Πώς θα την προετοιμάσω ψυχολογικά για αυτό που θα συμβεί;
Με λένε Βάσω, είμαι 34 χρονών και έχω δύο κοριτσάκια 3,5 χρονών και 5 μηνών. Αποφάσισα και εγώ να γράψω για να σας διηγηθώ την ιστορία μου και να ακούσω τις συμβουλές σας για ένα πολύ σημαντικό θέμα που με απασχολεί.
Είμαι πολύ χαρούμενη και αισθάνομαι απίστευτα τυχερή γιατί είχα τα καλύτερα παιδικά χρόνια που μπορεί να έχει ένα παιδάκι. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια δεμένη, αγαπημένη που για τα παιδιά της γίνεται θυσία.
Για μένα όμως αυτή η οικογένεια μετρούσε παραπάνω από 4 μέλη (μαμα-μπαμπάς- αδερφός και εγώ). Για μένα οικογένεια είναι και η γιαγιά και ο παππούς (που δυστυχώς χάσαμε πολύ νωρίς) αλλά και η αδερφή της μαμάς μου με την τετραμελή οικογένεια της.
Όλοι μαζί σε ένα σπίτι. Οι πόρτες των διαμερισμάτων απέναντι η μία από την άλλη και ποτέ δεν έχουν κλείσει. Ακόμα και όταν η μαμά μου δεν ήταν εκεί η γιαγιά πρώτα απ’όλα και μετά η θεία ήταν πάντα εκεί να με κάνουν να νιώθω την ίδια ασφάλεια ως παιδάκι.
Η θεία, αχ αυτή η θεία, που είναι σαν μεγάλη αδερφή αφού έχουμε μόνο 12 χρόνια διαφορά. Η δεύτερη μαμά μου. Αυτή η θεία που όποτε με μάλωνε η μαμά, έτρεχα σε αυτή να βρω παρηγοριά. Η θεία που σε κάθε μου στεναχώρια ήταν εκεί να την εμπιστεύομαι και να μοιράζομαι τα πιο ενδόμυχα μυστικά μου. Μεγαλώνοντας αυτή ήταν που με έβγαλε έξω στο πρώτο μου μπαράκι και της θείας ο ώμος ήταν αυτός που έγειρα στην πρώτη μου ερωτική απογοήτευση. Δίπλα μου και στον γάμο μου να τρέχουμε μαζί για τις ετοιμασίες αλλά και δίπλα μου την ώρα που γεννούσα να περιμένει να αντικρίσει το πρώτο της «εγγόνι». Πάντα μαζί στις χαρές αλλά και στις λύπες.
Και εκεί που όλα κυλούν ιδανικά για αυτή την μεγάλη μας οικογένεια ξαφνικά στα 43 της, πριν από τρία χρόνια ακριβώς, (σαν να είναι σήμερα το θυμάμαι) Σεπτέμβρης ήταν και η θεία είχε ένα πολύ άσχημο κρυολόγημα. Πνευμονία έλεγαν οι γιατροί. Ένα μήνα ταλαιπωρία και να μην ηρεμεί. Οι γιατροί ανησύχησαν… «κάνε και μια αξονική» της είπαν… και βγαίνουν τα αποτελέσματα… Κεραμίδα στο κεφάλι η γνωμάτευση… Καρκίνος στον πνεύμονα!!!!
Δεν μπορούσαμε να διανοηθούμε ότι αυτή η ασθένεια χτύπησε και την πόρτα του δικού μας σπιτιού. Και από εκείνη την στιγμή ξεκινάει ο γολγοθάς πρώτα για εκείνη και μετά για όλους εμάς τους υπόλοιπους να προσπαθούμε να ενημερωθούμε, να τη στηρίξουμε και να της απαλύνουμε τον πόνο. Ξεκίνησε τις χημιοθεραπείες και κάθε φορά που πήγαινε για επαναληπτικές εξετάσεις είμασταν όλοι στην αναμονή να δούμε τα αποτελέσματα. Μετά από αρκετό καιρό πήραμε μια ανάσα αισιοδοξίας όταν ο όγκος δεν μεγάλωνε πια και αναθαρρήσαμε αφού ήταν τόσο δυνατή και το πάλευε για να το ξεπεράσει. Έξι μήνες πέρασαν και κάθε βράδυ στην προσευχή μας ευχαριστούσαμε τον Θεό που η κατάσταση ήταν σταθερή.
Ώσπου μια μέρα ξύπνησε με πονοκέφαλο τρελό. Πήγε πάλι στο νοσοκομείο – το δεύτερο σπίτι της πλέον- και τα αποτελέσματα έδειξαν μετάσταση στον εγκέφαλο. Και εκεί ξεκινάει ο δεύτερος γολγοθάς. Ακτινοθεραπείες δυνατές, τα μαλλιά της ξαναέπεσαν και το πρόσωπο της μαύρισε. Τίποτα πια στην εμφάνιση της δεν θύμιζε την πανέμορφη θεία. Αλλά αυτό ήταν το λιγότερο σημαντικό για όλους εμάς.
Όλη αυτή η ταλαιπωρία όμως τελικά δεν απέδωσε και πολλά αφού οι όγκοι στο κεφάλι έγιναν 18 και κάθε λειτουργία που ελέγχεται από τον εγκέφαλο έχει αρχίσει να επηρεάζεται. Πολλές φορές δεν μπορεί να μιλήσει και κάποιες φορές ξεχνάει και δεν αναγνωρίζει. Περπατάει και χάνει την ισορροπία της και πέφτει. Νευριάζει και η ίδια όταν είναι στα καλά της γιατί σιγά-σιγά χάνει την αξιοπρέπεια της και κλαίει για το πώς κατάντησε. Και οι γιατροί πλέον δεν τολμούν να κάνουν την παραμικρή θεραπεία. «Θα σκοτώσουμε και τα λίγα υγιή κύτταρα που έχουν μείνει αν συνεχίσουμε τις θεραπείες» είπαν «Τώρα αναλαμβάνει ο Θεός» συνέχισαν.
Θρήνος αλλά και μικρές ελπίδες για το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου. «Είναι η εξαίρεση στον κανόνα. Δυνατός οργανισμός… κανονικά θα έπρεπε να έχει φύγει προ πολλού» ξαναείπαν οι γιατροί!!!!
Και εκεί που πριν από 3,5 χρόνια τα όνειρα και τα σχέδια της οικογένειας μας ήταν για το πότε θα παντρέψουμε την έξι μηνών τότε κόρη μου (τόσο σοβαρά προβλήματα είχαμε) ερχόμαστε 3,5 χρόνια μετά να σκεφτόμαστε και να σχεδιάζουμε τη ζωή μας μετά το τελευταίο αντίο, αφού δεν θα αργήσει να έρθει. Είναι κάτι που το περιμένουμε, είναι κάτι για το οποίο προετοιμαζόμαστε όσο και αν το να συζητάς π.χ. για το που θα γίνει η ταφή είναι ένα θέμα μακάβριο και τρομερά επίπονο για όλους μας και ειδικά για την καημένη την 70χρονη γιαγιά που πρώτα απ’ όλα για αυτή είναι το παιδί της!!!!
Και εκεί μέσα σε όλη αυτή την ψυχολογική προετοιμασία το μυαλό μου εκτός φυσικά από το πώς θα στηρίξω τη γιαγιά και τη μαμά μου, που ξέρω ότι θα καταρρεύσουν στα σίγουρα. Που ξέρω ότι αν γλιτώσουμε την κλινική και τα ψυχοφάρμακα θα είμαστε πολύ τυχεροί, το επόμενο που μου περνάει από το μυαλό είναι πως εκείνη την μουντή μέρα θα αντέξω να συγκρατηθώ για να εξηγήσω στο μικρό μου κοριτσάκι ότι η αγαπημένη θεία δεν θα ξανακάτσει στο μπαλκόνι να την χαιρετάμε από το δρόμο. Δεν θα τρέξουμε από το σαλόνι φωνάζοντας το όνομα της για να μας δώσει λιχουδιά χωρίς να το πούμε στη μαμά. Πως θα της εξηγήσω γιατί οι γιαγιάδες κλαίνε και πως θα της εξηγήσω ότι το χαρούμενο σπιτικό μας καταπλακώθηκε. Είναι ένα παιδάκι που καταλαβαίνει τα πάντα. Καταλαβαίνει όταν της λέμε ότι η θεία είναι στο νοσοκομείο πολύ άρρωστη και χαίρεται όταν τη βλέπει στο σπίτι αλλά επειδή είναι αρκετά ευαίσθητη αρκετές φορές αρνείται να περάσει το κατώφλι του σπιτιού της θείας και κάποια φορά που τη ρωτήσαμε γιατί δεν πάει να τη δει, μας απάντησε με πολύ φυσικό ύφος «αφού στενοχωριέμαι!!!!»
Και σας ρωτάω παρακαλώ πως θα προετοιμάσω την ψυχούλα αυτού του παιδιού και πως θα της εξηγήσω τι έχει συμβεί; Αγχώνομαι πάρα πολύ γιατί θέλω να είναι προετοιμασμένη για εκείνη την μέρα που κανείς δεν θα έχει τη δύναμη να ασχοληθεί με το δικό μου κοριτσάκι. Πως θα πρέπει να το χειριστώ; Να την αφήσω στην άλλη γιαγιά της και που να της πω ότι πάω; Να την πάρω μαζί μου και τι επιτρέπεται να δει και τι να μην δει; Είναι τόσο ευαίσθητη ψυχούλα που δεν θέλω κάποιες από τις πράξεις μου να τη στιγματίσουν, αλλά δεν θεωρώ και σωστό να συμπεριφερθώ (όσο και δύσκολο κι αν είναι αυτό) σαν να μην συμβαίνει τίποτα και σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα από την μέχρι τώρα υπέροχη καθημερινότητα μας.
Συγνώμη αν σας κούρασα με το τεράστιο γράμμα μου, αλλά οι σκέψεις μου και τα συναισθήματα μου είναι τόσο μπερδεμένα και πραγματικά δεν ξέρω πώς να χειριστώ οποιαδήποτε τέτοια κατάσταση.
