι το κεφάλι του βρέφους είναι πάνω από το ύφασμα, ότι φαίνεται το πρόσωπο και ότι η μύτη και το στόμα είναι καθαρά από εμπόδια. Μετά το θηλασμό, το βρέφος πρέπει να επανατοποθετείται στο ζωστήρα ώστε το κεφάλι να είναι πάνω και μακριά από το ύφασμα και το σώμα του ενήλικα. Αν ένα βρέφος αποκοιμηθεί σε συσκευή καθίσματος, πρέπει να μετακινείται σε κρεβατάκι ή σε άλλη επίπεδη επιφάνεια μόλις αυτό είναι εφικτό. Οι καρεκλίτσες αυτοκινήτου και άλλα παρόμοια προϊόντα δεν είναι ασφαλή πάνω σε στρώμα κρεβατιού ή άλλη υπερυψωμένη επιφάνεια.

3)Συνιστάται τα βρέφη να κοιμούνται στο δωμάτιο των γονιών αλλά όχι στο ίδιο κρεβάτι. Υπάρχουν στοιχεία ότι αυτό μειώνει τον κίνδυνο SIDS κατά περίπου 50%. Επίσης, μπορεί να αποτρέψει ασφυξία, στραγγαλισμό και παγίδευση που μπορεί να συμβεί όταν το βρέφος κοιμάται σε κρεβάτι ενηλίκου.

  α) Το κρεβατάκι, φορητό κρεβάτι, πάρκο παιχνιδιών ή ψάθινο κρεβατάκι του βρέφους πρέπει να τοποθετείται στο δωμάτιο των γονιών, κοντά στο κρεβάτι τους. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο  SIDS και αφαιρεί την πιθανότητα ασφυξίας, στραγγαλισμού και παγίδευσης που μπορεί να συμβεί όταν το βρέφος κοιμάται στο κρεβάτι των γονιών. Επιτρέπει επίσης τη γονική εγγύτητα με το βρέφος και διευκολύνει  το τάισμα, την ηρεμία και τον έλεγχο του βρέφους.

  β) Μηχανισμοί που διαφημίζονται ότι κάνουν το μοίρασμα κρεβατιού ασφαλές (πχ in bed co-sleepers) δεν συνιστώνται.

  γ)Τα βρέφη μπορούν να μεταφέρονται στο κρεβάτι των γονέων για τάισμα ή ηρεμία αλλά πρέπει να μεταφέρονται στο κρεβατάκι τους όταν ο γονιός είναι έτοιμος να κοιμηθεί.  Λόγω του εξαιρετικά ψηλού κινδύνου SIDS και ασφυξίας σε καναπέδες και πολυθρόνες, τα βρέφη δεν πρέπει να ταΐζονται εκεί αφού υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ο γονιός να αποκοιμηθεί.

  δ) Επιδημιολογικές  έρευνες δεν έχουν δείξει ότι το να μοιράζονται τα βρέφη το κρεβάτι  με τους γονείς προστατεύει εναντίον του SIDS ή της ασφυξίας. Επίσης, δεν μπορούν να ελεγχθούν όλοι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το μοίρασμα του κρεβατιού, όπως η γονική κούραση. Έτσι, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (ΑΑΡ) δεν συστήνει καμία κατάσταση μοιράσματος  του κρεβατιού σαν ασφαλή. Επίσης υπάρχουν συγκεκριμένες καταστάσεις, όπου  επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν να αυξάνεται κατά πολύ ο κίνδυνος SIDS ή ασφυξίας με το <<μοίρασμα>> του κρεβατιού. Ιδιαίτερα πρέπει να τονιστεί στους γονείς να αποφεύγουν πάντοτε τις παρακάτω καταστάσεις:

1. Να κοιμούνται μαζί με το βρέφος όταν το βρέφος είναι μικρότερο των 3 μηνών, ανεξάρτητα αν οι γονείς είναι καπνιστές ή όχι.
2. Να κοιμάται το βρέφος με κάποιον που είναι καπνιστής (έστω κι αν δεν καπνίζει στο κρεβάτι) ή αν η μητέρα κάπνιζε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

• Να κοιμάται το βρέφος με κάποιον που είναι υπερβολικά κουρασμένος.

