Ψευτοθηλές: φίλες ή εχθροί;

Οι ψευτοθηλές μπήκαν ανάμεσα σε μένα και τον Ανδρέα, το πρώτο μου παιδί, ήδη από τη δεύτερη μέρα της ζωής του. Θηλάζοντας ασταμάτητα από την ώρα που γεννήθηκε, μου έσκισε τις θηλές. Ο πόνος ήταν τρομερός, θήλαζα κλαίγοντας κι ας είχα μόλις κάνει έναν φυσικό τοκετό, χωρίς επισκληρίδιο ή καμία άλλη παρέμβαση.

Σκεφτόμουν «καλύτερα δέκα γέννες, παρά αυτός ο πόνος». Με τις ψευτοθηλές ο πόνος μειώθηκε σημαντικά και τουλάχιστον μπορούσα να θηλάζω. Χωρίς αυτές θα είχα παρατήσει το θηλασμό πολύ νωρίς. Ήμουν διαβασμένη ευτυχώς, κι έτσι ήξερα ότι υπήρχε ο κίνδυνος το μωρό να αρνείται να θηλάσει χωρίς αυτές.

Κι έτσι, μία μέρα μετά τη πρώτη τους χρήση, άρχισα τα πειράματα: λίγος θηλασμός με ψευτοθηλή, λίγος χωρίς. Στο ένα στήθος με ψευτοθηλή, στο άλλο όχι. Ή το ένα γεύμα με ψευτοθηλή, το άλλο χωρίς αυτή. Κάπως έτσι οι πληγές επουλώθηκαν και κόψαμε και τις ψευτοθηλές. Για μένα λοιπόν, οι ψευτοθηλές, όπως καταλαβαίνετε, υπήρξαν φίλες. Δεν διαπίστωσα να μειώνεται το γάλα μου και είμαι σίγουρη ότι δεν θα τα κατάφερνα χωρίς αυτές.

Τι είναι όμως οι ψευτοθηλές; 

Είναι λεπτές, εύκαμπτες θηλές από σιλικόνη ή καουτσούκ, με σχήμα που μοιάζει σαν μεξικάνικο σομπρέρο, οι οποίες εφαρμόζουν πάνω στη θηλή και τη θηλαία άλω της μητέρας. Οι μικρές τρύπες που υπάρχουν στην άκρη βοηθούν τη ροή του γάλακτος στο στόμα του μωρού.

Πολύ συχνά συστήνονται στα μαιευτήρια ήδη από τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος, κυρίως, κατά τη γνώμη μου, λόγω της άγνοιας του προσωπικού ως προς το πώς να βοηθήσουν το μωρό να πιάσει σωστά τη θηλή της μητέρας. Στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν είναι καθόλου απαραίτητες και δίνονται χωρίς σωστές οδηγίες για τη χρήση τους.

Γενικά, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά την πρώτη εβδομάδα της ζωής του μωρού, εκτός κι αν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα όπως προωρότητα, ή μεγάλη δυσκολία στο πιάσιμο της θηλής από το μωρό.

Οι ψευτοθηλές θα πρέπει να είναι μια προσωρινή λύση και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο υπό την επίβλεψη συμβούλου θηλασμού.

Σε τι χρησιμεύουν οι ψευτοθηλές; 