Έχεις μια απορία, μια ερώτηση, μια ιστορία;
Μπορείς να τη στείλεις στο eimaimama@gmail.com
Αγαπημένες μου μανούλες σας ευχαριστώ πολύ για τις υπέροχες συμβουλές σας και πραγματικά φάνηκαν πολύ χρήσιμες...Δυστυχώς την Πέμπτη η αγαπημένη μου Αγγέλα μας "άφησε" για να γίνει ένας Άγγελος στον ουρανό. Τα συναισθήματα τρομερά ανάμεικτα και οδυνηρά. Για την ίδια ήταν μια λύτρωση θέλω να πιστεύω γιατί ειδικά τις τελευταίες δύο εβδομάδες υπέφερε πάρα πολύ!! Για όλους τους υπόλοιπους δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν τον "πόνο" μας!!!! Όσο για την μικρή μου, τελικά όπως το έγραψε και μια μανούλα εδώ, ήταν πολύ πιο απλό απ'ότι το φανταζόμουν εγώ. Όλο αυτό το διάστημα που την άφηνα στον μπαμπά της, της έλεγα ότι πάω στο νοσοκομείο για να δω τη θεία που ήταν πολύ άρρωστη. Άλλες φορές ανταποκρινόταν και άλλες απλώς αδιαφορούσε. Δεν την πίεζα παραπάνω. Το βράδυ της Πέμπτης ενώ ήμουν συνέχεια στο νοσοκομείο, έφυγα για λίγο κατά τις 9 για να πάω στο σπίτι να κοιμίσω το μωρό μου. Η μεγάλη ενώ τις άλλες φορές δεν έφερνε αντίρρηση που ξαναέφευγα, εκείνο το βράδυ δεν ήθελε να γυρίσω πίσω. Τελικά έκανα πέτρα την καρδιά μου και ενώ το μυαλό μου ήταν στο νοσοκομείο, έκατσα μαζί της για να της διαβάσω παραμύθια μέχρι να την πάρει ο ύπνος. Με το που ξαπλώσαμε της είπα ότι θα διαβάσουμε 3 παραμυθάκια και μετά θα πρέπει να φύγω, γιατί η θεία είναι πολύ άρρωστη και ότι αν οι γιατροί δεν κατάφερναν να την κάνουν καλά μπορεί να πέθαινε. Δεν μου έδωσε παραπάνω σημασία και μου έδειξε τα παραμύθια της. Και εκεί που διαβάζαμε, χτυπάει το τηλέφωνο. Αμέσως κατάλαβα τι σήμαινε αυτό το τηλεφώνημα. Ήρθε ο άντρας μου στην πόρτα του δωματίου και με μια κίνηση μου έγνεψε αυτό που περίμενα να ακούσω. Εγώ όμως απλώς συνέχισα να διαβάζω παραμύθια. Τελειώνοντας έφυγα για το νοσοκομείο. Την κόρη μου την ξαναείδα την επόμενη μέρα το βράδυ όταν πήγα να την πάρω από της πεθεράς μου. Δεν είχα τη δύναμη να της κάνω συζήτηση το ίδιο βράδυ αφού και εγώ ήμουν εξουθενωμένη από το ξενύχτι. Όλο το σαββατοκύριακο πέρασε σαν να μην είχε γίνει τίποτα. Απέφευγα να ανοίξω οποιαδήποτε συζήτηση. Κάτι με εμπόδιζε... Ώσπου χθες το μεσημέρι πήγα και την πήρα από το σχολείο. Όταν βγήκαμε από το αυτοκίνητο, στο μπαλκόνι (εκεί που και η ίδια πάντα καθότανε) ήταν ο θείος μου με τον ξάδερφο μου. Τους έκανε απίστευτη χαρά. Ανεβαίνοντας τις σκάλες της είπα να πάει να μιλήσει στο θείο και μου απάντησε "όχι δεν πάω, έχουν την Αγγέλα να μιλήσουν..." Κεραμίδα έπεσε στο κεφάλι μου και τότε κατάλαβα ότι δεν μπορούσα άλλο να το αναβάλω. Εκεί επιτόπου στη σκάλα την πήρα αγκαλιά και της είπα "Θυμάσαι που σου είπα ότι η Αγγέλα μας είναι πολύ άρρωστη;" -"Ναι" μου απαντάει. - "Ε, τελικά δεν κατάφερε να γίνει καλά και πέθανε"- "Και που πήγε" με ρωτάει; Τότε ήταν που τα έχασα. Προσπαθούσα να φέρω στο μυαλό μου τα μηνύματα σας και να θυμηθώ τι μου είχατε πει να πω... Δεν ήξερα... Τελικά της είπα ότι πήγε στον ουρανό και ότι δεν θα την ξαναδούμε αλλά θα την έχουμε στο μυαλό μας και την καρδιά μας. Και τι μου απαντάει: "Μα εκεί είναι και ο παππούς, ο μπαμπάς του παππού του Γ." (ο δικός μου ο παππούς, που είχαμε χάσει πριν δύο χρόνια και τότε ο μπαμπάς μου της είχε πει ότι είχε πάει στον ουρανό) Δεν ξέρω αν έκανα καλά που της είπα για τον ουρανό, αλλά τίποτα άλλο δεν μου ερχόταν στο μυαλό. Ανεβήκαμε εντέλει στο σπίτι αλλά αρνήθηκε να πάει στο σπίτι της θείας. Μπήκα εγώ δήθεν για κάτι περιμένοντας να με ακολουθήσει, όπως και έκανε. Και εγώ απλώς παρακολουθούσα τις κινήσεις και το βλέμμα της για να δω αντιδράσεις. Δεν έκανε κάτι διαφορετικό από ότι έκανε συνήθως. Τίποτα διαφορετικό στη συμπεριφορά της. Την ίδια μέρα το μεσημέρι είπε στη μαμά μου "Ο θείος τώρα δεν έχει γυναίκα, αφού η Αγγέλα πέθανε" Αυτό δεν της το είπε κανείς. Μόνη της έκανε το συνειρμό και μας αποστόμωσε. Μερικές φορές με πιάνουν τα κλάματα, αλλά προσπαθώ να μην το κάνω πολύ έντονα μπροστά της. Και από εδώ και πέρα θα πρέπει απλώς να είμαι δίπλα της για να παρακολουθώ τις αλλαγές στην συμπεριφορά της, αφού θα πρέπει να μένει αρκετά με τη μαμά και τη γιαγιά μου. Και σε αυτές δεν μπορώ να τις αναγκάσω να κρύψουν τα συναισθήματα τους, παρόλο που το κάνουν για χάρη των παιδιών με μεγάλη επιτυχία. Ευχαριστώ και πάλι όλες σας και εύχομαι να μην ξαναβρεθεί άνθρωπος σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση και να μην υπάρξει άνθρωπος που θα υποφέρει τόσο όσο η θεία μου!!!! Καλό ταξίδι Άγγελε μου!!!
Αγαπητή Βάσω καλό θα είναι να μην την πάρεις μαζί σου έχω βιώσει ανάλογη περίπτωση σαν παιδί με την αγαπημένη μου γιαγιά που ήμασταν στο ίδιο δωμάτιο,αν και ήμουν μεγαλήτερη (8 χρονών)και δεν πήγα στην κηδεία δεν μου ήταν καθόλου εύκολο γιατί τη είχαν όλο το βράδυ στο σαλόνι μας .....Καλό θα ήταν να της πείς τι θα γίνει με δικά σου λόγια και οτι θα πάει η γιαγιά στον ουρανό αλλά όχι να το δει και να το ζήσει ,φιλικά Δήμητρα.
Prin 4 xronia pethane h pethera mou apo karkino akrivws idia periptwsh opws h theia sou.O megalos mou gios htan 5 xronwn kai ths eixe trelh adunamia."Eutuxws" otan exase to fws ths otan den mas anagnwrize kai eftane to telos htan sto nosokomeio kai to agoraki mou den epitrepotan na paei.Bebaia kathe mera rwtouse gia thn giagia.O petheros mou kai o mpampas mou pethanan otan egw kai o antras mou eimastan mikra.Otan me rwtouse o gios mou giati den exei pappoudes tou elega oti kai oi duo htan para polu kaloi anthrwpoi kai pws o theoulhs tous ekane asterakia gia na einai konta tou alla kai gia na mporoume na tous vlepoume ki emeis.Otan pethane h pethera mou ton krathse h aderfh mou sto spiti.Den hthela na thn dei se auth thn katastasei alla na thn thumate san thn" agaphmenh tou giagia me thn manthla sto kefali" opws thn elege.Otan gurhsame spiti to agoraki mou psunotan ston pureto kai to mono pou mou eipe htan mama tha mou deikseis poio asteraki einai h giagia mou;Den kserw an auto pou ekana htan to swsto. Theodora
Θεοδώρα , κάτι τέτοιο θα έκανα κι εγώ στην θέση της κοπέλας. Ο γιός μου είναι σχεδόν 3 χρονών. Τον πατέρα μου και παππού του δεν τον γνώρισε..., Το καλοκαίρι που μας πέρασε , του είπα οτι έχει και άλλον παππού , εκτός από αυτόν που γνωρίζει. Του έδειξα φωτογραφία και του είπα οτι είναι στον ουρανό. Νομίζω οτι πρέπει να ξέρουν με πολύ απλοικό τρόπο και τα καλά και τα κακά. Δεν νομίζω , όμως , οτι μία κηδεία είναι το κατάλληλο μέρος για να παρεβρεθεί ένα τόσο μικρό παιδάκι. Είναι πολύ σκληρή εμπειρία ακόμη και για εμάς τους μεγάλους... Εγώ προσωπικά δεν θα την ξεχάσω ποτέ....
Πολλές φορές ειναι καλύτερα να αποφευγεις τα λογια ... Γιατί θα δυσκολευτεις να της το εξηγήσεις και μπορει να περάσεις σε λάθος μονοπάτια. Οταν θα έρθει η δύσκολη αυτή στιγμή του αποχωρισμού πες στη μικρή σου να διαβάσετε μαζί ενα παραμύθι, θα κάνει τόσο καλό και στη μικρη αλλά και σε σένα. Δε θα χρειαστεί να πεις τίποτα που να σε φέρει σε αμηχανία γιατί πραγματικά ως νηπιαγωγός θεωρώ ότι ειναι το πιο κατάλληλο παραμύθι για την απώλεια. Η τουλάχιστον έτσι έχω χειριστεί εγω ανάλογα θέματα . Ο τίτλος του ειναι " αν τ'αγαπας ξανάρχονται " της νευρικοπλη βασιλικής. Αυτά τα θέματα ειναι σημαντικά στο πωσ να τα χειριστεις. Πρέπει να είσαι ειλικρινής χωρίς να εμβαθυνεις πολύ γιατί το παιδί θα μπερδευτεί. Χρυσουλα
καλησπερα και απο μενα, ειναι ενα πολυ δυσκολο θεμα αυτο και μπορω μονο να μοιραστω και την δικη μου εμπειρια. εχω 2 παιδια , την κορη μου 7 χρονων σημερα και τον γιο μου 4. πριν απο 2,5 χρονια χασαμε τον πατερα μου απο τον ιο Η1Ν1
πριν 10 μερες εχασα την μαμα μου.....καρκινος καταραμενος..στο παγκρεας....εφυγε και λυτρωθηκε απο τους φρικτους πονους...μα ηταν μονο 55χρ....το μωρο μου ειναι 13 μηνων,η ανηψια μου ομως ειναι 6...ειδε την γιαγια στο φερετρο και την αποχαιρετησε!!...ειχε μια τελευταια στιγμη μαζι της...κι ας ενιωσε αμηχανα..εγω την καταλαβα!!!`Να ειστε δυνατοι κοριτσι μου!!!!
Καλο ειναι να της μιλησεις για τον θανατο κ να της εξηγησεις πως και αυτο ειναι μεσα στη ζωη.ετοιμασου για ερωτησεις κ ανησυχιες που θα εκφρασει.στην κηδεια μην την παρεις δεν θα της προσφερει κατι ειναι μικρη.κυριως δουλεψε το εσυ κ μην παραμελησεις τα παιδια για να στηριξεις τους υπολοιπους
Απαντήσεις στα παιδιά όπως "πήγε στον ουρανό, την πήρε ο θεούλης κοντά του, είναι μέσα σε αυτο το δεντράκι "κλπ πιστεύω οτι μόνο περιπλέκουν τα πράγματα, τα κάνουν πιο δυσνόητα για τα παιδιά και τα κάνουν να νιώθουν οτι δεν είναι άξια της αλήθειας.
Είμαι εκπαιδευτικός και έχω παρακολουθήσει σεμινάρια διαχείρισης πένθους. Σου προτείνω ανεπιφύλακτα την παρακάτω σελίδα : http://www.merimna.org.gr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=42&Itemid=70&lang=el Σου εύχομαι καλή δύναμη!!!
ακριβως το ιδιο ζουμε εδω κ ενα μηνα περιπου στην οικογενια μας μονο που στο προσωπο της θειας σου βρισκετε ο πατερας μου!! ολα εγιναν τοσο ξαφνικα 6 μηνες ζωης ειπαν οι γιατροι . δεν ξερω τι να πω στην κορη μου που λατρευει τον παππου . δεν μπορω να δεχτω πως θα ερθει η στιγμη που δεν θα μπορω να του μιλαω. ΠΟΝΑΕΙ ΠΟΛΥ ολο αυτο δεν ξερω πως να το χειριστω! ευχομαι να βρουμε τον τροπο κ οι 2 μας.......
