Ο γιος μου, ο δολοφόνος

γράφει η Joanna Moorhead για τον Guardian

Το 2006, ο Charlie Roberts εισέβαλε σε ένα σχολείο Άμις στην Πενσυλβανία και σκότωσε πέντε νεαρές κοπέλες. Η μητέρα του προσπαθεί να εξηγήσει πώς έφτασε σε αυτό το σημείο.

Η Terri Roberts βρισκόταν στο θέατρο όπου και εργαζόταν όταν έλαβε την κλήση από το σπίτι. Ήταν ο άντρας της, ο Chuck. Η Terri έπρεπε να πάει αμέσως στο σπίτι του γιου τους Charlie, της είπε. Η Terri αμέσως κατάλαβε από τον τόνο της φωνής του Chuck πως κάτι πολύ σοβαρό είχε συμβεί. Δεν ρώτησε τίποτα, απλά έτρεξε στο αμάξι της. Σε αυτή τη σύντομη διαδρομή άκουσε για πρώτη φορά στο ραδιόφωνο για μία συμπλοκή που συνέβη εκείνο το πρωί σε ένα σχολείο μιας γειτονικής πόλης.

Πολλά παιδιά έχασαν τη ζωή τους σε αυτό το περιστατικό, σύμφωνα με την αναφορά της αστυνομίας και ο δράστης ήταν κάποιος άντρας ονόματι Roy. Η Terri αμέσως σκέφτηκε πως το φονικό αυτό είχε σχέση με το τηλεφώνημα του Chuck. «Κατάλαβα αμέσως πως το σχολείο στο οποίο αναφέρονταν ήταν πολύ κοντά στο μέρος όπου συνήθιζε να παρκάρει το φορτηγάκι της δουλειάς του ο γιος μας, ο Charlie», είπε. «Πολλές φρικτές σκέψεις πέρασαν από το μυαλό μου, σκέφτηκα πως πέθανε προσπαθώντας να σώσει κάποια από τα παιδιά. Ήξερα πως θα προσπαθούσε να τα βοηθήσει αν ήταν στο χέρι του».

Η Terri πίστευε πως αυτό ήταν το χειρότερο σενάριο: στην πραγματικότητα όμως, αυτό που συνέβη ήταν απείρως πιο φρικτό. Όταν έφτασε στο σπίτι του Charlie, τα πρώτα άτομα που είδε στην αυλή ήταν ο Chuck και ένας αστυνομικός. Θυμάται τα όσα συνέβησαν στη συνέχεια σε αργή κίνηση.

«Ρώτησα τον αστυνομικό: «Ζει ο γιος μου;»

Μου είπε όχι.

Γύρισα τότε στον Chuck, τα μάτια του βυθισμένα πια στο πρόσωπό του, και εκείνος μου είπε: «Ο Charlie το έκανε. Εκείνος σκότωσε αυτά τα παιδιά».

Όλα όσα συνέβησαν τις επόμενες ώρες ήταν θολά για την Terri. Θυμάται την αρχική της δυσπιστία, αισθανόταν πως ήταν φύσει αδύνατο ο τρυφερός γιος της, ο ήσυχος, σκεπτικός και πολύπλοκος μα τρυφερός γιος της, ο οποίος ήταν και ο ίδιος πατέρας τριών μικρών παιδιών, να ευθύνεται για μία τέτοια αδιανόητη τραγωδία. Δεν είχε ακούσει στο ραδιόφωνο να αναφέρονται στον δράστη ως Roy; Έπειτα άρχισε να συνειδητοποιεί πως αυτό που της είπε ο Chuck πραγματικά ίσχυε και πως μάλλον παράκουσε το όνομα στο ραδιόφωνο. Θυμάται να σωριάζεται στο πάτωμα και να παραμένει εκεί, σε εμβρυική στάση, ουρλιάζοντας. Απλά ούρλιαζε.

Τα γεγονότα έχουν ως εξής: το πρωί της 2^ης Οκτωβρίου 2006, ο Charlie Roberts, εισέβαλε οπλισμένος σε μία τάξη ενός σχολείου Άμις κοντά στο σπίτι του στην Πενσυλβανία. Διέταξε τα αγόρια να φύγουν και μετά από μισή ώρα πυροβόλησε 10 κορίτσια προτού στρέψει το όπλο στον εαυτό του. Σημειώθηκαν πέντε θάνατοι: τα δύο μικρότερα σε ηλικία κορίτσια ήταν επτά ετών, η μεγαλύτερη 12. Δύο από αυτές, η Lena και η Mary Liz Miller, ηλικίας οκτώ και επτά ετών αντίστοιχα, ήταν αδελφές. Πέντε ακόμη κορίτσια τραυματίστηκαν, συμπεριλαμβανομένης και της εξάχρονης Rosanna King η οποία αρχικά θεωρούνταν πως δεν θα τα κατάφερνε και ζει πλέον με σοβαρά εγκεφαλικά τραύματα.

