Tik Tok! Το λαμπερό περιτύλιγμα και ο σκοτεινός σκοπός κάτω από αυτό

Aπό την Χριστιάνα Ευσταθίου που γράφει στο www.csii.gr

Τρία χρόνια από την κυκλοφορία του Tik Tok, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης, κοινής χρήσης βίντεο έχει αναπτυχθεί ραγδαία και έχει συγκεντρώσει περισσότερες από δύο δισεκατομμύρια λήψεις. Αυτή τη στιγμή το Tik Tok, αναγνωρίζεται ως η πιο δημοφιλής εφαρμογή, κερδίζοντας ακόμα και το Instagram ή το YouTube σε χρόνο κατανάλωσης στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ισπανία, ιδιαίτερα μεταξύ νεότερων ηλικιακών τμημάτων. Το Tik Tok θα μπορούσε να περιγραφεί ως ένα αποθετήριο έτοιμων βίντεο που μπορούν να αναπαραχθούν κάθε φορά και με διαφορετικό τρόπο από τους χρήστες του. Το εύρος των δυνατοτήτων είναι τεράστιο αν αναλογιστεί κανείς πως μέσω των βίντεο μπορεί να γίνει από ροκ σταρ για λίγο, μέχρι και να συντονίσει διαμαρτυρίες.

Φυσικά και δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν ασκήσει κριτική στο Tik Tok, πάντοτε όμως η εφαρμογή δίνει σαν απάντηση πως τα κριτήρια των νέων είναι διαφορετικά από των μεγάλων γι’ αυτό πολλές φορές είναι δύσκολο να το κατανοήσουμε. Πόσο αξιόπιστα είναι όμως τα κριτήρια των νέων;

Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ απαγόρευσαν στο προσωπικό τους να χρησιμοποιεί την εφαρμογή ενώ την περιγράφουν ως απειλή για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Η Ισραηλινή εταιρεία κυβερνοασφάλειας  μετά από διερεύνηση  έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι έχει σοβαρά θέματα ασφάλειας και μεγάλες ευπάθειες. Ο διευθύνων σύμβουλος της Reddit, Steve Huffman το περιγράφει ως μία « παρασιτική εφαρμογή που ακούει τα πάντα». Αρκετές ομάδες προστασίας ανηλίκων λένε πως ενέχει σαφή κίνδυνο για τα παιδιά ενώ το τελευταίο μεγάλο σκάνδαλο της εφαρμογής ,έχει να κάνει με την Apple η οποία ισχυρίζεται πως έχει βάσιμες πληροφορίες ότι το Tik Tok κατασκοπεύει εκατομμύρια χρήστες της χρησιμοποιώντας μηχανισμούς λήψης του πρόχειρου. Ο ιδιοκτήτης του Tik Tok, Bytedance διαβεβαίωσε την Apple πως το πρόβλημα σχετιζόταν με ένα  ξεπερασμένο λογισμικό (SDK) διαφημίσεων της Google που αντικαταστάθηκε και έτσι το πρόβλημα ξεπεράστηκε. Ίσως και όχι όμως, αφού  με  τη νέα «προειδοποίηση πρόχειρου» στην έκδοση beta του   iOS 14, προγραμματιστές της Apple έπιασαν το Tik Tok να παγιδεύει και να κάνει κατάχρηση του πρόχειρου με εξαιρετικά  έντεχνο τρόπο. Φαίνεται λοιπόν ότι το Tik Tok δεν σταμάτησε αυτή την επεμβατική πρακτική όπως είχε υποσχεθεί.

Η εφαρμογή απάντησε πως κατηγορείται για κάτι που δεν κάνει, αφού το πρόβλημα έχει επιλυθεί ενώ η πλατφόρμα τους έχει δεσμευτεί να προστατεύει το απόρρητο των χρηστών και να είναι απόλυτα διαφανής σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της ενώ κάλεσε και εξωτερικούς εμπειρογνώμονες να εξετάσουν τη διαφάνεια της. Πετάει λοιπόν έτσι το μπαλάκι στην Apple κατηγορώντας την ότι το πιο έντονο πρόβλημα με αυτή την ευπάθεια είναι η καθολική λειτουργικότητα του πρόχειρου της, πράγμα που σημαίνει πως οτιδήποτε αντιγράφει κανείς στο Mac ή το iPad του μπορεί να διαβαστεί από το iPhone του και το αντίστροφο. Έτσι, εάν το τηλέφωνο σας είναι ενεργό ενώ εργάζεστε, η εφαρμογή μπορεί να διαβάσει οτιδήποτε αντιγράφετε σε άλλη συσκευή: κωδικούς πρόσβασης, έγγραφα εργασίας, ευαίσθητα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, οικονομικές πληροφορίες και πολλά άλλα.  Η Apple απέρριψε τους κινδύνους και τόνισε πως ήδη έχει μηχανισμούς προστασίας  και προέτρεψε τους χρήστες της να ενημερώνουν την τελευταία έκδοση του Tik Tok κάθε φορά που κυκλοφορεί.

Γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι και ιδρύματα  επιτίθενται σε μια φαινομενικά αθώα εφαρμογή? Είναι θέμα κριτικής ή κινδύνου? Εμπλέκεται η κινεζική κυβέρνηση (γενέτειρα του Tik Tok) σε μια προσπάθεια της να μαθαίνει οτιδήποτε συμβαίνει στη Δύση ή όλα αυτά είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας? Όπως και να έχει το Tik Tok χρησιμοποιείται από ολοένα και περισσότερα άτομα που το θεωρούν πρωτοποριακό τρόπο έκφρασης ή ακόμα και όχημα για τον ακτιβισμό, αλλά δεν είναι αυτό ή τουλάχιστον δεν είναι μόνο αυτό γι’ αυτό και στη χρήση του, χρειάζεται προσοχή και όριο!