ΤΑ ΣΥΛΛΗΠΗΤΗΡΙΑ ΜΟΥ.ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ ΜΕ ΕΝΑ ΤΡΟΠΟ ΣΑΝ ΙΣΤΟΡΙΟΥΛΑ.ΜΕΣΕΣ ΑΚΡΕΣ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΩΣ ΜΟΛΙΣ ΧΑΣΕΙΣ ΕΝΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ,ΑΓΟΡΑΖΕΙΣ ΕΝΑΝ ΣΠΟΡΟ ΔΕΝΤΡΟΥ Ή ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΔΕΝΤΡΑΚΙ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΞΗΓΕΙΣ ΟΤΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΠΟΡΟ/ΔΕΝΤΡΑΚΙ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΝΑ ΖΕΙ ΤΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΣΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΙ ΑΝ ΑΚΟΜΗ ΞΕΡΑΘΕΙ ΘΑ ΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΕΚΕΙ Η ΓΙΑΓΙΑ /ΠΑΠΟΥΣ ΚΛΠ ΚΑΙ ΘΑ ΠΑΕΙ ΣΕ ΑΛΛΟ.ΟΜΟΡΦΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΛΛΑ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΕΝ ΘΥΜΑΜΑΙ ΟΥΤΕ ΤΙΤΛΟ ΟΥΤΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ.
Καλησπέρα! Οταν ήμουν 10 χρόνων έχασα τον μπαμπά μου έτσι ξαφνικά απο έμφραγμα.. Δεν υπήρχαν ενδείξεις πριν οπότε η Μαμα μου δεν μπόρεσε να προετοιμαστεί για τίποτα! Συμβουλευτικό παιδοψυχιατρο για το πως να το χειριστεί! Λυπάμαι με την αδερφή μου κατασκήνωση (η αδερφή μου 8 ετών τότε) έστειλε λοιπόν την αδερφη της να μας πάρει με το πρόσχημα ότι ο μπαμπάς ήταν στο νοσοκομείο και ήθελε να μας δει. Κατα έναν περίεργο τροπο το καταλάβαμε αμέσως ότι ο μπαμπάς πέθανε και οι 2! Οταν φτάσαμε Σπιτι μας μας περίμενε η Μαμα μας στην είσοδο της πολυκατοικίας για να μην αντικρισουμε την κατάσταση στο Σπιτι απροετοιμαστες. Φοράνε τα ρούχα που φοράγε πάντα μέσα στο σπιτι μας πήρε αγκαλιά στα σκαλιά της εισόδου και μας είπε "ο μπαμπάς πέθανε" έτσι απλα!! Για την κηδεία της είχε πει η παιδοψυχιατρος ότι αν ήθελα εγω μπορούσα να πάω η μικρη έπρεπε να το αποφύγει!!!! Εγω απο τότε δεν έχω καμία εντύπωση ότι θα ξαναδώ τον μπαμπά μου όπως μπορει να είχα αν μας έλεγε ότι έγινε αστέρι πήγε στον ουρανό έφυγε.. Κλπ!! Τωρα λοιπόν που έγινα μανούλα κατάλαβα ότι η Μαμα μου έπραξε με τον καλύτερο τροπο!! Επίσης κατάλαβα ότι τα παιδιά έχουν ένστικτο και καταλαβαίνουν τα πάντα!!! Ελπίζω να σε βοήθησαν έστω και λίγο!!! Και κουράγιο κορίτσι μου!!!! Μείνει δυνατή για τα μικρούλια σου!!!
ενα παιδικο τραυμα που εχω ειναι η εικονα της νεκρης γιαγιας μου στο φερετρο.εξηγησε στο παιδι οτι η θεια πηγε στον ουρανο,οτι θα την αγαπαει και θα ειναι κοντα της απο ψηλα.μη κλαψεις και θρηνισεις μπροστα της..ποναει να βλεπεις τη μαμα σου να θρηνει.μη την αφησεις ουτε στιγμη να δει το φερετρο ουτε φυσικα την θεια σου.εγω εκανα 3 ωρη θεραπεια με ψυχολογο 20 χρονια μετα για να ξεπερασω οσα εζησα με τον θανατο της γιαγιας.ευχομαι ο θεος να σας δωσει δυναμη και κυριως στην γιαγια σου που σιγουρα θα ποναει πιο πολυ..
Συμφωνώ! Κ εγω το ίδιο με τον παππού μου τον οποίο η γιαγιά μου είπε τότε πρέπει να τον φιλήσεις και το έκανα κ φυσικα 7 χρόνων που ήμουν τότε ξημερώθηκα άυπνη απο τον τρόμο! Καλο ειναι να ξέρουν ακριβώς τα παιδια τι έχει συμβεί αλλα να μην ζουν τη διαδικασία της ταφής!
Λυπάμαι πολυ για την θεία σου και για κάθε άνθρωπο που πρέπει να έρθει αντιμέτωπος με την παλιοαρρωστια!!!! Πρώτα απο ολα πρέπει να προετοιμαστείτε εσείς οι μεγάλοι και μετά θα βρείτε τροπο να προετοιμάσετε τα παιδια. Προσωπικά έχω τόσο θυμό μέσα μου που αυτή η ασθένεια μου στέρησε τον πατέρα μου ήταν μόνο 66 ετών και δεν πρόλαβε να χαρεί τον εγγονό του, ο γιος μου ήταν μόλις 8 μηνών. Τώρα που ειναι 3ων ετών με ρωτάει όταν βλέπει φωτογραφίες που ειμαι με τον μπαμπα μου αγκαλιά "δεν θα έρθει ποτε ο παππούς να με δει" του έχω πει ότι έπρεπε να γίνει σύννεφο στον ουρανό και μας κοιτάει απο εκεί.... Δεν μπορούσα μέχρι πρόσφατα να του μιλήσω όπως κάνουν οι περισσότεροι τον πήρε ο θεουλης ή ο χριστουλης γιατι ήμουν θυμωμένη που μου κλέψανε τόσο ξαφνικά απο την ζωη μου τον πατέρα μου που ειχα τόσα να ζήσω ακόμα μαζί του.... Όταν όμως φεύγει το πένθος θα καταλαγιάσει και ο εγωισμός τότε θα βρεις τα κατάλληλα λόγια προς το παρόν θα πρέπει να προετοιμαστεις εσυ καλη μου, όσο ευαίσθητα και να ειναι τα μικρά μας εσυ έχεις περάσει περισσότερο χρ´ονο με την θεία σου εσένα μεγάλωσε, μάλωσε, αγκάλιασε, έκλαψε μαζί σου στην πρώτη σου ερωτική απογοήτευση. Εσυ πρέπει να προετοιμαστεις εσυ!!!
Λυπάμαι πολύ για την θεία σου. Ακριβώς το ίδιο πέρασα πρόσφατα με την μαμά μου...την γιαγιά που πρόσεχε τα παιδιά και ηταν από την πρώτη στιγμή δίπλα μας. Η κόρη μου 5 και ο γιος 2και κάτι... Το πρόβλημα ηταν πως θα αντιμετωπίσω την κόρη μου γιατι εκεινη την είχε ζήσει πιο πολύ δεδομένου ότι η περιπέτεια της μητέρας μου αρχισε μόλις ο γιος εκλεισε τον πρώτο του χρόνο. Καταρχήν δεν πήρα τα παιδια στην κηδεία....δεν είναι περιβάλλον για παιδια ..μην το κάνεις.... Το πιο βασικό για μένα ηταν πως να εξηγήσω που θα πάει και που πήγε στην συνέχεια η γιαγια...Ειχαν ήδη δει την γιαγια χωρις μαλλια και ηξεραν οτι περνουσε πολυ καιρο στο νοσοκομειο. Τους εξήγησα λοιπόν ότι η γιαγια είναι τόσο αρρωστη που δεν μπορεί κανεις γιατρος να την κάνει καλά, και ετσι θα την πάρει κοντά του ο Χριστούλης για να την γιατρέψει....Εκει βέβαια ήρθε η επόμενη ερώτηση " Και θα ξαναγυρίσει μετά?" Τι να πω και εγω....είπα λοιπον οτι θα την κρατήσει κοντά του για να την προσέχει να μην αρρωστήσει πάλι...θα γίνει όμως το πιο λαμπρό αστέρι στον ουρανό και θα μπορείτε να της μιλάτε....Η αλήθεια έπιασε αυτο και τα βράδια βγαίνουν και την χαιρετάνε και τα σχετικά... Ομως μετά την κηδεία τα πήρα στον τάφο , αφού τον φτάξαμε πια....Και όπως πάντα τα παιδια με κόλλησαν στην γωνία.."Πως είναι εδω η γιαγια ...αφου την πηρε ο Χριστούλης μαζί του.." Δεν θυμάμαι ουτε και εγω πόσα είπα για να ξεφύγω.... Δεν θέλω να σε κουράσω αλλο, απλά το αντιμετώπισα πριν από ενα ακριβώς χρόνο αι σκεφτηκα οτι οι απορίες των δικων μου παιδιών ίσως σε βοηθήσουν λίγο.... Εγώ έβαλα μαυρα...η κόρη μου διαμαρτυρήθηκε, ο γιος μου με ζωγράφιζε ως μαυρη εικόνα στον παιδικό σταθμό...εκει επαθα σοκ , και τα εβγαλα...μου το προτειναν με τρόπο και οι δασκάλες του....Σε αυτή τα φάση ακριβώς πρέπει να σκεφτεις οτι έιναι καλυτερο για τα παιδια..αλλωστε ο πόνος και η αγάπη δεν κρίνονται από τα μαυρα ρούχα... Ελπίζω να σε βοήθησα έστω και λιγο..κουράγιο και υπομονή!!!!
Πριν 2 μηνες χασαμε τον πεθερο μου απο καρκινο επιθετικο μεταστατικο στο τελος ειχε παντου...2 μηνες ταλαιπωρηθηκε φρικτα και ευτυχως τον λυπηθηκε ο θεος και τον πηρε συντομα...θα μπορουσε να υποφερει μηνες ακομη μας ειπαν οι γιατροι...Τον γιο μου που ειναι 3ετων του ειπαμε πως ο παππουλης ειναι στον ουρανο και τον προσεχει και τον βλεπει.Ο μικρος με ρωταει πουντος?Εγω απανταω οτι εμεις δεν μπορουμε να τον δουμε μονο εκεινος μπορει.Οποτε παμε στα μνηματα τον παιρνουμε μαζι και του αναβει κερακι και φιλαει την φωτογραφια του και του λεει ποσο τον αγαπαει...Εγω φορεσα μαυρα 1 εβδομαδα μονο και οχι μεσα στο σπιτι.Το παιδι δεν το πηραμε στην κηδεια εννοητε.Οταν πεθανε και του το ειπα εκλαιγα.Εχω διαβασει πως πρεπει να δειξεις στο παιδι πως αυτο που εγινε ειναι στη φυση μας να συμβαινει και ειναι φυσιολογικο να στεναχωριομαστε για αυτο.
