Το αιώνιο άγχος του «Είμαι καλή μαμά;»

Με το που γεννάς το πρώτο παιδί, αρχίζει το άγχος και η αγωνία για το αν τα κάνεις καλά. «Είμαι καλή μαμά;» είναι η καθημερινή ερώτηση που βασανίζει όλο σου το είναι και ακριβώς επειδή ζούμε στην εποχή του internet και της υπερπληροφόρησης, το βάσανο έχει γίνει χιλιάδες φορές μεγαλύτερο σε σχέση με το παρελθόν. Και αυτό γιατί ο μέσος γονιός έρχεται πια -θέλει δεν θέλει- καθημερινά αντιμέτωπος με δεκάδες γνώμες σχετικές με τη γονεϊκότητα (μια τέτοια διαβάζεις άλλωστε τώρα) και άλλες τόσες έρευνες που η μία λέει έτσι, η άλλη λέει γιουβέτσι.

«Μην αφήνεις το παιδί σου να κλαίει, θα νιωσει εγκατάλειψη» λέει η μία μελέτη.

«Αν τρέχεις στο κάθε του κλάμα, δεν θα μάθει ποτέ να έχει όρια, θα σε κάνει ότι θέλει«, λέει η άλλη μελέτη.

«Να μεγαλώνεις το παιδί σου με ηρεμία. Όχι φωνές!«, γράφει η μία μαμά

«Θα σου γκρεμίσει το σπίτι! Η τιμωρία μια στις τόσες επιβάλλεται«, ανταπαντά η άλλη μαμά

Και εσύ, έρμη μαμά, που από τα χέρια σου περνούν 30495930 πράγματα κάθε μέρα, έχεις μέσα σε όλα και τις τύψεις και τις αμφιβολίες για κάθε σου πράξη και κίνηση.

«Ω Θεε μου! Δεν έπρεπε να του είχα φωνάξει!«

«Ήθελε να μου δείξει τη ζωγραφιά του και εγώ δεν είχα κουράγιο να ανοίξω τα μάτια μου να τη δω«

«Με είδε να κλαίω… Δεν θέλω να καταλάβει ότι η μαμά και ο μπαμπάς δεν είναι ευτυχισμένοι και να νομίζει πως φταίει αυτό!«

Τύψεις. Ενοχές. Αμφιβολίες. Άγνοια.

Νομίζω πως στο σημείο αυτό, θα έπρεπε να πούμε δυο συγκεκριμένα πραγματάκια.

Το πρώτο είναι πως δεν υπάρχει γονιός που δεν έχει κάνει ποτέ του λάθος. Δεν υπάρχει, γιατί δεν είναι ανθρωπίνως δυνατό ένα άτομο να διατηρεί ανά πάσα ώρα και στιγμή ψυχραιμία, ηρεμία, συναίσθημα και λογική σε απόλυτη ισορροπία. Το θέμα είναι να μαθαίνεις να αναγνωρίζεις τα λάθη σου, να κάνεις damage control που λένε και οι φίλοι μας οι αγγλόφωνοι και να είσαι σωστός απέναντι στο παιδί σου, κοινώς να ξέρεις να ζητάς συγνώμη. Θα έρθω σ’ αυτό σε λίγο.

Το δεύτερο είναι πως αντίστοιχα δεν υπάρχει άνθρωπος που στα παιδικά του χρόνια όλα κύλησαν μέλι γάλα. Άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο, τα αντιμετωπίσαμε τα θεματάκια που ίσως καλό θα ήταν να μην είχαμε ζήσει. Κάποιου η μαμά έλειπε πολύ από το σπίτι, γιατί έπρεπε να δουλέψει και έτσι του έλειπε. Άλλου ο μπαμπάς πάνω στα νεύρα και το άγχος τον τιμώρησε δίχως λόγο. Κάποιου άλλου ο αδερφός τον είχε συνέχεια στην κόντρα και οι γονείς δεν έπαιρναν θέση σ’ αυτό. Το θέμα είναι να μπορείς ως ενήλικας πια να αναγνωρίσεις τι σε πλήγωσε ως παιδί, να το εκλογικεύσεις και να δεις πώς θα κλείσεις το κεφάλαιο αυτό και να προχωρήσεις. Θα έρθω και σ΄αυτό άλλη μέρα.