Πώς ξεκινάς να συνειδητοποιείς ότι το παιδί σου ευθύνεται για μία τέτοια τραγωδία; Όπως και η Eva Khatchadourian, η μητέρα του δολοφόνου στο βιβλίο του Lionel Shriver «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν», έτσι και η Terri χτένισε κάθε λεπτομέρεια, κάθε ίχνος, κάθε ανάμνηση, κάθε στοιχείο, στην προσπάθειά της να καταλάβει τι οδήγησε τον μεγαλύτερο γιο της στο να μπει σε εκείνο το σχολείο εκείνη τη μέρα. «Τι μου ξέφυγε;» αναρωτιέται στο βιβλίο της που κυκλοφόρησε πρόσφατα. «Ήμουν – πάντοτε θα είμαι – η μητέρα του. Αν ένας μπορούσε να εντοπίσει τα σημάδια πως κάτι δεν πήγαινε καλά αυτή θα έπρεπε να είναι η γυναίκα που τον γέννησε. Πότε κατάφερε να διεισδύσει η πικρία μέσα από την επιφανειακή ικανοποίηση; Πότε το μίσος τράβηξε με το μέρος του την καρδιά και το μυαλό, πιο δυνατά απ’ ό,τι η αγάπη;»

Ως μητέρα, εξηγεί, δεν μπορεί να σταματήσει να αγαπάει τον γιο της – και καθώς ξετυλίγει το κουβάρι της ιστορίας του – της συνηθισμένης ιστορίας ενός συνηθισμένου αγοριού σε μια συνηθισμένη πόλη του οποίου η ζωή έφτασε τόσο βίαια στο τέλος της – αισθάνεσαι  πως κάνει ό,τι μπορεί και ό,τι πρέπει να κάνει κάθε γονιός, ακόμη και όταν αντιμετωπίζει τόσο τεράστια θέματα, βλέπει το καλύτερο στο παιδί του, αμφισβητεί τα πάντα για χάρη του, εξιστορεί τα πάντα με τον ευνοϊκότερο τρόπο. Κι όμως, αφού περιγράψει το πόσο γλυκό μωρό ήταν, το ότι είχε να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι γεννήθηκε με ραιβοποδία, είχε μαθησιακές δυσκολίες και έχασε το πρώτο του παιδί λίγο μετά τη γέννησή του, η ερώτηση που παραμένει αναπάντητη και που η Terri έχει το θάρρος να θέσει και να απαντήσει η ίδια, πνίγοντας τα δάκρυά της, είναι: «Αναρωτιέμαι, είχαν αυτά σχέση με το τι συνέβη; Η αλήθεια είναι πως πολλοί άνθρωποι στον κόσμο έχουν ζήσει τρομερό πόνο και δυστυχία και το διαχειρίστηκαν. Δεν διέπραξαν τρομερά εγκλήματα όπως αυτό του Charlie”.

Μετά το φονικό, βρέθηκε ένα σημείωμα που είχε αφήσει ο Charlie στο οποίο ομολογούσε πως είχε κακοποιήσει σεξουαλικά δύο νεαρές συγγενείς πριν από 20 χρόνια, κάτι που τον έτρωγε ακόμη μέσα του. Παρ’ όλ’ αυτά, λέει η Terri, οι έρευνες της αστυνομίας ποτέ δεν βρήκε στοιχεία που να αποδεικνύουν πως αυτά τα οποία ομολογεί συνέβησαν όντως στην πραγματικότητα.

Είναι δυνατό να μην υπήρχε κανένα σημάδι πως ο Charlie είχε μια τόσο διαταραγμένη προσωπικότητα; Η Terri πιστεύει ακράδαντα πως δεν υπήρχε. «Μετά το συμβάν, βρέθηκα με τον καλύτερο του φίλο και μιλήσαμε. Μου είπε «Ποτέ μου δεν αντιλήφθηκα πως ο Charlie είχε κάτι που τον εξόργιζε ή τον αγανακτούσε. Απλά δεν υπήρχε…» Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως έκρυβε τις πληγές του πολύ πιο βαθιά από ό,τι θα μπορούσα ποτέ μου να φανταστώ. Γι’ αυτό και γω σα μητέρα του εύχομαι –πόσο το εύχομαι- να είχα καταφέρει να τις τραβήξω στην επιφάνεια. Αν υπάρχει κάποια συμβουλή που θα έδινα στις μητέρες, θα ήταν η εξής: αν έχετε ένα παιδί που είναι ήρεμο και συνεσταλμένο, ιδίως όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες, αξίζει να αναστοχαστείτε μαζί τους για να διαπιστώσετε αν υπάρχει οτιδήποτε κρυμμένο βαθιά μέσα τους που χρειάζεται να έρθει στην επιφάνεια».