Πριν 4 ημέρες έχασα τον μπαμπά μου από μια σπάνια νόσο, που τον ταλαιπώρησε για σχεδόν 3 χρόνια. Όσο δηλαδή χρονών είναι κ η μικρή μου. Φαντάζεσαι λοιπόν πόσο μπορώ να σε καταλάβω, όχι μόνο όσον αφορά το παρόν κ το μέλλον, αλλά κ το παρελθόν... Πόσο δύσκολα καταφέραμε να ισορροπίσουμε τις χαρές που μας έδινε το μωρό μας, την προσπάθεια να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του κ όλα όσα πολλά πρωτόγνωρα συμβαίνουν στις πρώτες μέρες, μήνες, χρόνια της ζωής ενός παιδιού με την τεράστια αγωνία, προσπάθεια, πόνο που μας προκαλούσε η αρρώστεια των αγαπημένων μας... Σας εύχομαι κουράγιο κ δύναμη! Όσον αφορά τις ανησυχίες σου, μετά κ από τις συμβουλές του πνευματικού τις κορούλας μου, επέλεξα να κάνω τα εξής: 1ον δεν χρειάζεται να προετοιμάσεις με κάποιον τρόπο το παιδί, από την στιγμή που ζει κοντά στη Θεία σας, έχει όσες πληροφορίες του χρειάζονται. 2ον όταν συνέβη το μοιραίο, το παιδί δεν πρέπει να βρεθεί μπροστά σε υστερίες κ να δει τον νεκρό μέσα στο φέρετρο ή το φέρετρο μέσα στο σπίτι κ γενικά σκηνές που είναι σκληρες για όλους μας. Εγώ επέλεξα να την αφήσω στην πεθερά μου, κ την έφερα κοντά μου, μετά τα τριήμερα για να μείνουμε λίγες ημέρες με την μητέρα μου. 3ον Περιμένεις να σε ρωτήσει το παιδί, η αν διστάζει το βοηθάς κ του λες την αλήθεια χρησιμοποιώντας όσο πιο απλές κ κατανοητές έννοιες είναι δυνατόν. Σε αυτό που ήταν απόλυτος ο νονός της, είναι ότι πρέπει να πεις την λέξη 'πέθανε' κ όχι έφυγε, κοιμήθηκε, χάθηκε,τον πήρε ο θεούλης, κλπ. Η μικρή μου- που παρεπιπτωντος ενώ δεν ήξερε τίποτα, την ώρα της κηδειας έκλαιγε σπαρακτικά- στην αρχή επειδικτικα δεν ρωτουσε τιποτα κ όταν με πλάγιο τρόπο έφερε τη συζήτηση στον παππού, ρώτησε που είναι, αν είναι ακόμη στο νοσοκομείο κ ποτέ θα γυρίσει. Τότε της είπα ότι ο παππούς δεν θα γυρίσει πάλι, και ότι δεν ζει πια. Με ρώτησε γιατί δεν ζει πια, κ της απάντησα επειδή πέθανε, διότι ήταν πολύ άρρωστος κ παρόλο που κ εκείνος κ οι γιατροί προσπάθησαν παρά πολύ για να τον κάνουν καλά. Τελικά δεν τα κατάφεραν. Με ρώτησε που είναι; Κ αν είναι στον ουρανό Αγγελάκι, κ της απάντησα ναι πιστεύουμε ότι η ψυχούλα του είναι στον ουρανό κ θα τον νιώθουμε πάντα δίπλα μας σαν φύλακα άγγελο μας.Μου ζήτησε να τηςπω αν αυτό το 'μικροβιακι' που είχε ο παππούς μπορεί να το κολλήσουμε κ εμείς, κάτι που την διαβεβαίωσα ότι δεν μπορεί να συμβεί. Και τις είπα ότι είναι λογικό να μας βλέπει κάποιες φορές κλάμένες ή στενοχωρημένες με τη γιαγιά, επειδή αγαπάμε πολύ τον παππού κ θα μας λείπει. Τέλος τις ζήτησα να μην διστάσει να με ρωτήσει ότι κ όποτε θέλει κάτι σχετικό. Στο νεκροταφείο θα την πάω αφού ετοιμαστεί το μνήμα και σκέφτομαι να της το παρουσιάσω σαν μνημείο κ όχι σαν το μέρος που έχει ταφεί το σώμα. Εύχομαι να σε βοήθησα κ σου εύχομαι ξανά καλή δύναμη !
Δύσκολο, πολύ δύσκολο! Είτε το περιμένεις, είτε έρθει ξαφνικά, δύσκολο πολύ! Όταν η θεία μου έχασε ξαφνικά τον άντρα της από καρδιά, η μικρή της ήταν 3 ετών. Ακριβώς στην ηλικία που καταλαβαίνει αρκετά ώστε να μην μπορείς να μην της εξηγήσεις, αλλά και όχι τόσο πολύ ώστε να μπορείς να της εξηγήσεις ακριβώς. Θυμάμαι τότε είχαμε πάει σε παιδοψυχολόγο και μας είχε πει να της πει ότι ο μπαμπάς πέθανε και να προσπαθήσει να της δώσει να καταλάβει ότι αυτό σημαίνει ότι δεν θα είναι πλέον κοντά τους με τον τρόπο που ήταν μέχρι τώρα. Μία μέση κατάσταση όμως. Τι θα πει ''πέθανε΄΄; Ούτε κάτι ανατριχιαστικές και ανούσιες λεπτομέρειες (πχ σταματαει η καρδιά, δεν νιώθει, δεν αισθάνεται κλπ) που ακόμη και μεγάλους αγριεύουν, ούτε όμως παραμυθένια και εξωπραγματικά πράγματα τύπου αστεράκι, συννεφάκι κλπ. Ότι υπάρχει μεν, αλλά όχι με τον τρόπο που ξέραμε μέχρι τώρα. Πού είναι; Στον ουρανό; Πάνω; Κάτω; Κοντά; Μακριά; Μπορεί να είναι οπουδήποτε (σάμπως κι εμείς οι ίδιοι ξέρουμε;). Για την κηδεία μας είχε πει ότι ήταν πολύ μικρή, καλύτερα θα ήταν να αποφύγει όχι τη διαδικασία αυτή καθεαυτή μόνο, αλλά και όλο αυτό το μαυροντυμένο κόσμο να κλαίει και τις καμπάνες να χτυπάνε πένθιμα κλπ κλπ. Σε καμία περίπτωση να μην κάνει της είπε το λάθος και της πει τη γνωστή βλακεία που λένε ορισμένες μαμάδες ''έχει πάει ένα μεγάλο ταξίδι''. Γιατί δίνεται η εντύπωση στο παιδί ότι πρόκειται για κάτι προσωρινό και άρα μπορεί και να γυρίσει και επιπλέον όταν αργότερα προσπαθήσεις να του πεις την αλήθεια, πιθανόν να έχει κλονισθεί η εμπιστοσύνη του σε σένα που δεν είπες αλήθεια από την αρχή και έδινες ψεύτικες ελπίδες, Α, επίσης να ξεκαθαρίσει και να εξακολουθεί να επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία ότι αυτό που έγινε δεν έχει να κάνει με το παιδί (πχ καμιά φορά ρωτάνε: ''γιατί πέθανε ο τάδε; φταίω εγώ; ήμουν κακό παιδί και μου τον πήρε ο θεούλης; κλπ). Συγγνώμη αν σε κούρασα, ελπίζω να σε βοήθησα έστω και λίγο.
Αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο. Εκεί ο θάνατος είναι μέσα στο σπίτι του παιδιού. Άλλο πέθανε η γιαγιά, ο παππούς, η θεία και άλλο ο γονιός. Όσο και να λέμε είναι δεμένα και με τους υπόλοιπους και είναι κάθε μέρα μαζί δεν έχει καμία σχέση με το να χάνεις το γονιό σου όταν είσαι παιδί. Πολλοί θα πεθάνουν μέχρι τα παιδιά μας να ενηλικωθούν. Μη φέρνουμε συνεχώς πένθη μέσα στο σπίτι μας και τους δημιουργούμε φοβίες σχετικές με το θάνατο. Εμάς πολύ συγγενικό και αγαπητό πρόσωπο που ασχολιόταν επαγγελματικά με παιδιά, δεν άφησε τα παιδιά της οικογένειας ούτε να τη δούνε όσο ήταν άρρωστη, ούτε να πάμε στην κηδεία ήθελε. Και έχουμε όλοι πολύ ωραία ανάμνηση αυτού του προσώπου. Και ο θάνατός της δε μας τρόμαξε γιατί δεν τον είχαμε ζήσει από κοντά. Είναι πραγματικά κρίμα να μπαίνουν τα παιδιά σε αυτή τη διαδικασία όταν δε χρειάζεται. Όταν οι απώλειες είναι σε "ξένα" σπίτια κρατήστε τες έξω από το δικό σας. Τιμήστε τα αγαπημένα σας πρόσωπα, αλλά μην μπλέκετε τα παιδιά σε αυτό. Η φράση "η καημένη η θεία έφυγε νωρίς και ήταν άδικο" δε φαντάζεσαι πως ερμηνεύεται στο μυαλό ενός παιδιού.
Αγαπητη Βασω, στις 24 Μαρτιου έχασα την ξαδερφη μου (καλυτερη μου φιλη απο μωρα και κουμπαρα), 45 χρονων, απο καρκινο του πνευμονα με μετασταση στον εγκεφαλο. για μενα αυτη η κοπελα ηταν η αδερφη που δεν ειχα. Και επειδη δεν ειχε παιδια και δικη της οικογενεια, οπως καταλαβαινεις τα παιδια μου (7,5 και 5 ετων), οι κορες μου ηταν σαν δικα της παιδια. τα λατρευε και την λατρευαν. Οσο ηταν σπιτι, πριν παει στο νοσοκομειο απ όπου και εφυγε, καθε μερα πηγαινα ποτε την μια μου κορη ποτε την αλλη σπιτι της (απεναντι απ το δικο μας). ετσι τα παιδια σιγα σιγα συνηθισαν την ιδεα της αρρωστιας. μετα ενα βραδυ, της ζητησαν να βγαλει και το μαντιλι. η μικρη σοκαριστηκε λιγο αλλά τελικα το συνηθισαν. οταν μπηκε στο νοσοκομειο, τους ειπα οσο πιο ευκολα κι ανωδυνα μπορουσα οτι μαλλον δεν θα την ξαναεβλεπαν γιατι θα εφευγε στον ουρανο. Σημειωτεον :τους ειχαμε πει οτι ειχε καρκινο. Η μικρη μου που και που εκλαιγε. Οταν η γλυκια μου εφυγε, τουςτο ειπαμε αμεσως κ οτι εγινε αστερακι στον ουρανο. εννοειται οτι με βλεπουν να κλαιω γιατι δεν μπορω παντα να συγκρατιεμαι και οτι συμμετεχουν στη θλιψη μου. στη κηδεια βεβαια δεν ηρθαν και ουτε ξερουν λεπτομερειες για νεκροταφεια, κλπ. Μιλαμε συχνα για την ξαδερφη μου και εκεινα ειδικα την αναπολουν και τους λεω και ιστοριες απ' οταν ημασταν μικρες. Δεν ξερω εαν σε βοηθησα καθολου. θα ναι δυσκολο για σενα να τους τα πεις αλλά το κενο στη ψυχη σου θα ναι ακομα πιο δυσκολο. ευχομαι κουραγιο και δυναμη. Μ εκτιμηση Αργυρω
οσο και να προετοιμασεις ενα παιδακι για τον θανατο, η πραγματικοτητα ειναι παντα ασχημη και θλιβερη ....υπαρχουν βιβλια στο εμποριο.... καπου ειχα διαβασει για κατι παιχνιδια....ενναλλακτικα μπορεις να παρεις μια κουκλα (τυπου μπαρμπι) και να την ''αρρωστησεις'' σιγα σιγα... αρχικα κοβωντας τα μαλλακια της....θα ενθαρυννεις το παιδι να παιζει με την κουκλα αλλα θα την βαζεις να ''ξεκουραζεται''....και μια μερα θα πατε να την θαψετε στον κηπο ή σε μια παραλια για να ''ξεκουραστει'' για παντα.... σε ολα τα σταδια της ''ασθενειας'' θα συζητας με το παιδι για το πως νιωθει κλπ κλπ εαν δεν επιθυμει να παιζει με αυτη την ''αρρωστη'' κουκλα θα το αποδεχτεις και δεν θα το πιεσεις.... ολο αυτο ειναι ενα role play game που βαζει το παιδι στην ''πραγματικοτητα'' μεσα απ το παιχνιδι... καποιοι λενε πως τα κατοικιδια ειναι μια καλη εξοικειωση με τον θανατο και ειδικα τα χρυσοψαρα που ειναι πολυ ευαισθητα και δεν ζουν πολυ (εμεις εχουμε χασει 4 σε ενα χρονο)...εγω προτιμω να ''πεθανω'' κατι αψυχο παρα κατι εμψυχο.....
λυπαμαι παρα πολυ για την θεια σου .... Θυμηθηκα εμενα , τα ιδια ακριβως με σενα να νοιωθω , το 2011 νομιζω ειχα γραψει ενα κειμενο εδω , για τον πεθερο μου ο οποιος αν ειναι δυνατον , εφυγε με τον ιδιο ακριβως τροπο , καρκινος στον πνευμονα , μετασταση στον εγκεφαλο σε 3 1/2 μηνες απο την διαγνωση εφυγε ..... ετων 76 ομως . Λυπαμαι παρα πολυ ....
