Πώς να μιλάω στο παιδί μου όσο μαθαίνει να μιλάει;

Πώς να μιλάω στο παιδί μου; Όταν μιλάμε σε παιδιά που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της γλωσσικής ανάπτυξής τους, είναι φυσικό να απλοποιούμε τον λόγο μας και να χρησιμοποιούμε σύντομες και απλές προτάσεις. Αντί για παράδειγμα να πούμε “Μήπως θα ήθελες ένα από τα μανταρίνια που αγόρασα στη λαϊκή;”, ο γονιός θα προτιμήσει να πει “Θέλεις μανταρίνι;”. Αυτή η απλοποίηση είναι βοηθητική και κάνει τη γλώσσα πιο κατανοητή και προσιτή για το παιδί.

Συχνά όμως οι γονείς ρωτούν αν πρέπει αυτές οι συντομότερες προτάσεις να είναι πλήρεις και γραμματικά σωστές ή αν είναι προτιμότερο να αναφέρουν μόνο τις λέξεις-κλειδιά, να χρησιμοποιούν δηλαδή τον τηλεγραφικό λόγο (π.χ. «Χέρι πονάει;»).

Eίναι γεγονός πως κάποια προγράμματα παρέμβασης για τη γλωσσική ανάπτυξη υποστηρίζουν πως τα παιδιά που μαθαίνουν να μιλούν, και κυρίως αυτά που έχουν κάποια δυσκολία στη γλωσσική ανάπτυξη, μπορούν πιο εύκολα να μιμηθούν τον τηλεγραφικό λόγο και να μάθουν πιο γρήγορα τις σχετικές λέξεις.

Παρόλα αυτά, οι πιο σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει πως:

• Τα παιδιά επωφελούνται περισσότερο από την έκθεση σε σύντομες αλλά πλήρεις και γραμματικά σωστές προτάσεις γιατί παίρνουν πληροφορίες από τα συμφραζόμενα σχετικά με τη σημασία των λέξεων που ακόμη δεν γνωρίζουν ενώ μαθαίνουν και τη σωστή χρήση τους.
• Τα παιδιά μιμούνται τις σύντομες αλλά σωστές γραμματικά προτάσεις εξίσου εύκολα με τον τηλεγραφικό λόγο.
• Ο τηλεγραφικός λόγος μπορεί να επιβραδύνει τη γλωσσική ανάπτυξη παιδιών στο φάσμα του αυτισμού, ενώ και παιδιά με τυπική γλωσσική ανάπτυξη των οποίων οι γονείς χρησιμοποιούσαν εκτενώς τον τηλεγραφικό λόγο, είχαν μικρότερο λεξιλόγιο στην ηλικία των τεσσάρων ετών από ότι συνομήλικοί τους των οποίων οι γονείς επικοινωνούσαν σπανιότερα μαζί τους με τηλεγραφικό λόγο.

Με βάση τα παραπάνω λοιπόν, πώς μπορώ να προσαρμόσω την ομιλία μου για να είναι αρκετά απλή, ώστε να είναι προσιτή και κατανοητή στο παιδί μου, ενώ παράλληλα θα του δίνω το κατάλληλο γλωσσικό ερέθισμα ώστε να εξελίξει το γλωσσικό του δυναμικό;

5 βήματα για να ενισχύσεις τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού σου

1. Βεβαιώσου πως είναι γραμματικά σωστό: Σκέψου αν θα το διατύπωνες με τον ίδιο τρόπο σε έναν ενήλικα.
2. Πες λιγότερα: Κόψε μια μακροσκελή πρόταση σε δύο ή και περισσότερες μικρότερες προτάσεις, ή μετάφερε το μήνυμά σου με λιγότερες λεπτομέρειες, διατηρώντας πάντα το κριτήριο της γραμματικότητας που αναφέραμε παραπάνω.
3. Δώσε έμφαση: Τόνισε περισσότερο τις λέξεις-κλειδιά της πρότασης προσαρμόζοντας την ένταση της φωνής σου ή/και αλλάζοντας τον ρυθμό προφοράς σου, ώστε να ξεχωρίζουν από τις λέξεις της πρότασης που της περιβάλλουν.
4. Κατέβασε ταχύτητα: Μίλα λίγο πιο αργά και πιο κάθαρα από ότι θα μιλούσες σε έναν ενήλικο, χωρίς όμως να αλλοιωθεί η φυσικότητα του λόγου σου.
5. Επανάλαβε τις καινούργιες λέξεις: Όσο περισσότερες φορές και σε όσο περισσότερα διαφορετικά πλαίσια ακούσει το παιδί σου μια άγνωστη ως τότε λέξη, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχει να την κατανοήσει, να τη μάθει και να την χρησιμοποιήσει και εκείνο.

Η γλώσσα που χρησιμοποιείς καθημερινά με το παιδί σου αποτελεί το κεντρικό γλωσσικό του ερέθισμα κατά τα πρώτα και κρίσιμα χρόνια της γλωσσικής του ανάπτυξης. Προσαρμόζοντας κατάλληλα τον λόγο σου στο γλωσσικό αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού, του παρέχεις την υποστήριξη που χρειάζεται για να αναπτύξει τη γλώσσα του ομαλά και αβίαστα.
Περισσότερες πρακτικές συμβουλές για την ενίσχυση της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού σου στις καθημερινές δραστηριότητες, μπορείς να βρεις στον βιβλίο-οδηγό της μεθόδου Hanen για την ενίσχυση της γλώσσας και της επικοινωνίας ”It Takes Two to Talk”.

Γράφει η  Μαρία Δημητροπούλου Λόπεζ, Οικογενειακή Σύμβουλος, Ψυχολόγος, για το projectparenting.gr