Έρχομαι στο θέμα της αναγνώρισης του λάθους. Ναι, αγαπημένοι μου φίλοι. Το βασικό ζήτημα δεν είναι να ΜΗΝ κάνει λάθος. Το θέμα είναι άπαξ και το κάνεις, να μπορέσεις να το μαζέψεις. Ελάτε τώρα… Όλοι το έχουμε ζήσει: μια μέρα που όλα πάνε σκατά, που η πίεση είναι στα ύψη, που νιώθεις να σε τραβάνε από χίλιες μεριές, που πρέπει να σκεφτείς να δεις τι θα κάνεις, το παιδί σου παίζει παραδίπλα σου ουρλιάζοντας και χοροπηδώντας σαν τρελό. Του έχεις ζητήσει να ηρεμήσει και δεν λέει να το καταλαβει. Και τότε, εκείνη ακριβώς τη στιγμή που το μέσα σου πιάνει σημείο βρασμού, πατάς μια φωνή που αφήνει τόσο εκείνο, όσο και εσένα παγωτό. Είναι, είπαμε, ανθρώπινο. Όμως δεν είναι αυτό το λάθος. Το λάθος είναι να το αφήσεις εκεί. Το επίσης ανθρώπινο, αλλά ταυτόχρονα και «σωστό» -ας μου επιτραπεί η λέξη- θα είναι ως γονιός λίγο αργότερα, όταν πια ο ίδιος θα έχεις εξηγήσει στον εαυτό σου την αντίδρασή σου, να ζητήσεις συγγνώμη για την έκρηξη σου. Να εξηγήσεις πως είχες μια δύσκολη μέρα και πως απλά πρόβαλες όλη την εσωτερική σου πίεση πάνω στο παιδί σου (η κλασική περίπτωση του εύκολου θύματος). Τα παιδιά μας κουτά δεν είναι. Πανέξυπνα είναι και μια χαρά καταλαβαίνουν. Και απ’ όλα αυτά στο τέλος τέλος μαθαίνουν. Γιατί καποια στιγμή θα γίνουν και αυτά μεγάλα και είναι προτιμότερο να ξέρουν πως και τα λάθη είναι κομμάτι της ζωής και είναι για να διορθώνονται παρά το ότι ο κόσμος μας είναι μια όμορφη φούσκα χωρίς προβλήματα. Θεωρώ απόλυτα υγιές να βλέπουν τα παιδιά στους γονείς τους μια ανθρώπινη πραγματικότητα και όχι τον γονιό υπερφυσικό αλάθητο υπερήρωα (που μόνο η ψυχούλα του θα ξέρει πόσα τραβάει μέσα του για να τα έχει όλα στην εντέλεια απέξω του, άρα πάλι κάπως στην ταπεινή ανθρώπινη πραγματικότητα καταλήγουμε. Αυτή που λέει πως ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΥΠΕΡΗΡΩΕΣ)

Λέω συχνά σε φίλες μου φρεσκομαμάδες «Ακολούθα την καρδιά και το ένστικτό σου«. Άλλωστε από παλιά το μότο μου είναι «Ευτυχισμένη μαμά = ευτυχισμένα παιδιά». Στην πορεία κάποιες επιλογές μας μπορεί να μην μας βγουν ή μια θεωρία στο όνομα της οποίας κάποτε πίναμε νερό, τώρα να μην μας εκφράζει. Το παν είναι να αναγνωρίζεις σωστά και λάθη, να διορθώνεις ό,τι χρειάζεται, να αντιμετωπίζεις το παιδί σου ως  άνθρωπο με τα ίδια αισθήματα και δικαιώματα με εσένα και να προχωράτε πλάι πλάι. Να εξελίσσεσαι και ως άνθρωπος, αλλά και ως γονιός.

Μαμά που αποφασίζει το χ και το ψ για το παιδί της ορμώμενη από καθαρή αγάπη για αυτό, δεν θα είναι ποτέ αποτυχημένη ή κακιά μαμά. Επειδή όμως πολλές φορές η γονεϊκή αγάπη γίνεται ασφυκτική, ας έχουμε και ανοιχτό μυαλό και να μην σταματάμε παίρνουμε τα μηνύματα που μας δίνουν τα παιδιά μας… Αυτοί είναι τελικά, νιώθω, οι καθοδηγητές μας πολλές φορές και όχι εμείς δικοί τους…

Στο τέλος της μέρας κάθε μαμά (και μπαμπάς) ξέρει μέσα της αν τα παιδιά που ακούει να ανασαίνουν στα κρεβατάκια τους είναι παιδιά χαρούμενα και γεμάτα. Οπότε αντί να μπερδεύεται ο καθένας μας σε χιλιες διαφορετικες γνωμες και αποψεις, ας κοιτάξει την αληθινή ουσία. Αυτο και μόνο είναι υπεραρκετό!