Εγώ έχω ένα πρόβλημα με το θάνατο, που δεν είναι ο ίδιος ο θάνατος, αλλά αυτά που ακολουθούν μετά. Που σε λυπούνται, που περιμένουν συνέχεια να είσαι στενοχωρημένος, που περιμένουν να φοράς μαύρα ρούχα κλπ. Εγώ δε θέλω οι μαμάδες που έχουν μικρά παιδάκια ούτε μαύρα να φοράνε, ούτε να κλαίνε όλη μέρα, ούτε να μη γελάνε με τα παιδιά τους γιατί έχουν πένθος. Εγώ έτσι απλά θα το εξηγούσα στο παιδί, όπως απλά μου το εξήγησε κι εμένα μικρότερη ένας παπούλης. Ότι ο θάνατος είναι κάτι που μας στενοχωρεί, αλλά δε θα έπρεπε γιατί ο άνθρωπος που φεύγει από εδώ και στο εξής θα είναι συνέχεια ευτυχισμένος και δε θα πονάει πια κι εμείς θα είμαστε ευτυχισμένοι που είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε έναν τόσο καλό άνθρωπο στη ζωή μας. Ο συγκεκριμένος παπάς λίγα χρόνια μετά έχασε ξαφνικά ένα του παιδί και ούτε μαύρα φόρεσαν τα υπόλοιπα παιδιά του, ούτε η γυναίκα του (εντάξει δε φόραγε εμπριμέ, αλλά ολόμαυρο σχεδόν καθόλου δεν έβαλε) και τη ζωή συνέχισαν κανονικά τα παιδιά του και για καφέ έβγαιναν και όλα γύρισαν πολύ γρήγορα στον κανονικό τους ρυθμό. Και ο παπάς έλεγε δεν κλαίω γιατί ο γιός μου είναι σε καλά χέρια, αλλά καμιά φορά το βράδυ επειδή εκτός από παπάς είμαι και πατέρας με πιάνει το παράπονο και μου λείπει ο γιος. Αλλά τότε η γυναίκα μου, μου το θυμίζει πως είμαστε εδώ για να ζούμε και να ευγνωμονούμε το θεό κλπ,κλπ, κλπ. Απλά, χωρίς πολύ κλάμα, χωρίς να πέσει η δυστυχία να πλακώσει το σπίτι σας. Το ξέρεις και το ξέρω πως από το να βλέπεις τον άλλον κυριολεκτικά να αργοπεθαίνει από τον καρκίνο, προτιμάς να ξεκουραστεί και να τον θυμάσαι όπως ήταν κάποτε. Στην κηδεία και στο μνήμα δεν έχεις κανένα λόγο να πάρεις τόσο μικρό παιδάκι. Δε θα της προσφέρει τίποτα. Καλύτερα να της μείνει η εικόνα που είχε.
Καλημέρα...Δεν το έχω βιώσει για να κάνω την ειδική...Μακάρι να μπορούσα να σε βοηθήσω...Όμως από ότι είδα από τα σχόλια οι περισσότερες κοπέλες προσπαθούν να σε συμβουλεύσουν στο πως να χειριστείς την διαδικασία της ταφής. Εγώ θεωρώ ότι θα πρέπει να σκεφτείς ή να συμβουλευτείς κάποιον ειδικό για το πως θα χειριστείς το θέμα του ότι η θεία σου θα φύγει τόσο νέα. Γεγονός που στο μυαλουδάκι της μπορεί να μετατραπεί σε φόβο ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να συμβεί κάτι και στους γονείς της που είναι νέοι... Και αυτό ακόμα εγώ δεν έχω κάτσει να το προετοιμάσω, αν μη κακό συμβεί οτιδήποτε, για να το εξηγήσω στον 4χρονο γιο μου...Από δική μου ηλιθιότητα μια φορά καθώς μαγειρεύαμε μαζί στην κουζίνα λίγες μέρες πριν τα γενέθλια του και ενώ ήταν αρρωστούλης, του ανέφερα πως είχα έναν παππού που πέθανε. "Γιατί πέθανε?" με ρώτησε. Γιατί ήταν μεγάλος, του απάντησα..."Γιατί, άμα μεγαλώνουμε πεθαίνουμε?"με ξαναρωτά εμφανώς προβληματισμένος καθώς εγώ η έξυπνη το τελευταίο διάστημα του έλεγα πως μεγάλωσες και πως μεγάλωσες..Μόλις κατάλαβα τη γκάφα μου, πήγα να το διορθώσω αλλά με άλλη γκάφα..."Ήταν μεγάλος και πολύ άρρωστος και για αυτό πέθανε" του λέω. "Γιατί άμα αρρωσταίνουμε οι άνθρωποι πεθαίνουμε?" με ξαναρωτά..Ε, τότε μπλόκαρα, δεν ήξερα πως να το χειριστώ, και άλλαξα κουβέντα διπλωματικά... Οπότε, ίσως θα είναι καλό μιας και φαντάζομαι κάπου θα ακούσει κάποιον να λέει για το πόσο νέα ήταν η θεία σου όταν της συνέβη όλο αυτό, να την προετοιμάσετε, δε ξέρω πως, για να καταλάβει και να μη φοβηθεί ότι μπορεί να χάσει και σας...Γιατί ίσως αυτό προκαλέσει φόβο και άγχος στο αγγελούδι σας.. Εύχομαι να πάρουν όλα το δρόμο τους όπως πρέπει..
Λυπάμαι πολυ για τη θεία σου..έχω χάσει και γω τον παππού μου απο την ίδια αρρώστια οταν ήμουν 10 χρονων και εκείνος 60.. Δύσκολες καταστάσεις..εμένα μου είχαν εξηγήσει τι γινόταν αλλα στην κηδεία δεν με είχαν παρει μαζι..το κάθε παιδι ειναι διαφορετικό..αλλα ειναι πιο ευαίσθητα και αλλα όχι..συμφωνώ με τις κοπέλες που έγραψαν να συμβουλευτεις κάποιον ειδικό..γιατί θα σου δώσει απάντηση στο ερώτημα σου με βάση το χαρακτήρα του παιδιού σου και αυτο ειναι το καλύτερο..εδώ κάθε μανούλα σου απαντάει με βάση της δικές της εμπειρίες και δεν ειναι βέβαιο ότι το παιδι σου θα αντιδράσει με τον ίδιο τροπο..κάπου είχα διαβάσει(δεν ειμαι σίγουρη όμως ότι θυμάμαι καλα) ότι μέχρι την ηλικία των 10 ειναι καλο να μην παίρνουμε τα παιδιά στην κηδεία,μετα τα 10 τα ρωτάς αν θέλουν να έρθουν..καλη δύναμη..
Τα παιδιά καταλαβαίνουν πολύ περισσότερα από όσα νομίζουμε και πιστεύουμε ότι μπορούν να αντέξουν. Ήδη το παιδί ξέρει πως η θεία είναι άρρωστη, οπότε όταν συμβεί το μοιραίο, εξήγησε της με απλά λόγια, πως είσαι στεναχωρημένη εσύ, η γιαγιά και όλοι οι συγγενείς γιατί η θεία αρρώστησε ακόμα περισσότερο και οι γιατροί δεν μπόρεσαν να την κάνουν καλά. Τώρα θα γίνει μια τελετή, που θα μαζευτεί όλη η οικογένεια και φίλοι για να την χαιρετήσουν. Θα μπορούσες ίσως να την πάρεις μαζί στην τελετή. Δεν χρειάζεται να την φέρεις σε επαφή με φέρετρα κ.τ.λ. αλλά να παραστεί στο πλάι του μπαμπά της για παράδειγμα, λίγο πιο απόμακρα, σε μια συγκέντρωση συγγενών, θα τη βοηθήσει να πει και το δικό της αντίο συμμετέχοντας στο οικογενειακό έθιμο. Ούτως ή άλλως να αποκλείσεις το παιδί από αυτό που συμβαίνει δεν γίνεται, καλύτερα να του μιλήσεις απλά και ειλικρινά για το τι συμβαίνει και να το αφήσεις να συμμετέχει όπως και σε ότι θέλει, προσπαθώντας μόνο να το προφυλάξεις από υπερβολικές εκφράσεις λύπης και μακάβριες εικόνες και συζητήσεις.
το καθε παιδι αντιλαμβανεται πολυ διαφορετικα την απωλεια.στην θεση σου θα συμβουλευομουν εναν παιδοψυχολογο.καλο κουραγιο στην οικογενεια σας
Eίναι πολύ δύσκολο και τραγικό γιατί είναι νέα γυναίκα η θεία σου αλλά χρειάζεται μεγάλη δύναμη και κουράγιο να το αντιμετωπίσετε.Πρέπει να ρωτήσεις παιδοψυχολόγο γιατί η μπουμπού είναι πολύ μικρή και δεν πρέπει να στιγματιστεί η τρυφερή της καρδούλα.Και θα πράξετε αναλόγως.Υπομονή όσο γίνεται και συμπαράσταση στη μαμά σου και ειδικά στη γιαγιά σου..Αν μείνετε ενωμένοι και πολύ αγαπημένοι αυτή την δύσκολη στιγμή ο πόνος θα απαλυνθεί.Στέλνω την αγάπη μου στη θεία σου ας μην την ξέρω,ας μην την έχω δει ποτέ και εύχομαι βαθιά μέσα μου να γίνει ένα θαύμα,γιατί μόνο αγάπη χρειάζεται η ζωή μας.
