Σύμφωνα με την έρευνα του Κέντρου Έρευνας για το Cyberbullying, περίπου 20% των παιδιών ηλικίας 11 με 18 δήλωσαν πως ήταν θύματα εκφοβισμού στο ίντερνετ. Το θέμα δεν έχει να κάνει τόσο με την έκταση του προβλήματος, αλλά με το πόσο βαθειά τραύματα μπορεί αυτό να προκαλέσει.
Τι είναι αυτό που κάνει το cyberbullying τόσο επικίνδυνο;
Προτού τον ερχομό των κοινωνικών μέσων δικτύωσης και τα κινητά τηλέφωνα, τα παιδιά υπόκεινταν εκφοβισμό στο σχολείο, το οποίο σήμαινε πως τις ώρες που αυτά βρίσκονταν στο σπίτι, μπορούσαν να ανακουφιστούν. Σήμερα, τα παιδιά βρίσκονται συνδεδεμένα όλη μέρα, κάθε μέρα. Η σχολική σύμβουλος Signe Whitson αποκαλεί το cyberbullying «αδυσώπητο».
Είναι άλλο πράγμα να διαδίδεις φήμες στο διαδίκτυο για ένα άτομο και άλλο να του λες κατά πρόσωπο τις κακίες σου. Τα νεαρά άτομα βρίσκουν ευκολότερο το να είναι σκληρά όταν δεν χρειάζεται να βλέπουν στα μάτια το θύμα της κακίας τους. Ένας από τους σημαντικότερους κινδύνους του cyberbullying είναι πως μπορεί να γίνει ανώνυμα, καθώς οι υπεύθυνοι γι’ αυτό μπορούν να κρυφτούν πίσω από πληκτρολόγια και οθόνες. Τα παιδιά που γίνονται νταήδες μέσω διαδικτύου μαθαίνουν πως μπορούν να τη γλιτώσουν για τις πράξεις τους χωρίς να έχουν να λογοδοτήσουν σε κανέναν. Για πολλούς, η ανωνυμία σημαίνει ελευθερία.
Ο εκφοβισμός, σε όλες τις εκφάνσεις του, συνέβαινε σχεδόν πάντα μεταξύ δύο ατόμων, του νταή και του θύματος. Ακόμη και αν υπήρχαν μάρτυρες στον εκφοβισμό, το κοινό ήταν περιορισμένο σε μερικά άτομα που βρίσκονταν τριγύρω. Στον ηλεκτρονικό εκφοβισμό όμως, το πιθανό κοινό είναι άπειρο. Οι κακεντρεχείς αναρτήσεις, οι ντροπιαστικές φωτογραφίες, τα κοροϊδευτικά βίντεο και τα σκληρά μηνύματα μπορούν να μοιραστούν επ’ αόριστον και να παραμείνουν στο διαδίκτυο για πάντα. Κάνοντας απλά κλικ στο κουμπί «Αποστολή» ή το «Status update”, είναι άμεσα και κάνουν ανυπολόγιστη ζημιά.
Λόγω της φύσης της τεχνολογίας, ό,τι γίνεται στο ίντερνετ, παραμένει στο ίντερνετ. Το cyberbullying είναι όπως όταν ζουλά κανείς μία οδοντόκρεμα για να βγάλει όλο το περιεχόμενο. Μόλις αυτό έχει βγει από το σωληνάριο, δεν μπορεί να επιστρέψει πάλι μέσα. Χωρίς να παίζουν ρόλο οι συγγνώμες από κοντά, το περιεχόμενο που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο ή που στάλθηκε μέσω μηνύματος παραμένει εκεί για τον οποιοδήποτε το λαμβάνει και μπορεί να προωθηθεί ξανά και ξανά.
Ο φυσικός εκφοβισμός γίνεται μεταξύ δύο ανθρώπων που βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής. Ο κοινωνικός αποκλεισμός πληγώνει περισσότερο στον πραγματικό χρόνο. Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός από την άλλη θεριεύει με την απόσταση, σε ώρες μετά το σχολείο και αργά το βράδυ. Ακόμη και αν το παιδί βρίσκεται στην ασφάλεια του σπιτιού του, με τη φροντίδα και τη στήριξη της οικογένειάς του, μπορεί να βρεθεί ταυτόχρονα θύμα επίθεσης στο διαδίκτυο από συνομήλικούς του. Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός δεν περιορίζεται χρονικά ούτε και χωρικά.
[divider]
Το cyberbullying σίγουρα είναι μία μάστιγα, για την οποία δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια τυπική «θεραπεία». Στο εξωτερικό, το θέμα έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις από δημοσιεύματα που ανέφεραν περιπτώσεις παιδιών, θυμάτων ηλεκτρονικού εκφοβισμού, τα οποία επιχείρησαν να βάλουν τέλος στη ζωή τους.
Είναι σημαντικό να μιλήσετε στα παιδιά σας από νωρίς και να τα προστατέψετε. Περιορίζοντας τα ίδια το περιεχόμενο που μοιράζονται με τους συνομηλίκους τους, δίνοντας έμφαση στα δυνατά τους σημεία και ενθαρρύνοντάς τα να μην ασχολούνται με τα όποια κακεντρεχή σχόλια των τρίτων.
Έχει πέσει στην αντίληψή σας κάποιο περιστατικό ηλεκτρονικού εκφοβισμού; Τι κάνατε ή τι θα κάνατε για να το αντιμετωπίσετε;
Ένας τρόπος για να αντιμετωπίσει κανείς τέτοια προβλήματα είναι να απευθυνθεί στην Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Είναι πολύ ψαγμένοι και πολύ αποτελεσματικοί. Έχω ακούσει από συναδέλφους μου στον χώρο της Πληροφορικής τα καλύτερα γι'αυτούς. Δεν ξέρω αν το cyber bullying συνιστά "έγκλημα" και δεν είμαι 100% σίγουρη ότι θα είχαν αρμοδιότητα να ανταποκριθούν, αλλά εγώ σε αυτούς θα απευθυνόμουν αρχικά. Αν έπαιρνα αρνητική απάντηση, τότε θα φρόντιζα να "κυνηγήσω" ηλεκτρονικά τον "δράστη" και να τον "γδάρω ζωντανό" ηλεκτρονικά, πληρώνοντας τον με το ίδιο (ή και χειρότερο) νόμισμα. Μπορώ να γίνω μεγάλη μέγαιρα αν κάποιος τολμήσει να ενοχλήσει το παιδί μου.