1. Να κοιμάται το βρέφος με κάποιον που έχει χρησιμοποιήσει ή χρησιμοποιεί φάρμακα (πχ κάποια αντικαταθλιπτικά, παυσίπονα) ή ουσίες (πχ αλκοόλ, παράνομα ναρκωτικά) που θα μπορούσαν να εξασθενίσουν την επαγρύπνησή του ή τη δυνατότητα του να ξυπνήσει.
2. Να κοιμάται το βρέφος με κάποιον που δεν είναι γονέας, συμπεριλαμβανομένων και άλλων παιδιών.
3. Να κοιμάται το βρέφος με πολλούς ανθρώπους.

• Να κοιμάται το βρέφος σε μαλακή επιφάνεια όπως υδροκρέβατα, παλιά στρώματα, καναπέδες ή πολυθρόνες.
• Να κοιμάται το βρέφος σε επιφάνεια με μαλακά στρωσίδια πχ μαξιλάρια, βαριές κουβέρτες, παπλώματα και κουβερτούλες.

  ε) Είναι φρόνιμο να υπάρχουν διαφορετικές περιοχές ύπνου και να αποφεύγεται  να κοιμούνται μαζί  δίδυμα ή πολύδυμα στο νοσοκομείο και στο σπίτι.

4) Αφήστε τα μαλακά αντικείμενα και κλινοσκεπάσματα έξω από το παιδικό κρεβάτι για να ελαττωθεί ο κίνδυνος SIDS , πνιγμονής , παγίδευσης και στραγγαλισμού.

  α) Μαλακά αντικείμενα, όπως  μαξιλάρια και παιχνίδια σαν μαξιλάρια, παπλώματα, κουβερτούλες πρέπει να κρατούνται μακριά από το περιβάλλον ύπνου του βρέφους.

  β) Μαλακά σκεπάσματα(κουβέρτες και σεντόνια), μπορεί να είναι επικίνδυνα και δεν     πρέπει να χρησιμοποιούνται στο κρεβάτι του βρέφους κατά τον ύπνο.

  γ) επειδή δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η τοποθέτηση μαξιλαριών η άλλων παρομοίων αντικειμένων στο πλάι του βρεφικού κρεβατιού προφυλάσσουν από κτυπήματα, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται.

  δ) Τα βρεφικά ρούχα που είναι σχεδιασμένα να κρατούν ζεστό το βρέφος, χωρίς το πιθανό κίνδυνο να σκεπάσουν η να παγιδεύσουν το κεφάλι, μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

5. Στις έγκυες γυναίκες πρέπει να παρέχεται προγεννητική φροντίδα. Υπάρχουν επιδημιολογικά δεδομένα που συνδέουν λιγότερο κίνδυνο SIDS στα βρέφη των οποίων οι μητέρες είχαν προγεννητική φροντίδα.

6) Αποφυγή έκθεσης σε καπνό τσιγάρου κατά την εγκυμοσύνη και μετά την γέννηση. Τόσο το κάπνισμα της  εγκύου, όσο και καπνός στο περιβάλλον του βρέφους μετά την γέννηση είναι μεγάλος κίνδυνος για SIDS.

  α) Οι μητέρες δεν πρέπει να καπνίζουν κατά την εγκυμοσύνη ούτε μετά την γέννηση του βρέφους.

  β) Δεν πρέπει να καπνίζουν κοντά στην έγκυο η το βρέφος. Πρέπει να ενθαρρύνονται οι οικογένειες να εφαρμόζουν αυστηρούς κανόνες για ένα καθαρό από καπνό σπίτι και αυτοκίνητο και να μην επιτρέπουν την έκθεση στο δευτερογενές κάπνισμα σε όλους τους χώρους όπου βρίσκονται παιδιά και μη καπνιστές.

  γ) Ο κίνδυνος SIDS  είναι ιδιαίτερα ψηλός  εάν το βρέφος μοιράζεται το κρεβάτι με ένα καπνιστή.

7) Αποφυγή της αλκοόλης και των παράνομων ουσιών κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό. Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος SIDS όταν υπάρχει, πριν και μετά τον τοκετό, έκθεση στην αλκοόλη και σε παράνομες ουσίες.

  α) Οι μητέρες πρέπει να αποφεύγουν την αλκοόλη και τις παράνομες ουσίες στην περίοδο της σύλληψης και στην εγκυμοσύνη.