Μαμά Βάσω θα σου πω εν συντομία τι έκανα εγώ σε αντίστοιχη κατάσταση και πήγε Απίστευτα καλά. Η μητέρα μου έφυγε το Φεβρουάριο που μας πέρασε μετά από πολλούς μήνες μέσα-έξω στα νοσοκομεία, από μετάσταση στους λεμφαδένες και στα οστά. Η κόρη μου μόλις είχε κλείσει τα 3 όταν εντοπίσαμε το πρόβλημα και 3,5 όταν πια τη χάσαμε. Λίγες μέρες πριν φύγει και εφόσον ήταν πασιφανές ότι από ώρα σε ώρα θα συνέβαινε, φυσικό ήταν να με απασχολούν τα ίδια ζητήματα. Τι θα κάνω με την πανέξυπνη κόρη που δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω και ρωτάει για όόόόλα μέχρι τελικής πτώσεως, που την απασχολούν απίθανα κοινωνικά και φιλοσοφικά προβλήματα (που εμένα ούτε στα 40 μου χρόνια δε μ' έχουν απασχολήσει) κλπ κλπ; Γνώριζε από την αρχή την πορεία των πραγμάτων και σταδιακά την εξέλιξή τους. Πρώτα ότι η γιαγιά της ήταν άρρωστη, ότι ήταν συχνά στο νοσοκομείο, την έπαιρνα και μαζί μου κάποιες φορές και την έβλεπε. Μη φανταστείς πολύ. Ίσα που έμπαινε στο δωμάτιο, τα λέγανε για κάνα-δυό λεπτά και μετά την κατέβαζα στο λόμπυ να καθίσει μαζί με την άλλη γιαγιά ή άλλους συγγενείς κ να παίξει όσο εγώ θα ήμουν επάνω στο δωμάτιο. Να σημειώσω ότι ξεκινώντας η όλη ιστορία με τη μητέρα μου, ξεκίνησε και η δεύτερη εγκυμοσύνη μου (έχω γράψει ένα σχετικό άρθρο εδώ στο "είμαι μαμά" Καρκίνος – Διπολικότητα - Εγκυμοσύνη. Τρία ταξείδια που ξεκινούσαν παράλληλα... ). Το ίδιο γινόταν και στα διαστήματα που η μητέρα μου βρισκόταν εκτός νοσοκομείου, στο σπίτι της. Πηγαίναμε όλοι μαζί και έτσι είχε εικόνα της εξέλιξης. Κάθε φορά λοιπόν, όταν επιστρέφαμε κουβεντιάζαμε για το θέμα (εκτός κι αν έβλεπα ότι δε ήθελε) και της εξηγούσα με πολύ απλά λόγια την κατάσταστη. Φρόντιζα να χρησιμοποιώ λέξεις που γλυκαίνουν την περιγραφή και απέφευγα αιχμηρές ή τρομακτικές λέξεις και φράσεις. Ποτέ όμως δεν της είπα ψέμματα ή γλυκανάλατες παραπλανητικές ιστορίες. Ως τη μέρα που έπρεπε ν' αποφασίσω τί θα κάνω στην κηδεία. Κι ενώ είχα κατά νου να την πάρω μαζί μου, αλλά να την κρατήσει κάποιος και να την απασχολήσει σε κάποιο κοντινό παιδότοπο (γιατί έτσι απαιτούσε η κοινή λογική απέναντι σε ένα 3χρονο), ξαφνικά αντιλαμβάνομαι ότι δε νιώθω καθόλου καλά μ΄ αυτήν την εκδοχή. Μου έμοιαζε με τέλεια κοροϊδία, που θα έπρεπε να συνεχιστεί και για πολύ καιρό μετά και να μπούμε όλοι σε μια διαδικασία συνεννόησης για κάθε μας κουβέντα και δικαιλογίες και μπαλώματα και και και... Κι εμένα όλο αυτό μου έμοιαζε με ίντρικα και δολοπλοκία κι εγώ δεν είμαι γι΄αυτά. Είμαι απλός, ευθής και ξεκάθαρος άνθρωπος. Κι έτσι έκανα το πολύ πολύ απλό: Το προηγούμενο βράδυ από την κηδεία, την πήρα και καθίσαμε ήσυχα οι δυό μας στο κρεβάτι και κουβεντιάσαμε. Της εξήγησα ακριβώς τα στάδια της διαδικασίας και αφού της τα είχα πει όλα, τη ρώτησα τί θέλει εκείνη να κάνει. Μου είπε πως προτιμάει να έρθει. Τη ρώτησα και την ξαναρώτησα και πάλι το ίδιο μου απήντησε. Είναι και παιδί με απόλυτες θέσεις! Όχι χωρίς σκέψη όμως. Σκέφτεται και απλά μετά ξέρει τι θέλει. Κι επειδή θα αναρωτιέσαι πώς της εξήγησα κάθε στάδιο, θα σου πω χοντρικά. Της είπα ότι η γιαγιά μας χαιρέτισε και ξεκίνησε το ταξείδι της για να πάει κοντά στο Θεό, το Χριστούλη και την Παναγίτσα... Αλλά για να πάει αυτό το ταξείδι, χρειάζεται να τη χαιρετίσουμε κι εμείς. Θα μαζευτούμε λοιπόν όλοι όσοι την αγαπάμε και θα πάμε σ' ένα μέρος που λέγεται κοιμητήρι. Εκει, α) Θα χαιρετήσουμε το σώμα της -που δε θα ξαναδούμε- με μια ειδική τελετή και β) θα προσευχηθούμε για να γίνει η ψυχούλα της ανάλαφρη και να πάει κοντά στο θεούλη... Οι λεπτομέρειες τώρα: Θα βάλουμε τη γιαγιά σ' ένα μεγάλο κουτάκι που τη χωράει ολόκληρη κι αυτό θα είναι το όχημά της και το κρεβάτι της μαζι. Θα μαζευτούμε πρώτα σ΄ένα χώρο που κάθε ένας μπορεί να περάσει και να τη χαιρετίσει με ένα φιλί. Είναι πολύ πιθανό οι άνθρωποι που θα είναι εκεί, να φοράνε σκουρόχρωμα ή μαύρα ρούχα, γιατί μ' αύτόν τον τρόπο δείχνουν ότι είναι στενοχωρημένοι. Ή μπορεί και να κλαίνε γιατί θα είναι πραγματικά στενοχωρημένοι. (Κάποια της τα περιέγραφα και με όρους που χρησιμοποιεί η ίδια όταν ζωγραφίζει, πχ θα έχουν τα προς τα κάτω τους, δηλ όπως όταν ζωγραφίζεις στα ανθρωπάκια σου το στόμα προς τα κάτω. Δε θα έχουν τα προς τα πάνω τους, όπως όταν τα σχεδιάζεις με το στόμα προς τα πάνω...). Μετά θα πάμε στην εκκλησία, αλλά εκεί δεν θα μπορούμε να είμαστε μαζί συνέχεια. Εγώ, ο παππούς και ο θείος θα καθόμαστε σε καρέκλες που θα είναι κοντά στο κουτάκι της γιαγιάς κι όλοι υπόλοιποι θα είναι λίγο πιό μακριά. Κι εσύ αν θες να μπεις στην εκκλησία δε θα μπορείς να είσαι ακριβώς δίπλα μου, εκτός κι αν το θες και μπορείς να παραμείνεις ήσυχη. Μπορείς να καθίσεις με τον μπαμπά ή με όποιον εσύ θέλεις, όμως θα πρέπει να μην κάνεις φασαρία. Μπορεί να με δεις να κλαίω κι εγώ. Είναι πολύ φυσικό γιατί θα χαιρετάω τη μανούλα μου. Μπορείς αν θες και να μην είσαι στην εκκλησία, αλλά έξω με τη νονά πχ και να κάνεις βόλτα. Όταν τελειώσουμε από κει, θα πάρουμε το κρεβατάκι και τη γιαγιά και θα πάμε να το ακουμπήσουμε σ' ένα μέρος πολύ όμορφο, κάτω από τα δέντρα, για να ξεκουραστεί στη δροσιά και να το χαιρετήσουμε για πάντα. Κι επειδή όλοι θα έχουν θυμηθεί κάτι υπέροχο από τη γιαγιά και θα θέλουν να το διηγηθούν και στους άλλους, θα μαζευτούμε σ' ένα καφενεδάκι να τα πούμε και μπλα μπλα μπλα.... Ελπίζω να κατάλαβες το πλαίσιο γύρω από το οποίο κινήθηκα. Με άκουγε με απίστευτη προσοχή, με ρωτούσε φυσικά για όποια λεπτομέρεια δεν είχα εξηγήσει επαρκώς, αλλά στο τέλος ήταν απόλυτα ξεκάθαρη ότι ήθελε να έρθει και να χαιρετήσει κι εκείνη τη γιαγιά της. Και την επομένη, πρίν από κάθε στάδιο τη ρωτούσα για να δω τι θέλει να κάνει. Βέβαια έκανε κι αρκετές βόλτες και με τρόπο έχασε κάποια μικρά κομμάτια (για τα οποία ακόμα μου το χτυπάει ότι δεν τα είδε), αλλά το τόπ για μένα και η μεγάλη έκπληξη ήταν το πόσο ήσυχη στάθηκε και τήρησε όσα είχαμε πει, σε πλήρη αντίθεση με το χαρακτήρα της, όπου με τη ζωντάνια και την ανησυχία που τη διακρίνει θα μπορούσε να μας έχει ακούσει όλο το οικοδομικό τετράγωνο. Και φυσικά ξανά αποσπασματικές κουβέντες μετά και ερωτήσεις από κείνη σε ανύποπτες στιγμές και κόντρα ερωτήσεις και δώστου απαντήσεις... Όμως το πιό τρυφερό μετά από καιρό, ήταν όταν κάποιες φορές με έπιανε το μάτι της να είμαι δακρυσμένη ενώ εκείνη έπαιζε και να έρχεται να μ΄ αγκαλιάζει και να μου λέει: Μαμά μη στενοχωριέσαι, ξέρω κλαίς για τη μανούλα σου, αλλά αφού εκείνη μπορεί να είναι κοντά μας κι ας μην τη βλέπουμε εμείς, δε χρειάζεται να κλαίς... Εγώ πάντως μετά από όλο αυτό, ήμουν ήρεμη, περήφανη και σίγουρη ότι έπραξα το σωστό για την οικογένεια και την κόρη μου κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες. Αλλά κι εγώ αντίστοιχα όταν κάνω φλάς μπακ στα "μικράτα" μου και θυμάμαι πόσο προστατευμένη με είχαν οι δικοί μου από κάτι τέτοια θέματα, το φέρω βαρέως και δε συμφωνώ για διάφορους λόγους. Αντίθετα, θυμάμαι πως είχα εκτιμήσει πολύ το γεγονός ότι με είχαν αφήσει να χαιρετήσω τον παππού μου, παρότι ήμουν πολύ μικρή. Υπάρχουν όμως κι άλλοι τρόποι για να της έρθει πιό γλυκά. Σκέψου πχ να εκτυπώσετε φωτό και να φτιάξετε ένα κολάζ με τις ευχές της ίδιας της θείας σας και να το έχετε σε κάποιο τοίχο κοντά σας... Πάντως σε όποια περίπτωση, αν δεις τα σκούρα, απευθύνσου σε ειδικό για το θέμα της απώλειας. Αυτά. Ελπίζω να σε βοήθησα λιγάκι. Καληνύχτα και καλή δύναμη...
Εγω θα σου προτεινα να συμβουλευτεις ψυχολογο η παιδοψυχολογο.Μονο απο εκει θα παρεις σωστες και εγκυρες συμβουλες για το πως να το χειριστεις...εγω δηλαδη αυτο θα εκανα,πιστευω θα ηταν πιο ασφαλες και για το παιδι μου.Καλη δυναμη ευχομαι και να περασει ολο αυτο οσο πιο ανωδυνα για την παιδικη ψυχουλα...
Λυπαμαι για οσα περνατε... τα παιδια δεν αντιλαμβανοντε τι εστι θανατος και απωλεια οπως τον αντιλαμβανομαστε εμεις, αν ειναι κοντινοι ανθρωποι που εβλεπαν καθημερινα, με το περασμα των ημερων καταλαβαινουν την ελειψη της παρουσιας του προσωπου και εκει αρχιζουν οι ερωτησεις... πως να προετοιμασεις ενα παιδι, εδω δεν μπορουμε εμεις να το δεχτουμε, πως να προετοιμασεις ενα παιδι... με απλες λεξεις, χωρις πολλες λεπτομεριες αναλογα την ηλικια του παιδιου λες παντα την αληθεια ειδικα οταν κανει ερωτησεις... προσωπικα θα ελεγα, ειναι αρρωστη, πονα, κουρασμενη και ο θεουλης καποια στιγμη θα την παρει παρεουλα να ξεκουραστει και μετα θα ελεγα, εγινε αστερακι στον ουρανο και μας βλεπει απο εκει και μας προσεχει, μας χαμογελα.... και μια συμβουλη, μην διστασεις αν νοιωσεις να κλαψεις μπροστα στο παιδι, ο θανατος καλως ειναι κακως ειναι μεσα στην ζωη μας, εισαι στεναχωρημενη και κλαις γιατι σου λειπει, οπως κλαιει και το παιδι οταν στεναχωριεται, αλλα πολυ συντομα θα σου περασει και θα ξαναγελασεις... ευχομαι να γινει ενα θαυμα και να αργησει να ερθει το ''αναποφευκτο'', κουραγιο και να χαιρεσαι την οικογενεια σου!!
ακριβως τα ιδια ζω και εγω 10 μερες τωρα που μας ανακοινωσαν οτι η αγαπημενη μας γιαγια εχει καρκινο.η γιαγια που μας μεγαλωσε και παντα φροντιζε για ολους και για ολα.που μεχρι τις 20 αυγουστου εκανε τα παντα στο σπιτι και ξαφνικα απο την μια μερα στην αλλη ηρθαν τα πανω κατω.1 με 3 εβδομαδες μας ειπαν.η χειροτερη μορφη χτυπησε την γιαγιουλα μου και απο τοτε τα ματια ολων μας ειναι μονιμα δακρυσμενα.πως θα το πω στην κορη μου ειλικρινα δεν ξερω....συχνα σκεφτομαι οτι ειναι μεγαλη γυναικα και ευτυχως που ειναι εκεινη και οχι καποιος νεοτερος.ειναι ομως ο ανθρωπος μας και 200 ετων να ηταν ο πονος της απωλειας ειναι ιδιος.παντως ειλικρινα τα τελευταια χρονια πιο πολλοι ειναι οι θανατοι απο καρκινο παρα απο κατι αλλο.ΓΙΑΤΙ?????
