Η ανάγκη να περπατάμε τα μωρά είναι κατανοητή. Ειδικά, όταν φαίνεται να τους αρέσει τόσο πολύ. Όταν βοηθάμε τα μωρά μας να περπατήσουν, είναι φανερό πως το απολαμβάνουν, ενώ εμείς παίρνουμε μια γεύση ενός από τα σημαντικότερα ορόσημα της ζωής τους. Ορισμένες φορές μπαίνουμε στον πειρασμό να περπατήσουμε τα μωρά μας γιατί πιστεύουμε πως χρειάζονται βοήθεια να αναπτύξουν τις κινητικές τους δεξιότητες και θεωρούμε καθήκον μας ως γονείς να τους το διδάξουμε. Φοβόμαστε ότι το παιδί μας θα μείνει πίσω αναπτυξιακά, αν δε του δώσουμε κι εμείς ένα χεράκι (κυριολεκτικά).

Οπότε, γιατί κάποιος θα συμβούλευε ενάντια σ’ αυτή την μικρή ευχάριστη εμπειρία;

1. Σωματογνωσία 

«Μόνο ένα παιδί γνωρίζει τον σωστότερο τρόπο με τον οποίο πρέπει να ευθυγραμμίζονται οι αρθρώσεις του».

Με άλλα λόγια, σε ότι αφορά την κινητική ανάπτυξη, τα μωρά είναι αυτοδίδακτα – ξέρουν πράγματι πώς να το κάνουν καλύτερα. Κρατώντας το μωρό από τα χεράκια για να το κινητοποιήσουμε, αλλάζοντας την θέση του ξανά και ξανά, εμποδίζουμε την φυσική του ικανότητα να βρει μόνο του τον τρόπο να ισορροπήσει, την αίσθηση του σώματός του σε σχέση με τον χώρο και να κρίνει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει. Είναι καλύτερο να επιτρέψουμε στα παιδιά μας να περπατήσουν όταν εκείνα είναι έτοιμα, ενθαρρύνοντας ταυτόχρονα την ψυχική και σωματική τους συνείδηση.

2. Ασφάλεια 

Σωματογνωσία και ασφάλεια είναι αλληλένδετα, το να περπατάμε τα μωρά τους δίνει μια ψευδή αίσθηση της ισορροπίας και των ικανοτήτων τους και δεν τους επιτρέπει να γνωρίσουν το σώμα τους – κάτι που μπορεί να είναι επικίνδυνο. Τα μωρά στα οποία δίνεται η ελευθερία να κινηθούν και να αναπτυχθούν με τον δικό τους τρόπο κερδίζουν αυτογνωσία που τους καθιστά ασφαλέστερους. Αποκτούν αίσθηση ισορροπίας και κρίση και έτσι οι κινήσεις τους είναι προσεκτικά υπολογισμένες, και τείνουν να κάνουν λιγότερες απερίσκεπτες κινήσεις. Σε μία μελέτη του 1971 για την φυσιολογική ανάπτυξη της αδρής κινητικότητας στο Pikler Institute, οι ερευνητές περιγράφουν τις κινήσεις των παιδιών (που κατατάχθηκαν στην ομάδα των παιδιών που αναπτύσσονται φυσιολογικά) ως «καλά συντονισμένες, οικονομικές και προσεκτικές». Επισημαίνουν επίσης, ότι «τα παιδιά αυτά, χωρίς εξαιρέσεις, επιτυγχάνουν τις κατάλληλες για την ηλικία τους δεξιότητες».

3. Συνήθειες, εξαρτήσεις

Αν περπατήσετε τα μωρά, πιθανότητα θα θέλουν να το κάνουν ξανά και ξανά. Αυτό όμως όχι μόνο δημιουργεί μία εξάρτηση από έναν ενήλικα για την ισορροπία του σώματος, αλλά και μία συνήθεια την οποία το παιδί πιθανότατα θα θέλει να συνεχίζει πολύ περισσότερο από ότι εμείς. Τα μωρά είναι μεγάλοι λάτρεις της επανάληψης. Τα μωρά που δεν τα περπάτησε κάποιος ή αλλιώς που δεν τα τοποθέτησε, δεν το ζητάνε ποτέ.

4. Πόνος στην πλάτη για τους γονείς

5. Εμποδίζει το ανεξάρτητο παιχνίδι

Η συνήθεια της υποστηρικτικής βάδισης δημιουργεί μία μη απαραίτητη και μη παραγωγική εξάρτηση από έναν ενήλικα για διασκέδαση. Η συμμετοχή του γονέα στην επανάληψη μιας δραστηριότητας έχει ως αποτέλεσμα να του αποσπά την προσοχή ενώ το παιδί θα μπορούσε να αναπτύξει από μόνο του αυτές τις δεξιότητες με τον δικό του τρόπο ή ακόμη να ασχοληθεί με άλλες δραστηριότητες, πιο διδακτικές, δημιουργικές και δραστηριότητες εξερεύνησης.