  β) Η χρήση από τον πατέρα αλκοόλης η και παράνομων ουσιών, σε συνδυασμό με κοινό κρεβάτι με το βρέφος , βάζει το βρέφος σε αυξημένο κίνδυνο για SIDS.

8) Συστήνεται ο θηλασμός.

α) Ο θηλασμός συνδέεται με ελαττωμένο κίνδυνο SIDS. Εάν είναι δυνατόν οι μητέρες να θηλάζουν αποκλειστικά μέχρι τον 6^ο μήνα και να μην χρησιμοποιούν οποιαδήποτε φόρμουλα γάλακτος.

  β) Η προστασία από τον θηλασμό αυξάνει εφόσον είναι αποκλειστικός. Εντούτοις οποιοσδήποτε βαθμός θηλασμού είναι περισσότερο προστατευτικός από το μη θηλασμό.

9) Εξετάστε το ενδεχόμενο να δώσετε πιπίλα στο βρέφος κατά τον ύπνο. Αν και ο μηχανισμός δεν είναι ξεκάθαρος, μελέτες έχουν δείξει προστατευτικό αποτέλεσμα της πιπίλας έναντι του SIDS. Το προστατευτικό αποτέλεσμα παραμένει κατά την διάρκεια  του ύπνου, ακόμα και αν η πιπίλα πέσει από το στόμα του βρέφους.

  α) Η πιπίλα πρέπει να χρησιμοποιείται όταν βάζουμε το  βρέφος  για ύπνο. Δεν χρειάζεται να την ξαναβάλουμε στο στόμα όταν το βρέφος κοιμηθεί. Εάν το βρέφος αρνηθεί την πιπίλα δεν πρέπει να πιεστεί να την δεχτεί. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς προσπαθούν να ξαναδώσουν την πιπίλα, αν το βρέφος είναι κάπως μεγαλύτερο.

  β) Επειδή υπάρχει ο κίνδυνος στραγγαλισμού, η πιπίλα δεν πρέπει να κρεμάται γύρω από το λαιμό του βρέφους. Πιπίλες που αγγίζουν τα ρούχα του βρέφους, δεν πρέπει να χορηγούνται στο βρέφος που κοιμάται.

γ) Αντικείμενα, όπως ρούχινα παιχνίδια, που μπορεί να εμπεριέχουν κίνδυνο πνιγμού, δεν πρέπει να προσκολλώνται στη πιπίλα.

δ) Για τα βρέφη που θηλάζουν  καθυστερούμε τη χορήγηση πιπίλας  μέχρι να σταθεροποιηθεί ο θηλασμός, συνήθως την 3^η-4^η εβδομάδα ζωής.

  ε) Υπάρχουν ανεπαρκή δεδομένα ότι το πιπίλισμα των δακτύλων προστατεύει έναντι του SIDS.

10) Αποφυγή υπερθέρμανσης. Αν και μελέτες έχουν δείξει αυξημένο κίνδυνο SIDS με την υπερθέρμανση, ο ορισμός της υπερθέρμανσης σε αυτές τις μελέτες ποικίλει. Έτσι είναι δύσκολο να δώσουμε οδηγίες για την θερμοκρασία του δωματίου για αποφυγή της υπερθέρμανσης.

  α) Γενικά, τα βρέφη πρέπει να ντύνονται ανάλογα με το περιβάλλον, με όχι περισσότερο από ένα ρούχο που χρειάζεται  ένας ενήλικας για να νοιώθει άνετα σε αυτό το περιβάλλον.

  β) Οι γονείς πρέπει να εκτιμούν το βρέφος για σημεία υπερθέρμανσης, όπως η εφίδρωση η αν νοιώθουμε ζεστό το στήθος του στο άγγιγμα.

  γ) Υπερβολικό τύλιγμα και σκέπασμα του προσώπου και της κεφαλής πρέπει να αποφεύγονται.

  δ) Δεν υπάρχουν αποτελεσματικά δεδομένα για τη χρήση ανεμιστήρα για την ελάττωση του SIDS.

