Είναι τελικά οι φυσικοί χυμοί τόσο υγιεινοί όσο παρουσιάζονται;

03/04/2022

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, η Ελλάδα και άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Κύπρος και η Μάλτα παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην Ευρώπη, καθώς περίπου ένα στα πέντε παιδιά είναι παχύσαρκο. Η τακτική κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες αύξησης των ποσοστών αυτών. Η κατανάλωση ενός και μόνο αναψυκτικού ημερησίως μπορεί να μας προσθέτει, κατά μέσο όρο, 140 θερμίδες στην ημερήσια διατροφή μας. Δεν αποτελεί, όμως, μόνο η κατανάλωση αναψυκτικών σύμμαχο της παχυσαρκίας, αλλά και οι φαινομενικά «αθώοι» φυσικοί χυμοί, οι οποίοι, ενώ περιέχουν πολλές βιταμίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά, είναι, παράλληλα, πλούσιοι σε ζάχαρη και θερμίδες, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την αύξηση της επιδημίας της παχυσαρκίας.

Μύθοι & αλήθειες

Οι γονείς τείνουν να πιστεύουν ότι ο χυμός αποτελεί μία υγιεινή συνήθεια στο ημερήσιο διατροφικό πρόγραμμα των παιδιών τους, αγνοώντας την υψηλή περιεκτικότητα τους σε ζάχαρη και θερμίδες.

Παρά το μάρκετινγκ, είναι ψευδής η αντίληψη ότι η κατανάλωση χυμού φρούτων προσδίδει μόνο οφέλη στην υγεία, δεδομένου ότι οι χυμοί φρούτων περιέχουν περιορισμένα θρεπτικά συστατικά και “τόνους” ζάχαρης. Στην πραγματικότητα, ένα ποτήρι χυμού πορτοκαλιού περιέχει περίπου 7 με 10 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη, ποσότητα ίση περίπου με αυτήν που περιέχεται σε ένα κουτάκι Coca-Cola.

Ο Θεόδωρος Κουτράκος, κλινικός διαιτολόγος – διατροφολόγος προσθέτει ότι: «O φυσικός χυμός υστερεί διατροφικά και δεν προσφέρει το πραγματικό θρεπτικό όφελος, που έχει η κατανάλωση φρούτων. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στην έλλειψη φυτικών ινών (φλοιός, ίνες), οι οποίες συμβάλλουν στον έλεγχο της όρεξης, μέσω του αισθήματος του κορεσμού. Επίσης, η έλλειψη αυτή αλλάζει το διατροφικό προφίλ του φρούτου, με αποτέλεσμα να κάνει εξαιρετικά απορροφήσιμα τα απλά σάκχαρα, με συνέπεια την εκτόξευση των επιπέδων γλυκόζης του αίματος. Η αύξηση αυτή, καθιστά την κατανάλωση χυμών φρούτων, επιλογή ιδιαίτερα επίφοβη για την ευγλυκαιμία των διαβητικών».

Οι χυμοί περιέχουν συμπυκνωμένη ζάχαρη και θερμίδες, και επειδή καταναλώνονται, συνήθως, γρήγορα, είναι πολύ πιθανό ότι συμβάλλουν στην υπερβολική πρόσληψη υδατανθράκων περισσότερο από ότι η κατανάλωση ενός ολόκληρου φρούτου. Παραδείγματος χάριν, σύμφωνα με μία μελέτη, οι ενήλικες, που κατανάλωσαν ένα χυμό μήλου, πριν από το γεύμα, αισθάνθηκαν πεινασμένοι και κατανάλωσαν περισσότερες θερμίδες από εκείνους, που ξεκίνησαν το γεύμα τους με ένα μήλο, αντ’ αυτού. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τα παιδιά, που πίνουν χυμό, αντί να καταναλώνουν φρούτα, και μπορεί ομοίως να αισθάνονται λιγότερο χορτασμένα και να έχουν περισσότερες πιθανότητες να φάνε ένα έξτρα σνακ μέσα στην ημέρα.

Έρευνες, επίσης, έχουν δείξει ότι παιδιά ηλικίας 1 έτους, που έπιναν περισσότερο χυμό, είχαν την τάση να πίνουν αναψυκτικά με ζάχαρη, κατά τη διάρκεια της προ-εφηβικής τους ηλικίας. Η υπερβολική κατανάλωση χυμού από τα παιδιά έχει συνδεθεί με μεγαλύτερο κίνδυνο αύξησης του σωματικού βάρους και μικρότερη αύξηση του αναστήματος. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η κατανάλωση χυμού συμβάλλει, κατά κάποιο ξεχωριστό τρόπο, στη βελτίωση της υγείας μας, πόσο μάλλον στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Οι τυποποιημένοι φυσικοί χυμοί θα πρέπει να αντιμετωπίζονται, όπως και τα υπόλοιπα ζαχαρούχα αναψυκτικά, τα οποία καλό θα ήταν για τον οργανισμό μας να μην καταναλώνονται τακτικά. Βέβαια, οι χυμοί που δεν έχουν προσθήκη ζάχαρης πλεονεκτούν ελαφρώς, αλλά στην πίσω άκρη του μυαλού μας πρέπει να έχουμε ότι τα απλά σάκχαρα των φρούτων είναι ούτως η άλλως αρκετά. Μία καλή εναλλακτική έναντι του χυμού είναι το νερό ή τσάι χωρίς ζάχαρη.

Εναλλακτική που μπορούν και οι γονείς να προσφέρουν στα παιδιά τους, ενώ ταυτόχρονα να τα ενθαρρύνουν να τρώνε ολόκληρα φρούτα. Επιπρόσθετα, τα smoothie (με φρούτα απλά περασμένα στο blender) διατηρούν καλύτερα τις βιταμίνες καθώς και τις φυτικές ίνες των φρούτων, αλλά δυνητικά μπορούν να κρύβουν πάρα πολλές θερμίδες. Είναι πολύ πιο εύκολο να αποφευχθεί η παχυσαρκία, παρά να αντιστραφεί. Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά πώς να τρώνε υγιεινά, όταν είναι σε νεαρή ηλικία, ώστε να αναπτύξουν καλές συνήθειες για να τις διατηρήσουν για το υπόλοιπο της ζωής τους.