Οι ψευτοθηλές χρησιμοποιούνται βοηθητικά (σωστά ή λανθασμένα) στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Πληγωμένες θηλές (προστασία ή/και πρόληψη).
• Επίπεδες, εισέχουσες θηλές. Στις περισσότερες περιπτώσεις η θηλή βγαίνει προς τα έξω εάν το μωρό προσκολληθεί σωστά στο στήθος. Αντί να βάλουμε ψευτοθηλές, θα μπορούσαμε να αντλήσουμε λίγο με το θήλαστρο, για 1-2 λεπτά και μετά να προσφέρουμε το στήθος στο μωρό. Με το θήλαστρο οι θηλές βγαίνουν προς τα έξω.
• Πετρωμένο στήθος. Θα μπορούσαμε και σ’ αυτή την περίπτωση να χρησιμοποιήσουμε το θήλαστρο για να βγάλουμε λίγο γάλα και να μαλακώσει το στήθος.
• Πρόωρο μωρό – μωρό με χαμηλό βάρος γέννησης – μωρό με νευρολογικά προβλήματα – άρρωστο μωρό. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, το μωρό είναι συνήθως πολύ αδύναμο και χάνει εύκολα την προσκόλληση του στο στήθος. Η ψευτοθηλή βοηθάει στο να κρατάει σταθερή τη θηλή της μητέρας στο στόμα του μωρού. Όσο το μωρό μεγαλώνει και ωριμάζει, τόσο λιγότερο απαραίτητη είναι η ψευτοθηλή.
• Μωρό που αρνείται το στήθος. Τα μωρά που έχουν συνηθίσει να πίνουν γάλα με το μπιμπερό, πολλές φορές αρνούνται να θηλάσουν από το στήθος της μητέρας τους. Επειδή η ψευτοθηλή μοιάζει πολύ με τη θηλή του μπιμπερό, μπορεί να βοηθήσει το μωρό να δεχτεί να θηλάσει από το στήθος. Εάν τη χρησιμοποιήσετε όταν το στήθος σας είναι γεμάτο, το μωρό θα ανταμειφθεί αμέσως μόλις κάνει την προσπάθεια να θηλάσει.
• Υπερπαραγωγή. Σ’ αυτή την περίπτωση οι ψευτοθηλές βοηθούν στο να ανακόψουν λίγο την μεγάλη ροή του γάλακτος, που κάνει ίσως το μωρό να πνίγεται.

Μειονεκτήματα της χρήσης ψευτοθηλής

• Μειωμένη λήψη γάλακτος από το μωρό.
• Μείωση παραγωγής.
• Προτίμηση του μωρού στην ψευτοθηλή και άρνηση να θηλάσει χωρίς αυτήν.
• Κίνδυνος για φραγμένους πόρους και μαστίτιδα.
• Σύγχυση θηλών.
• Επιδείνωση των τραυμάτων της θηλής και περισσότερος πόνος κατά τη χρήση τους στη διάρκεια του θηλασμού.

Πλεονεκτήματα της χρήσης ψευτοθηλής

Αν και οι ψευτοθηλές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν όλες οι άλλες μέθοδοι έχουν αποτύχει, είναι πάντα καλύτερο να έχουμε ένα μωρό στο στήθος έστω και με ψευτοθηλή, παρά καθόλου στο στήθος!  Όπως με όλα τα πράγματα, αν χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν να σώσουν το θηλασμό. Ή μπορεί να χρησιμοποιηθούν λανθασμένα και να οδηγήσουν τη μητέρα στη διακοπή του θηλασμού.

Ποιον τύπο ψευτοθηλής να προτιμήσω; 

Οι ψευτοθηλές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν συντρέχει σοβαρός λόγος. Εάν  πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ψευτοθηλή, η διάφανη, λεπτή ψευτοθηλή από σιλικόνη είναι η καλύτερη λύση. Υπάρχουν επίσης ψευτοθηλές «κομμένες» στη μία τους πλευρά, σαν μισοφέγγαρο, κάτι που επιτρέπει καλύτερη επαφή του μωρού με το δέρμα της μητέρας. Εάν χρησιμοποιείτε ψευτοθηλή από καουτσούκ, θα πρέπει να σκεφτείτε σοβαρά την περίπτωση να την αλλάξετε με μία άλλη από σιλικόνη.

Τι πρέπει να κάνουμε για να αποφύγουμε τις ψευτοθηλές;

• Ζητάμε τη βοήθεια ενός πιστοποιημένου συμβούλου θηλασμού. Αυτός θα μας δείξει ποιος είναι ο σωστός τρόπος προσκόλλησης του μωρού στο στήθος. Τα περισσότερα προβλήματα ξεπερνιούνται μόλις κάποιος μας δείξει τον σωστό τρόπο θηλασμού.

• Προτιμούμε να χρησιμοποιούμε αντλία για να μαλακώσουμε το πετρωμένο μας στήθος ή για να εξωθήσουμε τις επίπεδες ή εισέχουσες θηλές μας.

