Οταν ο γονιός έχει καρκίνο, το παιδί πρέπει να μάθει την αλήθεια.

Δυστυχώς στις μέρες μας όλο και πιο συχνά βρίσκουμε νέες οικογένειες που ο καρκίνος έχει χτυπήσει την πόρτα τους. Η μαμά ή ο μπαμπάς έπαθαν καρκίνο. Η αρρώστια του καρκίνου, δυστυχώς, επηρεάζει όλη την οικογένεια. Η διαδικασία της θεραπείας της ασθένειας επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητα όλων των μελών της οικογένειας. Τα παιδιά είναι αναπόσπαστο μέλος μιας οικογένειας. Η αρρώστια ενός γονιού τα αφορά άμεσα και είναι σημαντικό να είναι ενημερωμένα. Όποια και να είναι η ηλικία των παιδιών θέλουν και πρέπει να ακούσουν την αλήθεια και είναι ικανά να αντέξουν την πραγματικότητα.

Το να πει ένας γονιός στα παιδιά του ότι έχει καρκίνο είναι πολύ δύσκολο. Μάλιστα είναι τόσο δύσκολο που μπορεί να νιώσει ανήμπορος, να μην ξέρει πώς να το διαχειριστεί, να μην βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις, με αποτέλεσμα να το αναβάλει.

Τα παιδιά όμως καταλαβαίνουν και αισθάνονται πολλά περισσότερα απ’ όσα οι γονείς φαντάζονται. Ακόμα και τα μωρά και παιδιά σε πολύ μικρές ηλικίες.  Εάν δεν τους το πείτε εσείς η έμφυτη περιέργεια θα τα οδηγήσει να το μάθουν από τρίτους, ή αποσπασματικά να συνθέσουν μια δική τους ιστορία για το τι συμβαίνει, γεμάτη από φόβο την οποία δεν θα μπορούν να επικοινωνήσουν.

Η λέξη ΚΑΡΚΙΝΟΣ δεν είναι τόσο τρομακτική για τα παιδιά όσο για τους μεγάλους. Μην διστάσετε να χρησιμοποιήσετε τους ιατρικούς όρους, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία κ.λπ. Τα παιδιά θα ακούσουν τους όρους από τρίτους, από το εξωτερικό τους περιβάλλον, οπότε είναι καλύτερο να αποκτήσουν  εξαρχής από εσάς οικειότητα.

Πρέπει να μιλήσετε στα παιδιά σας για το τι σας συμβαίνει όσο το δυνατό συντομότερα.

Όπως απαιτεί όλη η μάχη με τον καρκίνο έτσι και η συνομιλία με τα παιδιά θέλει γενναιότητα, θετική σκέψη, ειλικρίνεια και ψυχραιμία.

Η ανοικτή αμφίδρομη επικοινωνία είναι κλειδί ευτυχίας σε κάθε οικογένεια, πόσο μάλιστα σε μια οικογένεια που υπάρχει καρκίνος. Τώρα περισσότερο από ποτέ τα παιδιά σας, έχουν ανάγκη να τα πάρετε αγκαλιά, να τα ακούσετε, να τους μιλήσετε ανοικτά, και με ειλικρίνεια, να χτίσετε από την αρχή μια σχέση ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ.

Η εμπιστοσύνη εμπνέει το αίσθημα της ασφάλειας στα παιδιά, κάτι που χρειάζονται τώρα περισσότερο από ποτέ.

Πρέπει να εξηγήσετε στα παιδιά τις δευτερεύουσες επιπτώσεις των θεραπειών έτσι ώστε να έχουν μεγαλύτερη κατανόηση των αλλαγών με τις οποίες θα έρθει αντιμέτωπη η οικογένεια καθώς θα βοηθήσει τα παιδιά, στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό, να μην μπερδέψουν τη νόσο του καρκίνου με τις παρενέργειες, για παράδειγμα, της χημειοθεραπείας.

Ως γονέας όταν μιλάτε με το παιδί σας παρατηρήστε την αντίδρασή του. Μην έχετε την απαίτηση να τα καταλάβει όλα. Τα παιδιά δεν έχουν την ωριμότητα ούτε και το λεξιλόγιο των ενηλίκων συνεπώς δεν μπορούν να συμπεριφερθούν όπως εκείνοι.