Η αλήθεια είναι πως ό,τι φρικτό κι αν έκρυβε μέσα του ο Charlie, ήταν τόσο βαθιά κρυμμένο που κανένας άλλος δεν μπορούσε να το ξετρυπώσει, κι αυτό το γνωρίζει η Terri. «Κάποια στιγμή στη ζωή του ο γιος μου έζησε κάτι που τον πλήγωσε τόσο που εσωτερίκευσε τον πόνο και δεν τον μοιράστηκε με κανέναν. Εσωτερίκευσε κάτι τόσο οδυνηρό, κάτι που τον πλήγωσε τόσο βαθιά που έκανε το κακό να βρει μια πόρτα και να τρυπώσει μέσα του.  Κάτι που κυρίευσε το είναι του, κάτι πολύ σκοτεινό και πολύ καλά κρυμμένο.»

Η Terri είναι Χριστιανή – και μεγάλωσε και τον Charlie ως Χριστιανό – από την ημέρα της τραγωδίας όμως έχει σημαντικές απορίες. «Ρώτησα τον Θεό, δεν μπορώ να καταλάβω πώς επέτρεψες να συμβεί κάτι τέτοιο. Θα μπορούσες να έχεις κάνει το φορτηγάκι του να πάθει λάστιχο. Τελικά απλά αποδέχτηκα πως δεν θα μπορούσα να καταλάβω πώς συνέβη κάτι τέτοιο. Επέλεξα να εμπιστευτώ τον Θεό επειδή δεν υπάρχει κάτι άλλο να κάνω. Δεν καταλαβαίνω το γιατί».

Φυσικά και υπήρξαν οι φορές που ο Charlie την εξόργισε. Πώς μπόρεσε να κάνει κάτι τέτοιο; αναρωτιέται στο βιβλίο της. «Πώς μπόρεσε να αφήσει τη γυναίκα του χήρα και τα παιδιά του ορφανά από πατέρα; Πώς τους άφησε να έχουν να αντιμετωπίσουν τη ντροπή και τον τρόμο. Τι τρομερό κακό κατέλαβε το μυαλό του και θέλησε να βλάψει τις ευγενικές οικογένειες των Άμις που γνώριζε τόσο καλά απ’ τη δουλειά του συλλέγοντας γάλα; Πώς μπόρεσε να στερήσει τη ζωή σε κόρες πολύτιμες όπως και οι δικές του; Πώς μπόρεσε να προκαλέσει τόσο πόνο και τέτοια απώλεια σε άλλον άνθρωπο;

Μετά το περιστατικό, ιδίως της πρώτες μέρες, η Terri αντιλαμβανόταν πως ο κόσμος την έκρινε και την παρακολουθούσε, τόσο εκείνη, ως μητέρα του Charlie, όσο και την υπόλοιπη οικογένειά τους. «Ήταν τρομακτικό», αναφέρει. «Μας έβαζαν ταμπέλες. Κατά κάποιο τρόπο ήταν πιο δύσκολο αυτό για τον Chuck παρά για μένα καθώς είναι συνταξιούχος αστυνομικός. Μοιράζεται επίσης το ίδιο όνομα με τον Charlie, οπότε κάθε φορά που έδειχνε την άδεια οδήγησής του ή κάποιο άλλο έγγραφο, ο κόσμος κοντοστεκόταν και εκείνος αναγκαζόταν να πει «Ναι, είμαι ο πατέρας του».

Ακόμη και όταν πήγαιναν για ψώνια, ή οπουδήποτε σε δημόσια θέα, κάποιος θα τους κοίταζε επίμονα ή θα τους έδειχνε, θα τους κατηγορούσε. Τότε ήταν που συνέβη κάτι πραγματικά απίστευτο – κάτι που τους έκανε να ελπίζουν πως η καλοσύνη δεν χάνεται ακόμη και σε μια ιστορία γεμάτη τρόμο και δυσκολίες.

Ήταν δύσκολο για τους γονείς του Charlie και τη σύζυγό του Marie να οργανώσουν την κηδεία του. Ποιος θα αναλάμβανε άλλωστε να θάψει έναν άνθρωπο που μισήθηκε τόσο πολύ; Τελικά όμως οργανώθηκαν όλα. Η οικογένεια προετοιμάστηκε για την εισβολή των ΜΜΕ. Καθώς διέσχιζαν το προαύλιο της εκκλησίας, αφηγείται η Terri, μπορούσε να δει τους τηλεφακούς στραμμένους επάνω τους. «Αισθανόμασταν ευάλωτοι – γνωρίζαμε πως όλοι μας κοιτούσαν. Και τότε εμφανίστηκε πίσω από ένα στέγαστρο μία ομάδα από Άμις, άντρες φορώντας τα ψηλά καπέλα τους και οι γυναίκες με τα λευκά καπελίνια. Στάθηκαν ο ένας δίπλα στον άλλον δημιουργώντας ένα τείχος ανάμεσα στον τάφο και τον δρόμο. Μας προστάτευαν από τους δημοσιογράφους».