Μερικές φορές το να εξηγήσεις κάποια πράγματα, ειδικά ένα τόσο σοβαρό θέμα, σε ένα τετράχρονο παιδάκι είναι κάτι πολύ δύσκολο. Επίσης αρκετές φορές δεν υπάρχει κάποιος καλός τρόπος για να το πεις, απλά πρέπει να το πεις. Αλλά σε ένα τετράχρονο παιδί πως; Ίσως θα έπρεπε να αρχίζεις σιγά σιγά να την προετοιμάζεις για εκείνη ή μάλλον για εκείνες τις ημέρες (γιατί ο θρήνος κ το πένθος για τον χαμό του αγαπημένου σας προσώπου δεν θα διαρκέσει μόνο μια ημέρα). Προσπάθησε να βρεις κάποιο βιβλίο που μιλάει για τον θάνατο κ απευθύνεται σε παιδιά της ηλικίας της κόρης σου. Να της πεις ότι σύντομα η θεία θα φύγει από κοντά σας κ ότι δεν θα την ξανά δείτε, αλλά όσο πιο απλά γίνεται κ εσύ να προσπαθήσεις να είσαι όσο πιο ήρεμη γίνεται όταν την μιλάς. Βασικά νομίζω ότι αυτό είναι το πιο σημαντικό κ όχι πως θα της το πεις κ τι ακριβώς λόγια θα χρησιμοποιήσεις για να της το εξηγήσεις. Αν δει εσένα να τρέμεις ή να κλαίς, να είσαι ευάλωτη κλπ κλπ τότε κ αυτή θα αντιδράσει με τον ίδιο τρόπο όπως κ εσύ. Αλλά αν δει την μαμά της ήρεμη, σταθερή, συγκρατημένη τότε σίγουρα θα το πάρει όλο αυτό πιο "εύκολα". Τα παιδιά αντιγράφουν κ μιμούνται συμπεριφορές κ επίσης αντιλαμβάνονται ακριβώς τι γίνεται στο περιβάλλον τους κ πότε η μαμά τους είναι στεναχωρημένη κ πότε κάτι κακό έχει συμβεί. Θα σου πω ένα παράδειγμα (πολύ απλό κ άσχετο με αυτό που συμβαίνει στην οικογένεια σου, αλλό στο γράφω για να καταλάβεις), έχω μια ανηψια, τώρα είναι 6 αλλά το περιστατικό αυτό είχε γίνει όταν ήταν 2 χρονών. Τότε είχαν μπει διαρήκτες στο σπίτι του αδερφού μου κ έτυχε να είμαι κ εγώ εκεί για επισκέψη (ζουν στο εξωτερικό). Έγινε ένας πανικός στο σπίτι κ φοβηθήκαμε αρκετά γιατί αυτό έγινε το βράδυ ενώ κοιμόμασταν στο επάνω πάτωμα. Η νύφη μου τρόμαξε πάρα πολύ κ έκλαιγε δυνατά στην αγκαλία του αδερφού μου. Έπρεπε να ήσουν εκεί να δεις τα γεμάτα τρόμο μάτια της ανηψιάς μου, που δεν καταλάβαινε τι είχε γίνει (για την διάρηξη λεω) αλλά καταλάβαινε απόλυτα κ 100% ότι η μαμά της δεν ήταν καλά. Πιο πολύ με είχε σοκάρει το βλέμμα της ανηψιάς μου παρά η ίδια η διάρρηξη ή το κλάμα της νύφης μου. Γι' αυτό προσπάθησε να είσαι όσο πιο ήρεμη κ μη συναισθηματικά φορτισμένη γίνεται εκείνη την στιγμή που θα της μιλάς. Δεν θέλω να δεις αυτό το βλέμμα που είχα δει εγώ τότε. Κάτι τελευταίο, είμαι της γνώμης ότι θα ήταν καλύτερο να μην πάρετε μαζί σας την μικρή στην κηδεία, νομίζω ότι είναι πολύ μικρή για κάτι τέτοιο. Από την άλλη τα παιδιά, ακόμα κ τα τετράχρονα, πολλές φορές αντέχουν πολλά περισσότερα απ' ότι εμείς οι μεγάλοι νομίζουμε ότι μπορούν να αντέξουν, Πάντως αν την πάρετε μαζί σας καλύτερα να μην είναι στην πρώτη γραμμή κ ας την έχει κάποιο άλλο άτομο της οικογένειας σας που το ξέρει καλά κ το αγαπάει (πχ οι γονείς του άντρα σου). Κουράγιο σου εύχομαι κ όλες οι στιγμές που έζησες με την θεία σου να μείνουν χαραγμένες στο μυαλό σου, να την θυμάσαι κ να χαμογελάς!
Λυπάμαι πολύ για αυτό που συμβαίνει στην θεία σου και εύχομαι ένα θαύμα να τα αλλάξει όλα!όμως σε περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε καλά εγώ έχω την άποψη να πεις στην μικρή σου την αλήθεια με ωραίες λέξεις.εμείς χάσαμε πριν λίγο καιρό τον παππού μας ο μικρός μου ήταν λίγο πιο μικρός από την κόρη σου.όλοι μου έλεγαν να τον κρατήσω μακριά από όλα αυτά αλλά εγώ δεν ήθελα να γεμίσω ψέμματα το μυαλουδάκι του και ελπίδες ψεύτικες την καρδούλα του.Αποφάσισα λοιπόν να του πω (μιας και είχε δει τον παππού του να ταλαιπωρείται από την ίδια αρρώστια) πως ο θεούλης αποφάσισε πως ήρθε η ώρα ο παππούς να ξεκουραστεί,έτσι τον πήρε μαζί του στον ουρανό που τα φάρμακα και τα σωληνάκια δεν θα τα χρειάζεται πλέον.δεν θα πονάει θα είναι καλά και θα μας προσέχει όλους από κει.Βέβαια δεν είναι απλό θα έχεις πολλές ερωτήσεις να απαντήσεις μετά .Ο δικός μου με το που πάμε στο χωριό πάει ακόμα και κοιτάει αν είναι εκεί ο παππούς δεν το λέει αλλά τον βλέπω.Στην κηδεία δεν τον πήρα μίλησα και με ειδικό και μου είπε πως καλό είναι σε τόσο μικρή ηλικία να έχει την εικόνα του παππού ζωντανού .¨ομως σε μνημόσυνα κτλ ήταν παρόν.επίσης να είσαι προετοιμασμένη πως θα ακούσεις φόβους όπως θα πάτε και εσείς στο θεούλη και η άλλη θεία κτλ.εμένα τον βοήθησε να έχει μια φωτογραφία του παππού στο δωμάτιο του, την ζήτησε ο ίδιος,ελπίζω να σε βοήθησα λιγάκι και πάνω από όλα εύχομαι να πάνε όλα καλά με κάποιο τρόπο και να μην χρειαστεί να ζήσετε τίποτα από αυτά.
Καλησπέρα ! Διάβασα το κειμενο σας και πραγματικα καταλαβαινω τον πονο σας καθως ετσι εχασα και εγω τον παππου μου πριν λιγα χρονια !!! Ο σον αφορα το θεμα του παιδιου μιας και ειμαι νηπιαγωγος , γνωριζω πως ειναι ενα πολυ ευαισθητο και δυσκολο θεμα το ''πενθος'' , Αλλα ειναι εντυπωσιακο πως αυτο το θεμα ειναι τελικα δυσκολο προς τους ενηλικες για το πως θα το διαχειριστουΝ και πως να το πουν στα παιδια. Αρχικα τα παιδια ειναι πολυ πιο δυνατα απο εμας και καταλαβαινουν οπως αναφερατε τα παντα , βλεπουν πιο καθαρα απο μας για αυτο αλλωστε και πολλες φορες με ατακες ή απαντησεις τους μας αποστομωνουν. Το καλυτερο που μπορουμε να πουμε στα παιδια ειναι την αληθεια. Ναι ειναι σκληρο το ξερω. αλλα ειναι το καλυτερο για ολους. γιατι μαθαινουν απο μικρη ηλικια την αληθεια για καποια φυσιολογικα πραγματα , δηλαδη , την βιολογικη εξελιξη του ανθρωπου. Μπορειτε φυσικα να πειτε την αληθεια στο παιδι τι επροκειτο να γινει , που πηγαινει το σωμα , τι γινεται .... φυσικα οχι με λεπτομερειες αποκρουστικες ... μεχρι εκει που ειναι για την ηλικια του καθε παιδιου. Κ φυσικα για το θεμα αργοτερα που ευχομαι να αργησει πολυ αυτη η στιγμη που θα επισκευτει την τελευταια κατοικια η γυναικα , μπορειτε να αφησετε την επιλογη στο παιδακι αν θελει να δει ή οχι. Επισης καλο θα ηταν να υπαρχει ηρεμια στο γυρω περιβαλλον για να μην ταραχθει η ψυχολογια του η οποια θα ειναι πολυ ευαισθητη την παρουσα περιοδο. Πιθανοτατα θα υπαρξουν αρνητικες αντιδρασεις πανω σε αυτο το κειμενο γενικα αλλα ειναι πολυ καλυτερο να γνωριζει την αληθεια και οχι ιστοριες οπως συννεφακια κτλ. Αν θελετε να παρουσιασετε το θανατο πιο ευκολα για εσας υπαρχει ενα παραμυθι που λεγεται "αντιο ποντικουλή " του Robie H. Harris εκδοσεις Ελληνικη Παιδεία Α.Ε. Ειναι ενα αρκετα καλογραμμενο βιβλιο. Καποιο αλλο αντιστοιχο παραμυθι δεν γνωριζω. Τελος υπαρχουν και βιβλια ψυχολογιας που μπορουν να σας βοηθησουν και να δωσουν πολυτιμες συμβουλες. Ελπίζω να σας βοηθησα και να μην σας κουρασα με το κείμενο !
Δεν ξερω ειλικρινα εαν η συμβουλη που θα σου δωσω ειναι η ''σωστη'' Ειναι απλα αυτο που εγω θα εκανα στη θεση σου... Το κοριτσακι σου ειναι πολυ μικρο για να καταλαβει το οτιδηποτε...Κ αν κ πιστευω οτι δε θα το στιγματισει τοσο η θεα της κηδειας αλλα θα το στιγματισει ο δικος σας ο πονος που ειστε τοσο αγαπημενα της προσωπα...θα σας δει να κλαιτε κ να φωναζετε ισως... Εχω χασει τον πατερα μου κ οι σκηνες που εκτυλισσονται σε τετοια γεγονοτα καθε αλλο παρα για παιδια ειναι... Επειτα νομιζω οτι κ εσυ δεν θα μπορεσεις να εκφρασεις τον πονο σου αν ειναι κοντα σου η κορουλα σου... Λεγοντας σου ολα αυτα θα καταληξω οτι η γνωμη μου ειναι να αφησεις την μικρουλα σου στην αλλη τη γιαγια..να αρχισεις ηδη να της μιλας οτι η γιαγια αυτη θα παει ενα ταξιδι στο θεουλη... κ οτι θα της αρεσει τοσο πολυ εκει που δε θα ξαναγυρισει αλλα εμας θα μας αγαπαει κ θα μας προσεχει απο ψηλα. Κ οταν φτιαχτει το ''σπιτακι'' της να πας τη μικρη σου να αναψει ενα κερακι. κ να ξερει οτι εκει ειναι το τελευταιο σπιτακι της γιαγιας..Σαν ενα παραμυθακι με λυπημενο τελος... καλο κουραγιο... Καλη δυναμη...
Αστο στους ειδικους...http://www.merimna.org.gr/
Manoula Vasw kalispera.katarxas na sou zhsoun ta plasmatakia sou!!!!!!! Lypamai pragmatika gia thn theia sou kai gia kathe anthrwpo poy ypoferei me ayth thn palioarwstia poy vasanizei toso kosmo kai pleon einai anekselenktos.elpizw toulaxiston h gynaika na mhn ponaei kai ypoferei.:(( Oso gia thn mikrh sou.. to eipes monh sou, to paidi katalavenei ta panta kai stenaxwriete.kata thn dikh mou gnwmh kalo einai to paidi sou an erthei ekrinh h wra na mhn to pareis mazi sou.einai poly mikro kai poly pithano na fovithei giati akoma den gnwrizei.h lysh na thn afiseis sthn allh ths giagia nomizw einai h kalyterh.twra gia to pws tha thn proetoimaseis? Se ena arthro pou eixan anevasei elege pws kapoies fores sta paidia prepei na poume psematakia gia to kalo tous.xwris omws na se vlepei na ponas! Pistevw pws prepei prwta ESY na proetoimasteis kala psyxologika kai meta tha mporeseis na proetoimaseis kai thn mikrh sou. Sygnwmh an se kourasa alla exei poly syzhthsh to thema sou.sou eyxomai kalh dynamh..!!!!!