Είναι επίσης, εξίσου σημαντικό να μην πιέζεται το παιδί να μιλήσει, και να μην προϊδεάζετέ τις σκέψεις του. Όλα τα παιδιά αντιδρούν διαφορετικά. Ένα παιδί παραμένει παιδί! όποιες και να είναι οι συνθήκες. Έχει την ανάγκη να γελάσει, να παίξει, να βρεθεί με τους φίλους του.

Κάθε περίπτωση καρκίνου είναι διαφορετική, όπως και κάθε οικογένεια είναι διαφορετική. Συνεπώς δεν υπάρχει ένας μοναδικός τρόπος να διαχειριστούμε το πρόβλημα ούτε και μια ιδανική λύση. Ένα είναι όμως δεδομένο: Πρέπει να μιλήσετε στα παιδιά σας για την αρρώστια και τις επιπτώσεις, να απαντήσετε στις ερωτήσεις τους, και να μην επαναπαύεστε από την επιφανειακή τους αδιαφορία. Μέσα του ένα παιδί σίγουρα κρύβει ένα μεγάλο άγχος το οποίο πρέπει να εξωτερικεύσει, βοηθήστε το, χωρίς όμως να το πιέσετε.

Το να είσαι νέος γονέας είναι αρκετά δύσκολο από μόνο του. Για πολλούς από μας, γεννιούνται πληθώρα από ερωτήματα σχετικά με το πώς να μιλήσουμε να συμπεριφερθούμε να καθοδηγήσουμε τα παιδιά πας στην καθημερινότητα τους αλλά και την παράλληλη πνευματική και σωματική τους ανάπτυξη. Οπότε το να είσαι γονέας με καρκίνο ναι είναι δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο, και το γράφω από την εμπειρία μου, αφού τα παιδιά μου ήταν 3 χρονών και 10 μηνών όταν έμαθα ότι πάσχω από καρκίνο. Τα ερωτήματα που περνάνε από το μυαλό είναι πολλά, τι να πω στα παιδιά μου, πώς να το πω, πώς να το διαχειριστώ, πως η ασθένεια μου μπορεί να επηρεάσει το παιδί μου;

Δυστυχώς όταν το έμαθα, ένα βιβλίο στα ελληνικά δεν υπήρχε να με βοηθήσει, αλλά οι συνθήκες με έφεραν Γαλλία όπου και έκανα την θεραπεία μου, και εκεί το γαλλικό κράτος μου παρείχε τον παιδοψυχίατρο και ψυχολόγους που υποστήριξαν όλη την οικογένεια μου καθ’ όλη την διάρκεια αυτής της περιπέτειας. Αυτήν την τύχη που είχα ήθελα να την μοιραστώ με της εκατοντάδες νέες Ελληνικές οικογένειες που δυστυχώς ξεκινάνε την δικιά τους περιπέτεια. Γι’ αυτό και έγραψα ένα παιδικό παραμύθι « Η μικρή μπαλίτσα»  που στόχο έχει να βοηθήσει τους γονείς να μιλήσουν στα παιδιά τους και να τα προετοιμάσουν για της επικείμενες αλλαγές στην καθημερινότητά τους. Το βιβλίο περιέχει και ένα ένθετο με συμβουλές για τους γονείς της Δρ Νίκη Προδρόμου Ψυχολόγου της μεγαλύτερης ογκολογικής κλινικής στην Νότια Γαλλία, του Institute Paoli Calmettes

Τα συγγραφικά έσοδα του παραμυθιού θα πάνε στο σύλλογο ΕΥ ΖΩ με τον καρκίνο. Θα παρακαλούσα να κοινοποιήσετε αυτό το άρθρο γιατί δεν γνωρίζουμε ποια οικογένεια μπορεί να το έχει ανάγκη αυτήν την στιγμή. Ευχαριστώ εκ των προτέρων για την ευαισθησία σας.

Dr Kalliope Pediaditi

Environmental Sustainability Consultant & Researcher