11) Τα βρέφη πρέπει να εμβολιάζονται σύμφωνα με τις οδηγίες. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ εμβολιασμών και SIDS. Πρόσφατες αποδείξεις δείχνουν ότι οι εμβολιασμοί μπορεί να έχουν προστατευτική επίδραση στο SIDS. Τα βρέφη επίσης πρέπει να εξετάζονται στις επισκέψεις ρουτίνας σύμφωνα με τις οδηγίες.

12) Αποφυγή εμπορικών συσκευών που διαφημίζονται ότι ελαττώνουν το SIDS. Αυτές οι συσκευές περιλαμβάνουν σφηνάκια, συσκευές θέσης,  ειδικά στρώματα και ειδικές επιφάνειες ύπνου. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι όλα αυτά ελαττώνουν το κίνδυνο SIDS, πνιγμού η ότι είναι ασφαλή. ΟΙ κατασκευαστές δεν πρέπει να αναφέρουν ότι αυτά τα προϊόντα προστατεύουν έναντι του SIDS, εκτός αν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις.

13) Μην χρησιμοποιείτε συσκευές παρακολούθησης (μόνιτορ) της καρδιοπνευμονικής λειτουργίας  σαν τρόπο για ελάττωση του SIDS. Αν και αυτές οι συσκευές μπορεί να χρησιμοποιηθούν στο σπίτι για να αποκαλύψουν την άπνοια, βραδυκαρδία και, όταν χρησιμοποιείται το φωτοηλεκτρικό μηχάνημα προσδιορισμού του κορεσμού του αίματος σε οξυγόνο η ελάττωση του κορεσμού της οξυαιμοσφαιρίνης , δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η χρήση τους ελαττώνει το SIDS. Μπορεί να έχουν κάποια αξία σε επιλεγμένα βρέφη, μα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σαν ρουτίνα. Δεν υπάρχουν επίσης αποδείξεις ότι η χρήση σαν ρουτίνα, καρδιοαναπνευστικών συσκευών στο νοσοκομείο πριν την έξοδο μπορεί να αναγνωρίσει τα νεογνά που βρίσκονται σε κίνδυνο για SIDS.

14) Υπό επίβλεψη τοποθέτηση στη κοιλιά, όταν είναι ξύπνιο το βρέφος, συστήνεται  για να βοηθήσει αναπτυξιακά και να ελαχιστοποιήσει την ανάπτυξη πλαγιοκεφαλίας θέσεως.

α) Αν και δεν υπάρχουν δεδομένα για να συστήσουμε ειδικές οδηγίες ως προς το πόσο συχνά και πόσο διάστημα πρέπει να γίνεται και να είναι υπό επίβλεψη η τοποθέτηση στη κοιλιά του ξύπνιου βρέφους, συστήνεται σε ημερήσια βάση αρχίζοντας όσο το δυνατό πιο γρήγορα, για να βοηθήσουμε στη κινητική ανάπτυξη, την ανάπτυξη των μυών του άνω  ημιμορίου του σώματος και να ελαττώσουμε το κίνδυνο πλαγιοκεφαλίας θέσεως.

 15) Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να υποστηρίζουν τις οδηγίες για ελάττωση του SIDS, από τη γέννηση.

  α) Το προσωπικό στις μονάδες εντατικής νοσηλείας νεογνών πρέπει να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν όλες τις οδηγίες για ελάττωση του SIDS, μόλις το νεογνό σταθεροποιηθεί και αρκετά πριν φύγει από την μονάδα.

  β) Το προσωπικό στους νεογνικούς θαλάμους πρέπει να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν αυτές τις οδηγίες από την γέννηση και πολύ πριν το νεογνό φύγει.

  γ) Όλοι οι γιατροί, νοσοκόμες και άλλοι επαγγελματίες  υγείας πρέπει να εκπαιδεύονται για τον ασφαλή ύπνο των βρεφών.

  δ) Όσοι φροντίζουν παιδιά πρέπει να εκπαιδεύονται για τον ασφαλή ύπνο των βρεφών και να εφαρμόζουν ασφαλείς πρακτικές ύπνου. Είναι προτιμότερο να έχουν γραπτές οδηγίες.