6. Περιοριστικός

Παρόλο που πιστεύουμε ότι ο καλοπροαίρετος χειρισμός μας, βοηθά ένα μωρό να μάθει πώς να κινείται ελεύθερα, στην πραγματικότητα το περιορίζουμε (ακριβώς όπως κάνουμε όταν το υποστηρίζουμε για να καθίσει ή το κρατάμε για να στηριχτεί). Τα μωρά χρειάζονται πολλές ώρες εξάσκησης κινούμενα ελεύθερα για να κατακτήσουν καινούργιες δεξιότητες. Είναι καλύτερα να ενθαρρύνουμε αυτή την ελευθερία και να τα εμπιστευτούμε να είναι αυτό-καθοδηγούμενα. Μόνο τα μωρά γνωρίζουν τι προσπαθούν να κάνουν και είναι έτοιμα να κάνουν.

7. Απώλεια μεταβατικών κινήσεων

Οι ερευνητές στο Pikler Institute επεσήμαναν επίσης μετά από παρατήρηση 722 παιδιών που μεγάλωσαν σ’ αυτό το ίδρυμα (επίσημη μελέτη της φυσιολογικής ανάπτυξης της αδρής κινητικότητας) ότι τα παιδιά διατηρούσαν ένα «σταθερά υψηλό επίπεδο δραστηριότητας κατά τη διάρκεια όλης της περιόδου εκμάθησης καινούργιων κινητικών δεξιοτήτων και άλλαζαν τη θέση τους κατά μέσο όρο τουλάχιστον μία φορά το λεπτό. Αυτό υποδεικνύει ότι ένα παιδί που περιορίζεται στην ελεύθερη κίνηση στερείται τις πολλές ώρες εξάσκησης στις μεταβατικές θέσεις πριν την κατάκτηση της επόμενης αναπτυξιακής δεξιότητας.

Αυτές οι υπέροχες μεταβατικές θέσεις είναι μία από τις εντυπωσιακές διαφορές που έχουν παρατηρηθεί, στο πέρασμα του χρόνου, ανάμεσα στα μωρά που τους επιτρέπεται να αναπτυχθούν χωρίς παρεμβάσεις και σε εκείνα που δεν τους επιτρέπεται.

Οι μεταβατικές θέσεις είναι δομικά στοιχεία, το καθένα από τα οποία έχει ένα ξεχωριστό και πολύτιμο αναπτυξιακό σκοπό για το παιδί. Όταν εμείς, έστω και διακριτικά, ωθούμε το παιδί μας να καθίσει ή να περπατήσει, πιστεύοντας πως το βοηθάμε, το παιδί καταλήγει να χάνει την ευκαιρία να βιώσει μία πιο υγιή αναπτυξιακή διαδικασία η οποία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δυναμικών θέσεων.

8. Εμπιστοσύνη + Κατάκτηση Δεξιοτήτων = Αυτοπεποίθηση

Εμπιστοσύνη στο μωρό μας σημαίνει να του επιτρέπουμε να καθοδηγήσει την ανάπτυξη του. Όταν το μωρό μας νιώθει την εμπιστοσύνη μας και του επιτρέπεται να βιώσει τους κατάλληλους επιλεγμένους από το ίδιο «άθλους» και σταδιακά να κατακτήσει τα δικά του ανεξάρτητα επιτεύγματα (όπως τη βάδιση), η αυτοπεποίθηση του καλλιεργείται. Αντί του, «Τώρα επιτέλους μπορώ να το κάνω χωρίς τα χέρια του μπαμπά ή της μαμάς να με κρατάνε.» γίνεται «Οου, κοίτα τι μπορώ να κάνω!»

9. Αυτάρκεια 

Τα μωρά χρειάζονται να ξέρουν ότι είναι αποδεκτά, τα χαίρονται και τα αγαπούν γι’ αυτά που μπορούν να κάνουν τη δεδομένη χρονική στιγμή. Γενικά, τα μωρά δεν χρειάζονται τη βοήθειά μας για τα βασικά, όπως είναι η καθιστή θέση, η όρθια στάση και η βάδιση. Η παρέμβασή μας απλά περιπλέκει την διαδικασία, και σε πολλές περιπτώσεις την φθείρει. Τα μωρά πραγματικά δεν χρειάζονται τη βοήθειά μας, όσο κι αν θέλουμε να τους τη δώσουμε. Όπως γράφει η Magda Gebler στο Dear Parent- Carring For Infants With Respect , « Αν τα παιδιά είναι έτοιμα να κάνουν κάτι, θα το κάνουν. Όντως, όταν είναι έτοιμα, πρέπει να το κάνουν.»

Τις παραπάνω συμβουλές μας έδωσαν η κα. Χριστίνα Καλαϊτζή και οι συνεργάτες της, ειδικοί παιδιατρικοί φυσικοθεραπευτές. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της www.kalaitzi.gr