Τι πρέπει να προσέξω εάν χρησιμοποιήσω ψευτοθηλές τελικά;

Ακολουθεί μία λίστα με αυτά που πρέπει να προσέχουμε μέχρι το μωρό μας να σταματήσει να θηλάζει με ψευτοθηλή. Ακολουθώντας τις παρακάτω οδηγίες,  θα αποφύγετε και θα προλάβετε πολλά προβλήματα:

• Η σωστή προσκόλληση είναι το πιο σημαντικό όταν θηλάζουμε με ψευτοθηλή. Στην αριστερή φωτογραφία βλέπετε τη σωστή προσκόλληση και στην δεξιά φωτογραφία μπορείτε να δείτε το λάθος.

• Θα πρέπει να σιγουρευτούμε ότι το μωρό θηλάζει επαρκώς. Μετρήστε τις βρεγμένες πάνες του κάθε μέρα και βεβαιωθείτε ότι έχει τουλάχιστον 6 βρεγμένες πάνες το 24ωρο. Επίσης, θα πρέπει να έχει τουλάχιστον δύο κενώσεις την ημέρα εάν το μωρό είναι μικρότερο των 5-6 εβδομάδων. Μετά απ’ αυτό το διάστημα, οι κενώσεις μπορεί να μην είναι πια καθημερινές. Το μωρό επίσης θα πρέπει να ζυγίζεται συχνά, τουλάχιστον κάθε δύο εβδομάδες, με την ίδια ζυγαριά, μέχρι που να είναι ξεκάθαρο ότι βάζει αρκετό βάρος.

• Θα πρέπει να ακούμε το μωρό να καταπίνει κατά τη διάρκεια του θηλασμού και το στήθος μας να είναι μαλακό μετά το θηλασμό. Εάν το στήθος σας δεν είναι αρκετά μαλακό μετά το θηλασμό, θα πρέπει να αντλήσετε γάλα μέχρι να μαλακώσει. Μ’ αυτό τον τρόπο θα αποφύγετε τους φραγμένους πόρους και θα διατηρήσετε σταθερή την παραγωγή σας.

• Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το σωστό μέγεθος ψευτοθηλής. Οι θηλές των περισσότερων γυναικών δεν ξεπερνούν σε διάμετρο τα 20 χιλιοστά, οπότε φροντίστε οι ψευτοθηλές να εφαρμόζουν σωστά και να μην είναι ούτε πολύ μεγαλύτερες, αλλά ούτε και μικρότερες από τη θηλή σας. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, υπάρχει ο κίνδυνος να μειωθεί η παραγωγή μας, αλλά και να πληγωθούν ακόμα περισσότερο οι ήδη πληγωμένες θηλές μας.

• Πρέπει να πλένουμε τις ψευτοθηλές μετά από κάθε χρήση, με ζεστό νερό και σαπούνι και να τις αποστειρώνουμε 1-2 φορές την ημέρα.

• Εάν βρέξουμε την ψευτοθηλή αμέσως πριν την χρήση της, θα κολλήσει καλύτερα επάνω στο στήθος μας.

Ο τρόπος για να τις κόψουμε 

Τα παρακάτω θα βοηθήσουν το μωρό μας να θηλάσει χωρίς την ψευτοθηλή, αν έχει δυσκολίες να την αποχωριστεί:

• Πριν επιχειρήσουμε να θηλάσουμε χωρίς την ψευτοθηλή, αντλούμε πρώτα λίγο γάλα. Αυτό θα ενεργοποιήσει το μηχανισμό έκκρισης γάλακτος κι έτσι το μωρό θα ανταμειφθεί με περισσότερο γάλα όταν κάνει την προσπάθεια. Επίσης το θήλαστρο θα επιμηκύνει τη θηλή μας, εάν είναι επίπεδη.

• Επίσης πριν θηλάσουμε, του δίνουμε να πιπιλίσει το μικρό μας δάχτυλο, με το νύχι προς τα κάτω, για μερικά λεπτά. Αυτή η τεχνική εκπαιδεύει το μωρό στο θηλασμό, κάνοντάς το να ρίχνει τη γλώσσα του προς τα κάτω, όπως πρέπει να κάνει και στο θηλασμό. Αντίθετα, με την ψευτοθηλή, όπως και με την θηλή του μπιμπερό, μπορεί να σπρώχνει με τη γλώσσα του προς τον ουρανίσκο για να μειώσει την ροή του γάλακτος.