16) Τα ΜΜΕ και οι κατασκευαστές πρέπει να ακολουθούν αυτές τις οδηγίες στα μηνύματα και τις διαφημίσεις τους. Η έκθεση στα ΜΜΕ (κινηματογράφος, τηλεόραση, περιοδικά, εφημερίδες και διαδίκτυο), οι διαφημίσεις των κατασκευαστών και η έκθεση των εμπορευμάτων, επηρεάζουν την ατομική συμπεριφορά λόγω επηρεασμού των πιστεύω και της διάθεσης. ΜΜΕ και διαφημίσεις αντίθετες με τις οδηγίες για ασφαλή ύπνο, μπορεί να δώσουν λανθασμένες πληροφορίες για τις πρακτικές για ασφαλή ύπνο.

17) Επέκταση της καμπάνιας για ελάττωση του κινδύνου SIDS  με εστιασμό στο ασφαλές περιβάλλον ύπνου και τρόπους για ελάττωση όλων των βρεφικών θανάτων που σχετίζονται με τον ύπνο, και περιλαμβάνουν το SIDS, το πνιγμό και άλλους  απροσδόκητους θανάτους. Οι παιδίατροι και οι οικογενειακοί γιατροί πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην καμπάνια.

  α) Δημόσια εκπαίδευση πρέπει να συνεχίζεται για όλους όσους φροντίζουν βρέφη, (γονείς, παππούδες, βρεφονηπιοκόμους) και πρέπει να περιλαμβάνουν στρατηγικές για ξεπέρασμα των εμποδίων για αλλαγή της συμπεριφοράς.

  β) Η καμπάνια πρέπει ειδικά να περιλαμβάνει στρατηγικές για αύξηση του θηλασμού και ελάττωσης του ποσοστού των βρεφών που κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι με τους γονείς και ελάττωσης της έκθεσης στο καπνό του τσιγάρου.

  γ) Η καμπάνια πρέπει να γίνεται πριν την εγκυμοσύνη.  Είναι σημαντική η υγεία της μητέρας πριν την σύλληψη και η αποφυγή αλκοόλης και καπνίσματος.

  δ) Τα μηνύματα για ασφαλή ύπνο πρέπει να ανανεώνονται και να δημοσιοποιούνται  τουλάχιστο κάθε 5 χρόνια και να στοχεύουν την επόμενη γενεά των νέων γονιών και τα εμπορεύματα της αγοράς.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 – ΟΔΗΓΙΕΣ

Οδηγίες  επιπέδου Α

Ύπνος ανάσκελα πάντοτε.

Χρήση στερεάς επιφάνειας για ύπνο.

Ύπνος στο ίδιο δωμάτιο με τους γονείς αλλά όχι στο ίδιο κρεβάτι.

Κρατήστε μαλακά αντικείμενα και χαλαρά κλινοσκεπάσματα μακριά από το παιδικό στρώμα.

Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να έχουν προγεννητική φροντίδα.

Αποφυγή έκθεσης σε καπνό τσιγάρου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά το τοκετό.

Αποφυγή παράνομων ουσιών κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό.

Συστήνεται ο θηλασμός.

Δώστε πιπίλα κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Αποφυγή υπερθέρμανσης.

Μην χρησιμοποιείται στο σπίτι συσκευές ελέγχου της καρδιοπνευμονικής λειτουργίας, σαν τρόπος ελάττωσης του SIDS.

Επέκταση της εθνικής καμπάνιας για ελάττωση των κινδύνων για SIDS και για ένα ασφαλές περιβάλλον ύπνου. Οι παιδίατροι και οι οικογενειακοί γιατροί πρέπει να συμμετέχουν ενεργά.

Οδηγίες επιπέδου Β

Οι εμβολιασμοί πρέπει να γίνονται κανονικά.

Αποφυγή εμπορικών συσκευών που διαφημίζονται ότι ελαττώνουν το SIDS.

Επίβλεψε μπρούμυτα τοποθέτηση που συστήνεται σε ξύπνιο βρέφος για να βοηθηθεί η ανάπτυξη και για αποφυγή της πλαγιοκεφαλίας θέσης.

Οδηγίες επιπέδου Γ

Οι επαγγελματίες υγείας και το προσωπικό στις μονάδες εντατικής νοσηλείας νεογνών και στους βρεφικούς θαλάμους πρέπει να προωθούν τις οδηγίες για ελάττωση του SIDS.

Τα ΜΜΕ και οι κατασκευαστές πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες για ασφαλή ύπνο στα μηνύματα και στις διαφημίσεις τους.

πηγή www.child.org.cy