Και δεν ήταν μονάχα αυτό. «Όταν ολοκληρώθηκε η τελετή, μας πλησίασαν και τα μάτια τους ήταν κόκκινα σαν τα δικά μου από τα δάκρυα. Οι πρώτοι που μας προσέγγισαν ήταν ο Chris και η Rachel Miller, οι κόρες των οποίων πέθαναν στην αγκαλιά τους. Ήρθαν και μου είπαν: «Λυπούμαστε πολύ για την απώλεια σας».

«Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψω το πώς είναι οι άνθρωποι που έχουν υποφέρει τόσο εξαιτίας του γιου σου να έρχονται και να σου λένε κάτι τέτοιο», λέει η Terri. «Ήταν εκπληκτικό, να γνωρίζεις πως ενώ υπέφεραν, ήθελαν να μας παρηγορήσουν».

Η συγχώρεση, αναφέρει, είναι επιλογή. «Αυτούς τους τρυφερούς γονείς τους βασάνιζε ακόμη η ίδια θλίψη με εμένα, οι καρδιές τους σπάραζαν ακόμη για την απώλεια των παιδιών τους, όπως και η δική μου. Επέλεξαν όμως τη συγχώρεση και όχι το μίσος – επέλεξαν τη συμπόνια και όχι τον θυμό».

Καθώς περνούσε ο καιρός, η Terri είχε κι άλλες ευκαιρίες να έρθει σε επαφή με την κοινότητα των Άμις, και μια μέρα της δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφτεί τη Rosanna, το μικρό κορίτσι που τα είχε καταφέρει να επιβιώσει, κι ας είχε υποστεί ζημιά στον εγκέφαλό της.

«Ένιωσα την ανάγκη, μια μητρική ανάγκη, υποθέτω, να έρθω σε επαφή μαζί της. Ήταν περίπου δύο μήνες αργότερα όταν με προσκάλεσαν στο σπίτι τους. Με καλωσόρισαν και  με έβαλαν να κάτσω δίπλα στη Rosanna, η οποία ήταν καθηλωμένη σε αναπηρικό καροτσάκι. Ήταν τόσο γλυκιά κι ας είχε αναπηρίες. Ήταν μία πολύ συγκινητική εμπειρία. Κατάφερα να συγκρατήσω τα δάκρυά μου όσο ήμουν εκεί, όταν έφυγα όμως ξέσπασα με λυγμούς. Ήξερα ότι ο γιος μου ήταν εκείνος που ευθυνόταν για αυτό…»

Ακολούθησαν περισσότερες επισκέψεις στην οικογένεια της Rosanna και κάποια στιγμή συνέβη κάτι ακόμη πιο απίθανο. Η Terri παρατήρησε πως η οικογένεια αυτή, η οποία είχε ακόμη τρεις γιους, δυσκολευόταν να φάει όλη μαζί, μιας και κάποιος έπρεπε να βρίσκεται μαζί με τη Rosanna για να την προσέχει. Γι’ αυτό και ρώτησε αν θα μπορούσε να βοηθήσει εκείνη να την προσέχει όσο η οικογένεια παίρνει παρέα το γεύμα της. Για χρόνια συνέχισε να πηγαίνει εκεί μία φορά την εβδομάδα και συνεχίζει ακόμη και σήμερα να τους επισκέπτεται τακτικά, παρόλο που δεν είναι τόσο καλά στην υγεία της. «Απέκτησα καρκίνο στο στήθος πριν από μερικά χρόνια και τώρα βρίσκεται στους πνεύμονες», αναφέρει.

Η ίδια θα συνεχίσει να επισκέπτεται την Rosanna, η οποία είναι σήμερα 16 ετών, όσο ακόμη αντέχει. «Σημαίνει πολλά για μένα», λέει η Terri. «Έχει γίνει κάτι σαν εγγονή για μένα».

Εν τέλει, αναφέρει, δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψει το τι συνέβη, μιας και δεν υπάρχει εξήγηση για ό,τι συνέβη. Αν θεωρήσει όμως κάποιος πως το περιστατικό που συνέβη εκείνη τη μέρα στο σχολείο των Άμις ήταν κάτι το αδιανόητο, τα όσα συνέβησαν μετά από αυτό θα μπορούσε να τα παρομοιάσει μονάχα με θαύμα.