• Θηλάζουμε συχνά, όσο πιο συχνά μπορούμε. Προσπαθούμε να θηλάσουμε πριν πεινάσει πολύ, την ώρα που τρώει τη γροθιά του ή μας ψάχνει με το στόμα του, αλλά οπωσδήποτε πριν κλάψει. Εάν προλάβουμε να το βάλουμε στο στήθος πριν απ’ αυτό το σημείο, μάλλον θα είναι πιο συνεργάσιμο. Μπορούμε επίσης να επιχειρήσουμε να θηλάσουμε όταν το μωρό είναι νυσταγμένο ή μισοκοιμάται. Κάποια μωρά είναι πιο πρόθυμα να θηλάσουν στον ύπνο τους,  παρά ξύπνια.

• Αλλάζουμε στάσεις θηλασμού.

• Θηλάζουμε όρθιες, περπατώντας.

• Έχουμε πολύ επαφή με το μωρό, δέρμα με δέρμα, και όταν θηλάζουμε αλλά και τις υπόλοιπες ώρες. Γδύστε το μωρό και μείνετε κι εσείς γυμνή από τη μέση και πάνω. Προσπαθήστε να θηλάσετε την ώρα που κάνετε μαζί ένα ζεστό μπάνιο.

• Εάν το μωρό αναστατωθεί από την προσπάθεια, σταματάμε και προσπαθούμε να το ηρεμήσουμε. Δοκιμάζουμε και πάλι λίγο αργότερα.

• Δοκιμάζουμε να βγάλουμε την ψευτοθηλή, αφού το μωρό έχει θηλάσει πρώτα για λίγη ώρα με αυτήν. Σταδιακά, μπορούμε να την βγάζουμε όλο και νωρίτερα κατά τη διάρκεια του θηλασμού, μέχρι το μωρό να μην την χρειάζεται καθόλου.

• Μπορείτε να κάνετε αυτό που έκανα κι εγώ: θηλάστε στο ένα στήθος με την ψευτοθηλή και στο άλλο χωρίς αυτή, εάν προσφέρετε και τα δύο στήθη σε κάθε θηλασμό.

• Εάν κάποιοι σας συμβουλέψουν να κόβετε με ψαλίδι την ψευτοθηλή σιγά-σιγά, λίγο κάθε μέρα, μέχρι να μην υπάρχει πια, να έχετε υπόψη σας ότι κάτι τέτοιοδεν συστήνεται.

Σε κάθε περίπτωση, μην μετατρέψετε αυτή τη διαδικασία σε μάχη με το μωρό σας, γιατί μάλλον θα τη χάσετε. Εάν το μωρό σας παίρνει καλό βάρος, μπορείτε να δώσετε όλο το χρόνο που χρειάζεται στη διαδικασία και να απολαύσετε το θηλασμό όσο γίνεται. Κάντε την προσπάθεια όσο πιο συχνά μπορείτε, αλλά μην πιέζετε και μην βιάζεστε. Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις μητέρων που συνέχισαν να θηλάζουν με ψευτοθηλή για πολλούς μήνες, όμως οι περισσότερες απαλλάσσονται από αυτές μέσα σε 2-3 μέρες. Έχετε υπομονή με τον εαυτό σας και με το μωρό καθώς κάνετε αυτή την προσπάθεια.

Ποιες από εσάς έχετε χρησιμοποιήσει ψευτοθηλές; Πώς ήταν αυτή η εμπειρία; Διαπιστώσατε να σας δημιούργησαν κάποιο πρόβλημα, ή να σας βοήθησαν; Πόσο καιρό τις χρησιμοποιήσατε και πώς απαλλαχτήκατε από αυτές; 

[divider]
Η Βίκυ Φαρδογιάννη είναι πιστοποιημένη Σύμβουλος Θηλασμού IBCLC και εργάζεται στο χώρο του θηλασμού για περισσότερο από δέκα χρόνια.

Θα την βρείτε στο thilasmos.com

και στη Facebook σελίδα “Thilasmos – Θηλασμός“