Αχ Βάσω.... Πόσο σε νιώθω και καταλαβαίνω την αγωνία σου.... Σε μια τέτοια κατάσταση βρίσκομαι κι εγώ.... Ο μπαμπάς μου είναι με καρκίνο και στους δύο πνεύμονες διαγνωσμένο από τον περασμένο Νοέμβριο. Έχει κάνει τον πρώτο κύκλο χημειοθεραπειών, μειώθηκαν σημαντικά οι όγκοι και μέσα στους τέσσερις μήνες που τον άφησε ο γιατρός χωρίς θεραπείες για να ξεκουραστεί ο οργανισμός του αυτά ξαναμεγάλωσαν και τώρα σε λίγες μέρες ξεκινά τον δεύτερο κύκλο φτου κι από την αρχή.... Έχω δυο παιδιά, ο γιος μου είναι σχεδόν 12 ετών και η κόρη μου 10. Η αγωνία μου και το άγχος μου είναι πώς μπορώ να προετοιμάσω αυτά τα δυο παιδιά, τα εγγόνια του, που μεγάλωσαν στα χέρια του που έχουν αδυναμία στον παππού και ο παππούς αδυναμία στα δυο μοναδικά του εγγόνια για το ενδεχόμενο του θανάτου.... Είναι πολύ σκληρό και δύσκολο να κάνεις κάτι το οποίο εσύ η ίδια αρνήσαι πεισματικά ότι πρόκειται να συμβεί και ελπίζεις στο θαύμα, προσεύχεσαι στο Θεό να τον κάνει καλά και όλα να είναι ένα κακό όνειρο. Ήδη είναι δύσκολο όταν ο παππούς χρειάζεται να πάει για τις χημειοθεραπείες στο νοσοκομείο και πας να τα πάρεις από το σχολείο και σε ρωτάνε:"Γύρισε ο παππούς;" Και ακόμη πιο δύσκολο όταν χρειάστηκε 3 φορές να νοσηλευτεί. Παρ' όλο που είναι μεγάλα παιδιά δεν παύει να πονάς και να σφίγγεις τα δόντια όταν τα γεμάτα αγωνία για την υγεία του παππού μάτια τους, σε ρωτούν πότε ο παππούς θα βγει από το νοσοκομείο. Πόσο πιο δύσκολο θα είναι να τα προετοιμάσεις για κάτι τέτοιο..... Μακάρι να μην νιώσουν τα παιδάκια μας την απώλεια των αγαπημένων τους προσώπων.... Να γίνει το θαύμα και να γίνουν οι άνθρωποί μας καλά.... Μακάρι να μας δίνει ο Θεός δύναμη...... Συγνώμη αν σε κούρασα....
Λοιπόν το ιδιο αντιμετώπισα και εγώ με τον αναμενόμενο θάνατο του παππού μου και το πως θα προετοιμασω το γιο μου. Είναι λιιιγο μικρότερος από την κόρη σου,καταλαβαίνει πολλά και ειναι ιδιαίτερα δεμένος με τον προ παππού του. Το τελευταίο διάστημα που ο παππούς χρειάστηκε να νοσηλευτεί του το είχαμε πει και μάλιστα ρωτούσε και ο ίδιος. Τις επόμενες μέρες που ο παππούς επέστρεψε σπίτι πηγαίναμε συνέχεια να τον δούμε και ο μικρός έβλεπε και μπορούσε να κρίνει οτι ο προπαππους του ειναι όλο και πιο άρρωστος. Όταν η πορεία φάνηκε πως δεν ειναι αναστρέψιμη τον έπιασα να συζητήσουμε. του είπα πως "ο παππούς είναι πολυ πολυ άρρωστος και πολυ πολυ γεράκος και έχει κουραστεί πολυ από όλη αυτή την κατάσταση. Και πως όταν γίνεται αυτό οι άνθρωποι πηγαίνουν στα αγγελάκια να ξεκουραστούν. Έτσι του εξήγησα έγινε και με τον άλλο μας παππού- τον οποίο ξέρει από φωτογραφίες μόνο- και τώρα ειναι αγγελάκι και αυτός και μας προσέχει και με πρόσεξε και εμένα πολύ μια φορά που αρρώστησα. Τώρα και ο παππούς Σ αν δει οτι έχει κουραστεί παρα πολύ θα θελήσει να παει και αυτός στα αγγελάκια και να μας προσέχει από εκεί. Εμείς βέβαια θα στεναχωρηθούμε καπως αλλά δεν πρέπει γιατί για αυτόν θα είναι πιο καλά, και πάντα θα μπορούμε να τον βλέπουμε και στον ύπνο μας άλλωστε για να μη μας λείπει." Και αλήθεια κατανόησε τα πάντα, το δέχτηκε καλά και νομίζω ήταν πολυ καλύτερα που του τα εξηγησα. Στη κηδεία όμως είχα αποφασίσει να μην τον έχω μαζί μου, βρες καπιον δικό σου άνθρωπο να κρατήσει τη μικρή. Τελικά ο παππούς έφυγε σήμερα το πρωί, τα πράγματα ήρθαν έτσι που εγώ είμαι στη άλλη ακρη κυριολεκτικά της Ελλάδας και δεν προλαβαίνω την κηδεία του, στο γιό μου το είπα πως ο προπαππούς αποφασισε τελικά να ταξιδέψει (γιατί κάπως έτσι ήσυχο ήταν το τέλος του) και αλήθεια σου λέω το νιώθω σα μνημοσυνο που σου γράφω τώρα.Εύχομαι ότι καλύτερο για την οικογένεια σου και έτσι για να χαμογελάσουμε λίγο ο μικρός μου τον έχει σήμερα κάπως σαν ήρωα τον παππού γιατί μπορεί να πετάξει
Καταρχήν να σας ευχηθώ κουράγιο για όλη αυτή την περιπέτεια. Περάσαμε κ εμείς κάτι παρόμοιο με την πεθερά μουκ ξέρω ότι είναι πολύ οδυνηρό να Βλέπεις τον άνθρωπο σΟΥ να αργοσβηνει. Δεν είναι ειδικός αλλά θα σου προτεινα να μην είναι το παιδί σου στην κηδεία. Όταν ήμουν τρελών ήμουν στην κηδεία του προ παππού μου. Έχω μνήμες από εκείνες τις μέρες. Και απέκτησα κ πολλές φοβίες με τους νεκρούς. Πιστεύω ότι ένα παιδί σε τόσο μικρή ηλικία δεν μπορεί να διαχειριστεί κάτι τόσο μεγάλο. Να χαίρεσαι την οικογένεια σου κ κουράγιο.
Δύσκολη κατάσταση για ένα μικρό παιδάκι...όμως νομίζω πως είναι χρήσιμο να βλέπει όλες τις πτυχές της ζωής και να μην είναι "προστατευμένο" σε ένα παραμύθι. Ίσως χρειάζεται να επισκεφτείς έναν ψυχολόγο που θα σου δώσει τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να χειριστείς την κατάσταση. Νομίζω-και από όσο έχω τύχει να συζητήσω κάποια στιγμή για ανάλογη περίπτωση- ότι για να αποδεχτούν τα παιδιά το γεγονός, πρέπει να δουν την "εικόνα" του αποχωρισμού, όπως έχει, γιατί αν αυτό δε συμβεί και προσπαθήσεις να το εξηγήσεις, δε μπορούν να το φανταστούν, αλλά και θα σου θυμώσουν που δεν επέτρεψες να το ¨ζήσουν". Προετοιμάζοντας λοιπόν το παιδί ίσως χρειαστεί να του πεις για τον κύκλο της ζωής, πως κάποια στιγμή οι άνθρωποι κουράζονται και πηγαίνουν να ξεκουραστούν κοντά στο Θεό, ότι βρίσκονται ψηλά και μας βλέπουν και μας αγαπούν. Έτσι, για να μην αισθανθεί ότι το εγκατέλειψε, αλλά μπορεί να την βλέπει από ψηλά. Μακάρι να πάνε όλα καλά...
Είναι πολύ δύσκολο να χάνεις ένα από τα πιο αγαπημένα σου πρόσωπα!!!Μακάρι να γινόταν κάτι και να άλλαζαν τα πάντα προς το καλύτερο!Γνώμη μου είναι πως καλύτερα να πάρεις τη γνώμη ενός παιδοψυχολόγου για το θέμα της μικρής σου και πως θα την προετοιμάσεις για όλο αυτο!!Καλό κουράγιο εύχομαι σε σένα και την οικογένειά σου,θέλει πολύ δύναμη!!!
κοριτσι μου ποσο σε καταλαβαινω....πριν απο τεσσερα χρονια εχασα την αδελφη μου και αυτη στην ιδια ηλικια με την θεια σου....το πρωτο μου κοριτσακι ηταν τριων χρονων...της ειπα τα κλασικα για ουρανους και αστερια...δεν την πηρα μαζι εκεινη την ημερα την κρατησε μια φιλη μου...δεν χρειαζεται να σας βλεπει ετσι...το μονο που μπορω να σου πω ειναι οτι δεν θυμαται και πολλα μονο το οτι ειδε τον παππου να κλαιει και την θεια της την θυμαται ευχαριστα...σας ευχομαι ολοψυχα καλο κουραγιο και υπομονη...ο χρονος το απαλυνει αλλα το κενο στη καρδια δεν γεμιζει ξανα....αν το ζεις απο τοσο κοντα και εισαι και τοσο δεμενη οσο λες επικεντρωσου στα παιδια αυτο με βοηθησε πολυ καθως και την μαμα μου, λειτουργουν σαν ηρεμιστικο... και θα καταλαβεις οτι οσο κι αν πονας η ζωη συνεχιζει κανονικα....σε κατανοώ οσο δεν φανταζεσαι, τον φοβο και την ανασφαλεια να βγει μια ακομα μερα...με γυρισες πισω και συγκινηθηκα...καλο βραδυ!
είναι πραγματικά πολύ δύσκολη η κατ΄στασή σας.... δεν ξέρω τι να σε συμβουλέψω για αυτό θα σου πω την εμπειρία μου όταν έχασα τον παππού μου που ήμουν 5 1/2 χρονών. ήξερα ότι ο παπούς είναι στο νοσοκομείο αλλά τον περίμενα πότε θα βγεί για να με πάει σχολείο (ότι ξεκινούσα την 1η δημοτικού εκείνο το σεπτέμβρη) με το ποδήλατο όπως μου είχε υποσχεθεί. ένα μεσημέρι ήρθε ο μπαμπάς μου να με πα΄ρει από το σχολείο και αντί να πάμε σπίτι μας άφησε εμένα και τον αδερφό μου σε μια γειτόνισσα. δεν θυμάμαι τπτ από εκέινο το απόγευμα μάλλον γιατί τα έχει μπλοκα΄ρει ο εγκέφαλός μου. το βράδυ όμως που γυρίσαμε σπίτι, είδα μέσα στο σαλόνι το φέρετρο και τον παππού σκεπασμένο εκεί μέσα με ένα σεντόνι. δεν με άφησαν να τον δω και μου είπαν μια βλακεία ότι τον έβαλαν εκεί με ενα φάρμακο για να γίνει καλά και ότι δνε κα΄νει αν τον ξεσκεπάσουμε γιατί θα τον πα΄ρει η νύχτα. εκείνο το βράδυ θυμάμαι ότι μόλις έκλεισα τ αμάτια μου γιοα 'υπνο αμέσως έπρεπε να ξυπνήσω για το σχολείο. την επόμενη εγώ είδα στην αυλή το κάλυμα από το φέρετρο, τότε ήταν που κατάλαβα ότι είχε πεθάνει... αυτό που με βοήθησε στη διαχείριση του πένθους ήταν η ιδέα του παραδείσου στον οποίο βρίσκεται ο παππούς και μας βλέπει όπως μου έλεγε η μαμά μου και η ιδέα της 2ας παρουσίας. ελπίζω ότι θα κάνεις το καλύτερο γαι τη μικρή σου. καλό κουράγιο σου εύχομαι....